Grafik Tasarım ve Fotoğraf

Grafik tasarım, bir ürün ya da hizmet ile ilgili hedef kitleye iletilmek istenen mesajı metin ve görsellerle algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde organize ederek sunan bir görsel iletişim sanatıdır.

Grafik tasarım ilk olarak el yazması kitapların sayfa tasarımlarıyla ortaya çıkmış, resim sanatçılarının özgün baskı tekniklerini kullanmaya başlamaları ile gelişmiş, matbaanın icadı, fotoğrafın bulunması ve başta bilgisayar alanında olmak üzere teknolojik gelişmelerle alanında zirveye doğru ilerleyişini sürdürmüştür.

Basılı ve hareketli medya olarak farklı kullanım alanlarına yönelik görsel ürünleri içeren grafik tasarım, nüfuz cüzdanınızdan paraya, içtiğiniz suyun etiketinden yediğiniz ürünlerin ambalajına kadar her yerde ve herkes içindir. Grafik tasarım ürünleri; basılı medyaya yönelik logo tasarımı, kurumsal kimlik tasarımı, dergi, kitap, gazete gibi basılı yayın organları; hareketli medya tasarımına yönelik sinema jenerikleri, TV reklamları, arayüz tasarımı vb. ’dir.

Grafik tasarım günümüzde yaşamımızın hemen hemen her alanınında karşılaşabileceğimiz önemli bir gereklilik haline gelmiştir.

Günlük yaşantımız içerisinde hemen hemen her yerde karşılaşabileceğimiz fotoğrafların da birçok rol ve işlevleri vardır. Gazete veya televizyonlarda yayınlanan haber fotoğrafları, anılarımızı ve tarihi belgeleyen fotoğraflar, bir ürün ya da hizmeti satın almamız için bizi teşvik eden fotoğraflar bunlardan birkaçıdır. Peki nedir bu “fotoğraf ”?

Fotoğraf kavramı; Yunancada ışık, ışın gibi anlamlara gelen “photos ” ve yazmak, çizmek, resmetmek anlamlarına gelen “graphes ” terimlerinden oluşmaktadır. Dolayısıyla ışıkla yazmak, çizmek, resmetmek anlamlarına gelen fotoğraf; ışığın kimyasallarla ya da elektronik olarak kaydedilmesiyle oluşturulan görüntülerdir.

Görüntünün oluşturulmasında fotoğraf makinesi denilen aygıtlar kullanılmış olup , “camera obscura ” tarihteki ilk fotoğraf makinesi olarak kabul edilmektedir . Nicéphore Niépce’nin ışığa duyarlı bir yüzey üzerinde elde ettiği ve helyografi olarak adlandırdığı görüntü ise tarihteki ilk fotoğraftır.

Oscar Barnack ’ın icadı olan, 35 mm formatında filmlerin kullanıldığı, küçük boyutta, taşınabilir, leica marka fotoğraf makinesi 1925 yılında seri üretime girmiştir. Aynı yıl Kodak firmasının Leica fotoğraf makinesi için renkli filmi üretmesiyle birlikte çok daha gerçekçi ve etkileyici görüntüler elde edilmeye başlanmıştır.

1975 yılında ilk dijital fotoğraf makinesi bulunmuş, 1991 yılında ise Kodak profesyonellere yönelik ilk dijital fotoğraf makinesini üretmiştir.

Fotoğraf, 20. yüzyılın başlarında sanat akımlarıyla girdiği gelişim sürecine, 21. Yüzyılda çağdaş sanat düşüncesi, dijital teknoloji ve uygulamalarla devam etmektedir.

Gerçeği yansıtan ve ikna gücüne sahip olan fotoğraf; reklamın, dolayısıyla grafik tasarımın içerisinde yer alarak vazgeçilemeyen önemli bir tasarım ögesi haline gelmiştir.

Gazetelerde haberin tamamlayıcı ögesi olan fotoğraf, reklam ve tanıtım araçlarındaki görsel anlatım gücüyle kitlelere mesaj ulaştırmada etkili bir şekilde kullanılmaktadır.

Firmalar arası rekabeti tetikleyen tüketim ekonomisinin hızla geliştiği günümüzde fotoğraf; reklam, dolayısıyla grafik tasarım içerisinde önemli bir değer kazanmıştır.

Grafik tasarımın fotoğraftan beklediği; hedef kitlenin dikkatini çekmek, ilgi uyandırmak ve ürün ya da hizmeti görsel göstergelerle pazarlamaktır.

Grafik tasarım; alıcıya mesajı hızlı, etkili ve doğru bir biçimde ileterek alıcının zihninde kalıcı kılmak için de fotoğrafı kullanır.

20. yüzyılın başındaki sanat ve tasarım etkinliklerindeki yeni bir yapısal düzen arayışına, fotoğrafın bulunmasının çok büyük olumlu katkıları olmuştur. Özellikle grafik tasarımda çarpıcı imgelerin üretimi fotoğrafın tasarımlarda kullanımı ile başlamıştır.

Fotoğrafın reklam amaçlı kullanımının ilk örnekleri 1850 ’lerde görülmeye başlanmı ş̧, ancak dönemin teknolojik kısıtlamaları nedeniyle yaygınlaşamamıştır. Dolayısıyla ilk fotoğraflı afişler, 1900 ’lerin başlarından itibaren Kübizm, Konstrüktivizm ve De Stijl gibi biçimsel sanat hareketleri ile birlikte tasarlanmaya başlanmıştır.

1900 ’lü yılların başlarında tasarımcılar çalışmalarında fotoğrafı fotomontaj teknikleri uygulayarak kullanmalarının yanı sıra tipografiyi de dahil ederek etkili tasarımlar ortaya koymuşlardır. Bu dönemde tasarımlarında fotoğrafı kullanan yenilikçi tasarımcıların en önemlileri; El Lissitzky, Alexander Rodschenko, Moholy -Nagy, Herbert Matter ve Walter Herdeg ’dir.

1900 ’lü yılların ortalarına gelindiğinde Batı Almanya ’da kavramları görselleştirmek amacıyla foto -grafik olarak adlandırabileceğimiz yeni bir anlatım dili ortaya çıkmıştır. 1960 'dan 1980 'lere kadar tasarımlara yansıyan bu anlatım dilini kullanan tasarımcıların en önemlileri; Günther Kieser, Holger Matthies, Günter Ranbow, Gerhard Lienemeyer ve Micheal van de Sand ’dır.

1980 ’ler reklamcılığın çok daha gelişerek profesyonelleştiği bir dönem olduğu için, bu dönemde star fotoğrafçılar ortaya çıkmıştır. 1980 ’li yıllarda Mac bilgisayarların ve PC bilgisayarlar için Windows işletim sisteminin piyasaya sürülmesi, fotoğrafın grafik tasarım içerisinde kullanımının ileri boyutlarda profesyonelleşmesine neden olmuştur. Dolayısıyla günümüzde gelişen teknoloji ve beraberinde getirdiği yeni uygulama programları ile birlikte, fotoğraf ve grafik tasarım iş birliği her geçen gün daha da artmakta ve her bir disiplin bir diğerinin vazgeçilmezi olma yolunda ilerlemektedir.