Ütü ve Ütüleme

Ütü ve Çeşitleri

Ütülerin kullanım alanları ve amaçlarına göre farklı çeşitleri bulunmaktadır.

Manuel Ütüler

Ev tipi ütüler: Elektrikli ev tipi ütüler evde kullanmaya yönelik olarak tasarlanırlar.

Sanayi tipi ütüler: Genellikle hazır giyim endüstrisinde tercih edilen bir ütü çeşitleridir. Elektrikli ev tipi ütülere göre buhar gücü daha yüksektir.

Otomatik Ütüler

Pres ütüler: Hazır giyim endüstrisinde kullanılan, birçok farklı çeşidi bulunan ütülerdir. Genellikle giysilerin bütününden ziyade giysi parçalarını kusursuz hale getirmek amacıyla kullanılırlar.

Şişirme Ütüler: Hazır giyim endüstrisinde üretimi tamamlanan giysilerin ütülenme ve satışa hazırlanma süresini en aza indirgemek amacıyla kullanılırlar. Bu ütüler birden fazla giysi türünün ütülenmesi için kullanılırken tek bir ürün çeşidine yönelik olarak tasarlanmış şişirme ütüler de bulunur.

Ütülemede Kullanılan Araç ve Gereçler

Ütüleme işlemlerinin doğru bir şekilde yapılabilmesi için kullanılan birçok farklı araç gereç mevcuttur. Bunlardan en sık kullanılanları ütü masaları, paskara, kambur, kol tahtası, taban koruyucu, su kabı, ütü bezidir.

Ütüleme İşlemlerinde Kullanılan Yardımcı Araç -Gereçler

Ütü Masaları: Ütüleme işlemlerine yönelik olarak tasarlanan ve üretilen; elyaf, keçe vb. malzemelerle desteklenen, ısıya dayanıklı kumaşlar ile kaplanan masalardır.

Vakumlu Ütü Paskaraları: Paskaralar genellikle hazır giyim endüstrisinde kullanılan seri ve kaliteli bir ütüleme imkanı sağlayan ütüleme sistemidir.

Ütü Bezleri: Genellikle ev tipi ütü masaları ve paskaralar için farklı ebat ve şekillerde üretilirler.

Taban koruyucu: Ütüleme işlemleri esnasında ütü tabanının hassas kumaşlarda kumaş yüzeyini parlatmaması, leke bırakmaması, yüzeye yapışmaması vb. olası durumlar için tasarlanmış ve üretilmiştir.

Su Kabı: Ütüleme işlemine başlamadan önce ve işlem esnasında suyun azaldığı esnada takviye yapmak için ütünün su haznesi kapağından su tankına doldurulması amacıyla kullanılan bir ütüleme aracıdır.

Form Verme İşlemlerinde Kullanılan Araç-Gereçler

Kambur: Giysi üretim sürecinde giysilerin düz zeminde ütülenemeyen kavisli kısımlarını ütülemek ve/veya kavisli parçalara parçaların formuna uygun olarak tela yapıştırma amacıyla kullanılan bir ütüleme aracıdır.

Göğüs Yastığı: Giysilerin beden, yaka, kalça vb. kavisli hatlarını ve parçalarını ütülemek için kullanılan bir ütüleme aracıdır.

Kol Tahtası: Giysi üretim sürecinde giysi kollarının ütü masalarının ebatlarından küçük olması sebebiyle kol ütüsü yapmaya yönelik olarak tasarlanmış ve üretilmiş bir ütüleme aracıdır.

Ütüleme İşlemleri

Dikiş açma ütüsü: Giysinin tersinden ve dikiş payları sağ ve sola yatırılarak payın üzerinden yapılır.

Form Verme Ütüsü: Giysilerin yaka, kemer vb. parçalarına, göğüs pens ve kuplarına göğüs yastığı konularak buhar basıncı ile belli bir sürede yapılan form verme işlemidir.

Yedirme Ütüsü: Giysi parçasına form verme hem de ölçüsü daha büyük olan giysi parçasını küçük olan parçaya oranlamak için yapılan bir ütüleme işlemidir.

Esnetme Ütüsü: Giysilerin kesilmiş belirli parçalarına ve belirli kısımlarına ısı ve buhar yardımı kumaşı hafifçe çekerek yapılan ütüleme işlemidir.

Tela Yapıştırma: Giysi üretim sürecinde en sık kullanılan ütü işlemlerinden biri tela yapıştırmadır. Farklı amaçlar doğrultusunda giysinin istenen kısımlarına buhar ve ısı yardımıyla tela yapıştırma işlemi yapılır.

Ütülemede Dikkat Edilecek Noktalar

Ütüleme giysi üretim sürecinde oldukça büyük bir öneme sahiptir. Ütüleme işleminin yapılacağı kumaş türleri, bu kumaşların ısı mukavemetleri, renk ve leke hassaslıkları gibi özellikleri dikkate alınarak işlem yapılmalıdır.

Her giysi özelinde önerilen ütüleme sıcaklığı için giysinin bakım etiketini kontrol edilir ve ütü uygun ayara getirilerek ütüleme işlemleri yapılır.

Ütüleme kumaş türünün özelliklerine göre kuru veya buharlı olarak yapılabilir. Ütüleme işlemine başlamadan önce; ütülenecek giysinin buharlı ütüleme işlemine uygunluğu kontrol edilmelidir.

Ütü ısısı genellikle kumaşa bağlı olarak 180 -220 °C arasında yapılır. Hassas kumaşlarda bu ısı daha da düşebilir.

Kullanılan ütüye göre değişiklik gösterse de genellikle naylon 80 °C, rayon 105-120°C, ipek -yün 120 -160°C, pamuk 180 °C, keten 200 -220°C ısı aralıkları tercih edilir.