Kumaş Serimi ve Kesim
Kumaş Serim
Serim, kumaşı yapısal özelliğine uygun şekillerde kesime hazırlama işlemidir.
Yüzey, kalıp ve modelin yapısal özelliklerine uygun olan serim yöntemi kullanılır.
Kumaş Serim Yöntemleri
Yüzeyin tür, genişlil, iplik ve doku yönüne; kalıbın simetri veya asimetrik olma özelliklerine; modelin simetrik veya asitmetrik olma şeklindeki yapısal özelliklerine bağlı olarak kumaşlar tek ve çift taraflı serim yapılır.
Tek taraflı serim: Kumaş tek veya çift yüzlü olacak şekilde serim yapılır.
Tek yüzlü; Kumaş tek yönde ve yüzler serimin tek katına doğru bakacak şekilde serilir. Doku yönü olan kumaşlarda, asimetrik modellerde ve kalıp simetrisi açık kullanılarak uygulanır.
Çift yüzlü; Kumaş tek yönde ve yüzler birbirine bakacak şekilde serilir. Doku yönü olan kumaşlarda, simetrik modellerde ve kalıp simetrisi kapalı kullanılarak uygulanır.
Çift taraflı serim: Kumaş tek veya çift yüzlü olacak şekilde serim yapılır.
Tek yüzlü; Kumaş sağ ve sol yönlere doğru, yüzler serimin tek katına bakacak şekilde serilir. Doku yönü olan kumaşlarda, asimetrik modellerde ve kalıp simetrisi açık kullanılarak uygulanır.
Çift yüzlü; Kumaş sağ ve sol yönlere doğru, bir katta yüzler diğer katta tersler birbirine bakacak şekilde serilir. Doku yönü olmayan kumaşlarda, simetrik modellerde ve kalıp simetrisi kapalı kullanılarak uygulanır.
Serim yapılırken; serimden önce k umaşların yapısal özelliklerine göre çeşitli testlerin yapılmış olduğu, serim uzunluk ve yüksekliğinin yerleşim planına uygunluğu, kumaş yüzeyinde çeşitli hataların olup olmadığı, kumaşın düz ve ters yönünün doğru belirlendiği, kumaşın iplik yönü doğrultusunda serildiği, kumaş kenarlarının serimde hizalandığı, kumaşın doğru bir gerilimle serildiği, kumaşın yapısal özelliklerine uygun şekilde serildiğine dikkat edilmelidir.
Çizgili kumaşlar: doku yönüne dikkat edilerek çizgiler her katta üst üste denk gelecek şekilde, kalıplar orta hatlarından sağ ve sol simetri parçalar arasında yatay veya dikey yönde çizgi devamlılığı sağlanacak şekilde serilir.
Kareli veya ekoseli kumaşlar: doku yönü ve birim boyutuna dikkat edilerek kare ve çizgileri kalıp orta hatlarından sağ ve sol simetriyi, parçalar arasında yatay veya dikey yönde birim devamlılığı sağlanacak şekilde serilir.
Desenli kumaşlar: doku yönü ve birim boyutuna dikkat edilerek desen birimlerindeki tekrar, boyut ve dağılımına uygun olarak devamlığı ve bütünlüğü sağlanacak şekilde serilir.
Doku yönlü kumaşlar: yüzeyindeki ışık, gölge ve belirli bir doğrultudaki akış yönüne dikkat edilerek serim yapılır.
Kumaş seriminde kullanılan masalar: Sabit, konveyörlü hava sistemli ve iğneli masalardır.
Kumaş Serim Teknikleri
Elle Serim
Karşılıklı en az iki kişinin kumaş toplarını elle çekerek kesim masasına iletmesiyle katlar oluşturacak şekilde kumaşı serme şeklidir.
Elle serimde; kumaş serme, açma, kumaş katlarını açma ekipmanları ile elle serim makineleri kullanılır.
Elle serim makineleri; serim masası üzerindeki rayda el kuvvetiyle sürülerek kumaşın rulosundan akışı sağlanarak çalışır. Pastal boyunca ileri ve geri çekilerek kumaş katları oluşturulur.
Makine İle Serim
Kumaş serim işleminin tamamen makine donanımına dayalı olarak uygulandığı kumaş serme şeklidir.
Makine ile serimde; yarı otomatik, tam otomatik ve bilgisayar destekli serim makineleri kullanılır.
Kumaş Kesimi
Giysi modeline ait kalıplarn adet ve parça sayısına göre serimi yapılmış kumaş üzerinden kesilmesiyle elde edilen parçalara kesim parçası, yapılan işleme ise kumaş kesimi denir.
Kesim işlemleri giysiye ait her bir parçanın üretime hazır hale getirilinceye kadar ki tüm aşamaları kapsar. Astar ve tela kesimi gibi ön işlemler ile telalama kesim işlem süreci içerisinde uygulanır.
Kesim işleminden sonra işaretleme, numaralandırma ve kontrol adımları izlenerek kesim süreci tamamlanır.
İşaretleme: Kalıp üzerindeki pens yeri, dikiş payı veya kontrol çıtları, cep yeri, yırtmaç boyu vb. şekildeki tüm bilgi ve işaretlerin kesim parçalarına aktarılmasıdır.
Numaralandırma: Kesim parçalarının karışmaması için parçaların model, beden ve parça numarasına göre kodlu bir sistemle etiketlenmesidir.
Kontrol: Numaralandırılmış model parçalarının bir araya getirilerek eşleştirilmesidir.
Kesim yapılırken; Model teknik föyünde bulunan kumaş serim planının uzunluk, genişlik ve yükseklik, kumaş renk ve yön tanımlama, model, beden ve kesim numarası ile kesim tarihi kontrol edilmeli ve işlem sırasında takip edilmelidir.
Kesim Makineleri
El Kontrollü Kesim Makineleri:
El kesim motorları; model kesim, dik kesim; hzır ve kesim presleri kullanılır.
Bilgisayar Kontrollü Kesim Makineleri:
Bir bilgisayar yazılımı aracılığı ile operatör kontrolünde kumanda edilerek kesimin makinedeki kesici başlıklar tarafından yapıldığı makinelerdir.
Kesim masası, transfer masası, kesim kafası, bilgisayar ve kumanda paneli şeklindeki bölümlerden oluşur.