Taşıma Güvenliği ve Risk Yönetimi

Taşımacılık faaliyetleri taşınan yük, araçlar, ekipmanlar, varlıklar ve personel üzerinde önemli etkilere neden olan bir takım risklere sahiptir. Bu risklerin gerçekleşme sıklığı ve etki düzeyi her bir taşıma operasyonunda farklılaşabilmektedir. Bunun temel nedenlerinin başında taşıma operasyonlarının son derece farklı değişkenler ve faktörler tarafından etkilenmesi ve her bir taşıma operasyonun bir diğerine benzememesidir. Dolayısıyla her bir taşıma operasyonu farklı değişkenler tarafından farklı düzeylerde ekilebileceği için ortaya çıkabilecek riskler de farklılık gösterebilmektedir. Örnek olarak karayolu taşımacılığında gözlemlenebilen riskler ile denizyolunda görülebilen riskler farklı iken tehlikeli madde taşımacılığı ile gıda ürünlerinin taşınmasında ortaya çıkabilecek risk ve tehditler farklılaşabilmektedir.

Gene olarak değerlendirildiğinde taşımacılık faaliyetlerinde meydana gelebilecek olası riskler hareketli ve hareketsiz olarak tanımlanan süreçlerde gerçekleşebilmektedir. Buna bağlı olarak riskin en fazla görüldüğü süreç hareketli süreçler iken, özellikle elleçleme faaliyetleri boyunca riskler olabilecek en yüksek düzeyine ulaşabilmektedir. Taşıma operasyonlarında olası riskler taşıma faaliyetinin etkinlik, verimlilik ve performansını doğrudan etkileyebilmektedir. Taşıma operasyonu ne kadar iyi bir biçimde planlanır ve yürütülür olursa olsun meydana gelebilecek bir risk taşımanın tümüyle başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açabilmektedir. Genel olarak, taşımacılık faaliyetinde operatörler ve taşımacılık işletmeleri maliyet, hız vb. faktörleri öncelikli olarak görseler de risk v tehlikelerin azaltılması taşımacılık faaliyetlerinin etkinliği açısından birincil düzeyde öneme sahip bir faktör olarak değerlendirilebilir. Bu açıdan bakıldığında taşıma faaliyetlerinde riskin azaltılması için çok sayıda farklı önlem belirlenebilmekte ve uygulanabilmektedir. Aynı zamanda bu önlemler taşıma türlerine göre de farklılaşabilmektedir.

Kara yolu taşımacılığı gerek dünya ve gerekse de Türkiye’de son yıllarda gerçekleşen hızlı gelişmeler sonucu çok daha güvenli hâle gelmiştir. Araç güvenlik teknolojilerinin gelişmesi, yolların genişlemesi ve düzgünleştirilmesi, taşıma sektöründe çalışanların eğitim düzeylerinin iyileştirilmesi ve çıkarılan yeni mevzuat ile kara taşımacılığı eski ile karşılaştırıldığında güvenlik açısından çok daha iyi bir durumdadır.

Demir yolu taşımacılığı diğer taşıma modlarına göre daha güvenli ve çevre dostu olarak bilinir. AB, demir yollarında daha güveli yük ve yolcu taşımacılığı için yolcu haklarını artırmak, lokomotif kullanıcıları için ehliyet sistemi kurmak ve demir yolu yük taşıma hizmetlerinin kalitesini artırmak gibi reformlar gerçekleştirmiştir.

Deniz yolu ile tehlikeli maddelerin taşınmasında dikkate alınacak en önemli kavramlar; sağlık, güvenlik ile çevrenin korunmasıdır.

Hava yolu taşımacılığı maliyetli olmakla birlikte çok daha hızlı ve güvenilirdir. Özellikle hassas, pahalı (elektronik aletler ve hızlı bozulma ihtimali olan gıdalar) malların taşınmasında güvenlik açısından çok daha mantıklıdır.

Risk yönetimi, riskin tanımlanmasına, analizine, değerlendirilmesine, onunla mücadele edilmesine ve onun izlenmesine ilişkin yönetim politikalarının, prosedürlerinin ve uygulamalarının sistematik bütünü olarak tanımlanabilir. Risk yönetimini belirleyen en önemli faktörlerden biri, içinde bulunulan ortamdır. Karşı karşıya kalına risk, içsel ya da dışsal birtakım etkenlere dayanabilmektedir.