Limanlar ve Terminaller

Liman; sınırları idarece belirlenen, gemilerin yük ve yolcu alıp verme ile barınmalarının sağlandığı, yükleme -boşaltma işlemlerinin yanı sıra depolama hizmetinin de görüldüğü, gemilerin ihtiyaçlarının karşılandığı, vinç barındıran ve kapalı ve açık alanları bulunan doğal ya da yapay deniz alanlarıdır.

Taşıma Operasyonları

Yüklerin tahliyesinden sonra istiflenecekleri yere kadar ve istiflendikleri yerden de gemiye yüklenecekleri yere kadar getirilmesidir.

Limanlar deniz yolu taşımacılığının ana unsurlarındandır. Ticaretin merkezi olarak bilinirler. Deniz ile kara arasında ulaşım ağı vazifesi gören kesişim noktalarıdır. Bunun yanı sıra limanlar birer endüstriyel alan olup, denizcilik faaliyeti yürüten kişiler için iş sahasıdır. Ayrıca bulunduğu ülkenin ekonomik kalkınmasına katkıda bulunur. Limanlarda yükün gemiye yüklenmesi ve yükün gemiden boşaltılması, liman sahası içerisinde görülen elleçleme operasyonları, yükün taşıma türleri arasında aktarımı, istif operasyonu ve depolama faaliyetleri yürütülür.

Terminaller, Liman faaliyetlerinin etkili yürütülmesi adına, yüklerin elden geçirilmesi, istiflenmesi, yerlerinin değiştirilmesi, aktarımı vb. işlemlerinin yapılabilmesi adına liman içerisinde özelleşmiş, bir veya daha fazla yanaşma yeri olan noktalardır.

Terminal hizmetleri; Gemiye yüklenmek üzere terminale giren yüklerin karakterlerine uygun biçimde istiflenmesi, Nakliyat için kullanılacak araçlara yüklemenin yapılması, Tamir ve temizlik işlemleri, Yükün cins ve karakterine bağlı olarak yapılması gereken özel işlemler, Depolanmak üzere gelen yüklerin istiflenme işlemleri, Yüklerin transit olarak bir araçtan diğer bir araca aktarılmasıdır.

Terminaller, konterner terminalleri, genel ve kuru yük terminalleri, sıvı dökme yük terminalleri, LNG/LPG terminalleri, Ro -Ro terminalleri ve yolcu terminalleri gibi türlere ayrılır.

Konteyner terminallerinde yürütülen başlıca faaliyet yüklerin biraraya toplanarak birim yük haline getirilmesidir. Kuru yük terminalleri, kuru yükün cins ve niteliğine uygun olacak şekilde hacim ve alan olarak büyük depoları içeren terminallerdir. Sıvı dökme yük terminallerinde ham petrol, petrol ürünleri, kimyasal yağlar ve bitkisel yağlar için boru hattı sistemi bulunur. LNG/LPG terminalleri, Sıvılaştırılmış doğal gaz ve/veya sıvılaştırılmış petrol gazlarının depolanması için bulunan terminallerdir. Ro -Ro terminallerinde Ro -Ro gemileri hizmet görür. Yüklerin özel bir donanım ile taşınması sağlanır, yüke gelecek hasar riskinin düşüktür. Yolcu terminali, yolcu taşımalarında araçların indirme, bindirme ve aktarma yaptıkları alanlardır.

Terminal operasyonları rıhtım, gemi, saha ve taşıma operasyonları olarak sınıflandırılmaktadır.Rıhtım Operasyonları, Rıhtıma geminin yanaşması öncesinde pilotaj ve römorkaj operasyonlarının planlaması ve gerçekleşmesi ile başlar ve geminin limandan ayrılmasına kadarki sürede yükün gemiden limana ve limandan gemiye aktarılması için gerekli yükleme –tahliye vasıtalarının tahsisini kapsar. Gemi Operasyonları, Konteynerlerin yükleme -boşaltma faaliyetlerini içerir. Bu faaliyet esnasında rıhtımdaki vinçlerin planlı ve özenli çalışmaları muhtemel kanalların önlenmesi açısından önemlidir. Vinçlerin performansını maksimum seviyeye çıkarma açısından (elleçlenen konteyner / saat) yan yana çalışan vinçlerin her bir hareketinin optimize edilmesi gerekir. Saha Operasyonları, Gemilere yüklerin bindirilmesi, indirilmesi, sıradaki konteynerlerin işlemlerinin yapılması ve bütün bu işlemler esnasında zaten dar olan bu çalışma sahasında faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde yürümesi için gerekli önlemlerin alınması ve faaliyetlerinin düzenlenmesidir.