Çocuklara Yönelik Teknolojik Oyuncaklar ve Kullanımı

Farklı kültürlerde tarih boyunca oyun, çocukların her zaman belirleyici aktivitesi olmuştur. Oyunlar çeşitli şekillerde tanımlansa da doğası gereği motive edici, spontane, ilgi çekici ve süreç odaklı olarak ortak noktalara sahiptir. Genelde eğlence amaçlı oynanan oyunlar, aynı zamanda çocukların öğrenmeleri için de gereklidir. Bilimsel literatür, erken çocukluk döneminde oyunun bilişsel, sosyal ve dil gelişimi ile bağlantılı olduğunu ileri sürmektedir.

Çocuk, Oyun ve Teknoloji

Oyun, çocukların gelişiminin önemli bir parçasıdır ve her zaman çocukların eğlenmesi için birincil öneme sahip olmuştur. Bugüne kadar yapılan çalışmalar, oyunun beyin gelişimine katkı sağladığını ortaya koymuş ve oyun oynayan çocukların dil gelişimlerinin daha iyi olduğunu ve bu çocukların daha meraklı ve yaratıcı düşünen bireyler olduğunu göstermiştir. Oyuncaklar ise çocuk gelişimine çeşitli faydalar sağlayabilen boş zaman, öğrenme, sosyalleşme ve fiziksel oyun amaçlı ürünlerdir.

Teknolojide yaşanan gelişmelerle birlikte, oyuncaklar gelişmeye ve çeşitlenmeye başlamıştır. Özellikle etkileşim konusunda artan olanaklara sahip olan teknolojik oyuncaklar pek çok açıdan ilgi çekmektedir. Müzikli konuşan kitaplardan ışıklı robotlara kadar pek çok seçenekle çocukların tüm duyularına hitap eden oyuncaklar üretilmeye başlamıştır.

Teknolojik Oyuncaklar: Faydalar ve Riskler

Teknolojik oyuncakların hem oyun hem de öğrenme açısından pek çok faydası olduğundan söz edilebilir. Bu tür oyuncakları kullanmak yaratıcılığa, problem çözmeye, görsel düşünmeye yardımcı olabilir ve öğrenmeyi eğlenceli hale getirebilir. Teknolojik oyuncakların çocukların öğrenmesi ve gelişimi üzerinde olumlu etkileri literatür tarafından desteklenmiş olsa da bazı riskleri de söz konusu olabilmektedir. Özellikle çocukların bu tür oyuncaklarla geçirdikleri süre gerek aileler gerekse öğretmenler açısından endişeye sebep olabilmektedir. Teknolojik ilerlemelerin hızlı temposu ile teknolojik oyuncakların çocukların sağlığını ve gelişimini nasıl etkileyeceği belirsizdir. Geleneksel oyuncakların sağladığı avantajlar ile teknolojik oyuncakların faydaları ve risklerinin göz önünde bulundurulmasıyla beraber geleneksel oyun bağlamlarını yansıtan etkileşimli dijital oyun fikirleri ortaya atılmıştır. Böylece fiziksel nesneler sanal içeriğe sorunsuz bir şekilde bağlanmaya başlamıştır. Literatür geleneksel oyunlar ve etkileşimli bilgisayar oyunları gibi fiziksel ve sanal dünyaları birleştirmenin çocuklar için faydalı olduğunu belirtmektedir.

İnternet Tabanlı/Akıllı Oyuncaklar

Teknolojik çözümlerin çocuklara daha eğlenceli ve ilgi çekici seçenekler sunmasıyla beraber akıllı oyuncaklar gittikçe artan bir hızla popüler hale gelmiştir. Öte yandan geleneksel oyuncakların satışlarındaki düşüşler ile, internet ve konsol tabanlı video oyunlarının artan popülaritesi akıllı oyuncakların yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Akıllı oyuncak terimi, farklı seviyelerde akıl yürütme yetenekleri sunabilen bir dizi oyun ürününü kapsar. Hem oyuncak hem de oyun şirketleri, donanım ve yazılım bilgisini akıllı oyuncaklara entegre etmeye başlamıştır. Böylece, bilgisayarlar, dijital materyaller ve diğer akıllı teknolojilerle donatılan “akıllı oyuncaklar” olarak adlandırılan oyuncaklar, dijital bir nitelik kazanmıştır.

Akıllı oyuncaklar, çoklu medya materyallerini geleneksel oyuncaklara entegre ettikleri için bazı avantajlara sahiptir. Çocuklara yaratıcılıklarını kullanabilecekleri bir ortam sağlamak ve oyunlarını zenginleştirmek mümkün hale gelmiştir. Bazı akıllı oyuncaklarda bulunan devrelerin düşük maliyetli olması sayesinde gerçek zamanlı olarak veri toplamak ve işlemek mümkündür. Akıllı oyuncaklar; Ses ve/veya görüntü tanımayı kullanan oyuncaklar, uygulamayla etkinleştirilmiş oyuncaklar ve eğitsel oyuncaklar olmak üzere 3 başlıkta ele alınmıştır.

Ses ve/veya Görüntü Tanımayı Kullanan Oyuncaklar

Kukla, pelüş ve oyuncak bebekler gibi geleneksel oyuncaklar, çocukların hayal dünyasına hitap ederek, konuşmaya ve hikâye anlatmaya teşvik ederler. Ne yazık ki, günümüzde teknolojik oyuncakların bazıları, çocuklara kendi hikayelerini anlatabilecekleri olanaklar sağlamamaktadır. Çocuklar bu tür oyuncaklar ile sadece dinleyici konumundadırlar. Ancak yeni bir akıllı oyuncak sistemi ile çocuk kullanıcıların oyuncaklarla karşılıklı iletişime geçmesi mümkün hale gelmiştir. Bu tür oyuncaklar kullanıcı ve oyuncak arasındaki sosyal iletişimi teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Uygulamayla Etkinleştirilmiş Oyuncaklar

Uygulamalar aracılığıyla uzaktan kontrol edilen ve/veya programlanabilen robotik oyuncaklar, insansız hava araçları (dron) veya diğer mekanik oyuncaklar bir diğer teknolojik oyuncak grubu olarak yer almaktadır.

Eğitsel Oyuncaklar

Günümüzde etkileşimli ve akıllı ekran teknolojileri, çocukların öğrenmesini, eğlenmesini ve oynamasını geliştirmek için fırsatlar yaratır (Bers, 2008). Özellikle, robotlar bir eğitim teknolojisi olarak kullanılma konusunda büyük potansiyele sahiptir. Robotik oyuncaklar, müfredatın farklı alanlarında öğrenme fırsatları sağlar. Teknolojik gelişmeleri ve uluslararası eğilimleri takiben, robotik ve bilgisayar programlama girişimleri, erken çocukluk araştırmacıları ve eğitimcileri arasında popülerlik kazanmaktadır.