Oyunlaştırma

Bu ünitede oyunlaştırmayı çevreleyen temel tanımlar, kavramlar, çerçeveler ve kuramlar ele alınmıştır. Erken çocukluk eğitiminde oyunlaştırmanın uygulanması, uygulama araçları ve etkileri ele alınarak bir etkinlik örneği sunulmuştur.

Oyunlaştırma Kavramı

Oyunlaştırma kavramı ile ilgili çeşitli tanımlar önerilmiştir. Bu tanımlar yapısal bakış açısı ve etkileşimli bakış açısı bağlamında gruplanabilir. Yapısal bakış açısında oyunlaştırma, görevin veya sistemin yapısına göre tanımlanır. Etkileşimli bakış açısı, oyunlaştırmanın insan-görev etkileşiminden kaynaklandığını ve dolayısıyla bireysel algıya bağlı olduğunu vurgular. Yapısal bakış açısı bağlamında oyunlaştırma, oyun unsurlarının ve oyun tasarım ögelerinin oyun benzeri bir his vermek için oyun dışı bağlamlara ve oyun olmayan içeriklere entegrasyonu olarak tanımlanır. Etkileşimli bakış açısına göre kullanıcının genel değer yaratma sürecini desteklemek amacıyla oyun deneyimlerine yönelik bir hizmet geliştirme sürecidir. Bu bakış açısına göre oyunlaştırma, görev, ortam sistem tasarımının ötesinde kullanıcı deneyimlerine odaklanır. Bu bağlamda oyun deneyimi için sağlanan olanaklar, oyun tasarım öğelerinin kullanımı sonuçta kullanıcının deneyimini ve çıktıları geliştirebilecektir.

Kişiselleştirilmiş Oyunlaştırma (Personalized Gamification)

Kişiselleştirilmiş oyunlaştırma, kullanıcıya kullanım süresince dinamik bireyselleştirilmiş adaptasyon sağlamak ile ilgilidir.

Uyarlanmış Oyunlaştırma (Tailored Gamification)

Uyarlanmış oyunlaştırma, oyunlaştırma tasarımının çeşitli özelliklerinin değiştirilebildiği ve bu değişikliklerin her kullanıcının farklı bireysel özelliklerine göre gerçekleştiği daha derin bir kişiselleştirme türüdür.

Oyunlaştırmanın Çerçevesi: Oyun Mekanikleri, Dinamikleri ve Unsurları

Oyunlaştırmanın temelinde oyun değil, oyun unsurlarının kullanılması vardır. Oyunlaştırmanın çerçevesinde yer alan yapısal unsurlar genel olarak mekanikler, dinamikler ve unsurlar olarak ele alınmaktadır.

Dinamikler oyunlaştırmanın motivasyon sağlayıcı, ortamın temelini oluşturan unsurlarıdır. Dinamikler, oyunlaştırma tasarımının kurgusunu, kurallarını ve kullanıcının etkileşime girmediği soyut unsurları içeren iskeletidir.

Mekanikler, oyunlaştırmanın yapısı içindeki eylemleri, oyunun bileşenlerini algoritmalar düzeyinde tanımlar.

Unsurlar, kullanıcı ile etkileşim kuran yapılardır. Oyunlaştırma ortamlarının tasarım süreci, dinamiklerin belirlenmesi, dinamiklere göre mekaniklerin seçimi ve mekaniklere uygun unsurların belirlenmesi şeklinde işler.

Oyunlaştırmanın Kuramsal Temelleri

Oyunlaştırma kavramı farklı kavram ve teorilere dayanmaktadır. Bu başlık, bir kullanıcının davranışlarını ve deneyimlerini açıklamaya çalışan teorilere yönelik bir genel bakış sunar.

Motivasyon Kuramı (Motivation Theory)

Oyunlaştırmanın temellendirildiği kuramsal dayanaklardan biri motivasyon kuramlarıdır. Motivasyon, eylem sağlayıcı anlamına gelen bir kelimedir.

Akış Kuramı (Flow Theory)

Akış kavramı ya da deneyimi, bireyin dışsal motivasyon sağlayıcı bir unsura gerek duymadan görevini yüksek içsel motivasyon ile yerine getirmesi durumudur.

Öz-Belirleme Kuramı (Self Determination Theory)

Oyunlaştırmanın kuramsal temellerinden biri öz belirleme kuramıdır. Öz belirleme bireyin kendi davranışını seçmesi, yönetmesi, kendi eylemlerini başlatma ve düzenleme işlemlerini yaparken kendi seçimlerinden yararlanmasıdır.

Erken Çocukluk Eğitiminde Oyunlaştırmanın Faydaları ve Sınırlıkları

Oyunlaştırmanın Faydaları

Erken çocukluk eğitiminde çocukların sosyalleşme, psikomotor ve bilişsel becerilerin gelişimini, hafıza ve görsel becerilerin gelişimi, takım çalışması, işbirlikli çalışma, karar verme, çatışma çözme kapasitesi ve yaratıcılık gibi becerilerin gelişimini desteklemek için oyunlaştırma bir araç olarak fırsatlar sağlayabilir.

Oyunlaştırmanın Sınırlılıkları

Oyunlaştırmanın eğitim ortamlarıyla bütünleştirilmesinin genel olarak birçok faydalı bulunsa da bazı dezavantajları ve sınırlıkları vardır. Erken çocukluk eğitiminde oyunlaştırılma kullanılması öğretmenin iş yükünü artırabilir. Ayrıca öğrenme ortamında dışsal ödül veya dışsal motivasyon unsurları kullanmak olumsuz etki yapabilir.

Oyunlaştırma Tasarım Modelleri

Oyunlaştırma tasarımı birçok faktör ile bağlantılı ve karmaşıktır. Oyunlaştırmada, yapılan ve yapılacak işlerin daha eğlenceli hale getirilmesi için sistemli bir tasarım döngüsü kullanılmalıdır. Oyunlaştırma tasarım modeli olarak 6 adımlı oyunlaştırma tasarımı ve Octalysis modeli incelenmiştir.

Oyunlaştırmanın Erken Çocuklukta Uygulanması ve Oyunlaştırma Araçları Önerileri

Oyunlaştırmanın erken çocukluk eğitiminde kullanımını destekleyen çeşitli dijital araç ve ortamlar bulunmaktadır. Bu bağlamda ClassDojo, Edmodo, Kahoot ve Classcraft uygulamalrı incelenmiştir.