Tekstil Lifleri

Lif genel anlamıyla teksti ürünlerinin en küçük yapı taşı ve hammaddesidir. Tekstil lifleri, belirli inceliği, uzunluğu, kopma mukavemeti, elastiki yapısı, çekmeye karşı koyabilme özelliği, eğrilebilme ve boyanabilme özelliğine sahip olan tekstil hammaddesidir.

Tekstil liflerinin elde edildiği kaynağa göre sınıflandırılması yapılmaktadır. Bu sınıflandırmada iki ana başlık öne çıkmaktadır. Bunlar; Doğal Lifler ve Yapay Lifler. Bu ana başlıklar altında yine elde edildiği kaynak göz önüne alındığında alt başlıklar hâlinde sınıflandırmalar yapılmaktadır.

Tekstil liflerinin ticari değeri özellikle sahip olduğu bazı özelliklere bağlıdır. Bu özellikler arasında, incelik, uzunluk, esneklik, gerilme mukavemeti, boyanabilme yeteneği, kopma mukavemeti gösterilebilir. Bir tekstil ürününün kullanılacağı yere göre o tekstil ürününden beklenen başlıca özellikler vardır. Bu yüzden tekstil ürününün kullanılacağı amaca göre bu ürünü oluşturmak için bu amaca uygun tekstil lifinin seçilmesi önem taşımaktadır.

Tekstil Liflerinin Sınıflandırılması

Tekstil liflerinin ana sınıflandırılma şekli elde edildiği kaynağa bağlıdır. Yani lifler hangi kaynaklardan elde ediliyorsa o sınıf içinde yer alırlar. Tekstil lifleri daha önce de bahsedildiği gibi doğal ve yapay lifler olmak üzere iki farklı ana sınıfta yer alırlar. Doğal lifler sınıfında; Bitkisel lifler, hayvansal lifler ve doğal anorganik lifler bulunurken, Yapay lifler sınıfında ise; Rejenere lifler ve sentetik lifler yer alırlar.

Doğal Lifler

Bitkisel lifler

Bitkisel lifler, bitkilerin çeşitli aksamlarından elde edilen liflerdir. Bu lifler yapılarında yüksek miktarda selüloz içerdiklerinden dolayı bunlar “selülozik elyaf” olarak da adlandırılırlar. Bu lifler bitkilerden elde edildiği bölgeye göre de birbirlerinden ayrılırlar.

Tohum lifleri

Bitkilerin tohum (çekirdek) kapsülü içinde yer alan liflere tohum lifleri denilmektedir. Tohum lifleri bitkilerin tohumlarından işlenerek elde edilmektedir. Bu sınıf içerisindeki en önemli lifler pamuk ve kapoktur.

Gövde lifleri

Bitkisel lifler sınıflandırılmasında yer alanlar arasında gövde lifleri de bulunmaktadır. Bu sınıftaki lifler adından da anlaşılacağı gibi bitkilerin gövdesinden elde edilen liflerdir. Keten, kenevir, jüt ve rami bu sınıf içerisinde yer alır.

Yaprak lifleri

Bitkilerin yapraklarından elde edilen lifler bu grup içerinde yer almaktadır. Bu sınıf içerisinde en fazla sisal lifi üretilmektedir.

Meyve lifleri

Meyve liflerine örnek verilecek lif koko’dur. Hindistan cevizi meyvesinin üstünü örten tabakadan elde edilir.

Hayvansal lifler

Hayvansal lifler adından da anlaşılacağı gibi hayvanlardan elde edilen liflerdir. Bu sınıftaki lifler kıl kökenli ve salgı kökenli olmak üzere iki alt başlığa ayrılırlar. Kıl kökenli lifler sınıfında koyundan elde edilen yün başta gelmektedir. Bu sınıfta ayrıca, tiftik, kaşmir, moher, alpaka, angora lifleri yer almaktadır.

Salgı kökenli lifler

İpek lifleri, ipek böceklerinden elde edilen protein kökenli salgı lifidir. İpek lifi bir filament (kesiksiz elyaf) şeklinde olan tek organik liftir.

Yapay lifler

Yapay liflerin bir diğer adı da sentetik liflerdir. Bu lifler de sentez yoluyla elde edilen polimerlerden üretilir. Bu lifler doğal liflerde olduğu gibi tekstil ürünlerinin üretiminde kullanılmaktadır. Bu sınıfta bulunan liflerin yapısındaki polimerler doğada yoktur. Bunlar basit monomerlerden sentetik olarak elde edilirler. Yapay lifler, rejenere lifler ve sentetik lifler olmak üzere iki alt başlığa ayrılırlar.

Rejenere lifler

Bazı doğal polimerlerin bir takım işlem adımlarıyla lif hâline getirilmesiyle oluşan liflere rejenere lifler denilmektedir. Rejenere selüloz lifleri, selüloz esterleri, rejenere protein lifleri, alginat ve kauçuk lifi bu sınıf içerisinde yer almaktadır.

Sentetik lifler

Bu lif sınıfında poliolefin lifleri, polivinil lifleri, poliamid lifleri, poliester lifleri ve poliüretan lifleri yer almaktadır. Bu lifler, sentez yoluyla elde edilen polimerlerden üretilir. Sentetik liflerin yapısını oluşturan polimerler doğada bulunmaz basit yapıdaki monomerlerden sentetik olarak elde edilir.