Besi Sığırlarında Ekonomik Üretim ve Sağlık Yönetimi

Dünya nüfusunun artması insanoğlunun beslenme gereksinimlerinde artışa neden olmuştur. Hayvancılıkta ekonomik olarak en temel prensiplerden biride üretimi düşürmeden masrafları en aza indirmektir.

Et Endüstrisi

Kırmızı et sektörü, küresel boyutta gelişmiş bir endüstri sektörü haline gelmiştir. Önemli et ithalatçı ülkeler ABD, Çin, Japonya, Güney Kore ve Rusya'dır. Diğer yandan Brezilya, Hindistan, Avustralya ve ABD en önemli ihracatçı ülkelerdir. Türkiye kırmızı et üretimini yüksek maliyetle gerçekleştirmekte bu nedenle küresel rekabet şansı bulamamaktadır.

Besi Sığırcılığının Ekonomisini Etkileyen Etmenler

Hastalık ve Üremenin Ekonomik Etkisi

Besi hayvancılığında işletmenin karlılığı etkileyen hastalıklar incelendiğinde, hem hastalık çıkmadan önleyici tedbir masraflarını hem de hastalık çıktıktan sonra iyileştirme için gereken maliyetleri kapsamaktadır.

Yetiştirme Sezonun Ekonomik Etkisi

Besi işletmelerinde hayvanların maruz kaldıkları çevre şartları besinin performansına büyük oranda etki etmektedir. Özellikle rüzgar, sıcaklık, nem ve kar gibi çevre şartları besiye alınacak hayvanların yetiştirilmesinde fazladan masrafa neden olabilmektedir.

Sürü Performansında Buzağılamanın Ekonomik Etkisi

Sürü performansına buzağılamanın ekonomik etkisi incelendiğinde, özellikle buzağıların sütten kesim ağırlığı buzağıların birçok üretim yönünü etkilemektedir.

Döl Kontrolünün Ekonomik Etkisi

Bir sürüdeki hayvanların sayısı işletmenin büyüklüğü ve ekonomik gücüne göre belirlenir. Bunun güvenli bir şekilde sağlanması için döl veriminin yeterli düzeyde olması gerekir.

Gecikmiş Buzağılamanın Ekonomik Etkisi

Bir işletmede sütten kesim ağırlığı, büyüme oranı ve buzağı için verilen fiyata bakılarak gecikmiş buzağının maliyeti ekonomik olarak belirlenebilir.

Besi Sığırlarında Üretime Etki Eden Etmenler

Besi yetiştiriciliğinde istenilen üretimi veya verimi sağlamak için hem sürü bazında hem de hayvan bazında ilk olarak belirli hedeflerimizin olması gerekmektedir.

Hayvanlarda Üreme ve Sürü Yönünden İşletmenin Hedefleri

Üreme açısından işletmenin ekonomisinin iyi bir yönde olması için tüm sürüdeki buzağı elde etme oranının %90 ın üzerinde olması hedeflenmelidir.

Hayvanların Seçim, Tanımlama ve Üretimi

Boğa Seçimi

Boğa seçiminde hayvanın ırkı, yaşı ve bulunduğu çevre ile bakım şartları boğanın döl verimini etkileyen önemli faktörler arasında olduğundan bu özelliklere de dikkat edilmesi gerekmektedir.

Boğa İnek Oranı

Yıl boyu devam eden bir tabi tohumlamada genç boğalar 50-60 inek, ergin boğalar 90-120 inek tohumlayabilir. Suni tohumlamada ise bir boğadan bir yılda yaklaşık 8-10 bin ineği tohumlayacak sulandırılmış sperma elde edilebilir.

İnek ve Buzağıların Tanımlanması

Hayvanların tanımlanmasında genel olarak kulaklarında yer alan küplerden yararlanılmaktadır.

İnek-Buzağı Üretim Prensipleri

Üreme verimliliği ile ilişkili sürü performansının değerlendirilmesinde kullanılan bazı kavramlar; kızgınlık oranı, gebelik oranı, doğum oranı, kısırlık oranı ve buzağılama aralığıdır.

Östrus Senkronizasyonu

Östrus (kızgınlık) senkronizasyonu ineklerde doğumun istenilen zamana göre planlanması olarak tanımlanabilir.

Besi Sığırlarında Sağlık Yönetimi

Sığırların besi hayvanı olarak kullanılmasında en çok dikkat etmemiz gereken durumlardan biride hastalıklardır. Küçük yaşlarda besiye alınan buzağıların bağırsak enfeksiyonları ve viral hastalıklara yakalanma riski ve ölüm oranı diğer büyük hayvanlardan daha yüksektir. Büyük hayvanlarda ise sindirim sistemi ve ayak hastalıkları buzağılardan daha fazla rastlanmaktadır.

Sağlık Personelinin Alması Gereken Önlemler

Sağlık personeli sürünün hastalıklara yakalanma ve ölümünü etkileyen çevresel ve yönetimsel uygulamalarını optimum şartlarda sağlamalıdır.

Cinsel Performans Yönünden Boğanın Değerlendirmesi

Boğanın cinsel performansının değerlendirilmesinde birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar arasında; Semen kalitesi ve miktarı, çiftleşme isteği, merada gelişen sosyal etkileşimler, yem maddeleri ve genital sistem ve ayak hastalıkları sayılabilir.

İneklerde Güç Doğum Yönetimi

Doğuma yapılan müdahale zamanın erken ya da geç olması her zaman risk taşımaktadır. Güç doğumlar yavru ya da anneden kaynaklanan sebeplerden olabilir.

Kastrasyon ve Boynuzsuzlaştırma

Birçok farklı kastrasyon yöntemi vardır. Ancak pratikte cerrahi operasyon ve burdizzo pensi ile yapılanları en çok uygulananlarıdır. Buzağılarda boynuzsuzlaştırma işlemi ilk haftalarda koterizasyon veya boynuz köreltme kalemi ile yapılabilirken, hayvanın yaşı ilerledikçe cerrahi operasyon gerektirmektedir.

Aşılama Protokolü

Besi sığırcılığında işletmelere hayvan giriş çıkışı sık olduğundan salgın ve bulaşıcı hastalık çıkma olasılığı yüksektir. Dolayısıyla aşılama programlarına özen gösterilmelidir.

Paraziter Kontrol

Paraziter faktörler ile karşılaşma sıklığını işletmenin tipi, çevre ve iklimsel faktörler, sağlık hizmetleri ve profilaktik önlemler gibi faktörler etkilemektedir.

Sürü Sağlık Takvimi

Besi sığır hastalıkları süt sığırlarına göre daha az sayıda olmasına rağmen, hastalıkların görünme ve sürüyü etkileme oranları daha yüksektir.

Besi Sığırlarında Beslenme

Bu dönem boyunca sindirim sisteminin bozulmaları en aza indirmek gerekmektedir.

Beslenmede Puan Sistemi

Besi sığırlarının beslenmesinde 0’dan 5 puana kadar değişen bir puanlama sistemi uygulanabilir.

Beslenmede Sığırların Gözlenmesi

Besi hayvanlarının beslenmesinde bir karar vermeden önce sığırların gözlenmesi gerekir.

Besi Hayvanlarının Dışkılarının Gözlenmesi

Hayvanlardan çıkan dışkının kıvam ve rengi bize tüketilen yem hakkında bilgi vermektedir.

Genetik Değerlendirme

Genetik olarak bazı ırklar besinleri daha iyi ete çevirebilme yeteneğine sahiptir. Irklar arasındaki bu fark yani beslenme giderlerinin farkı %30’ a kadar değişebilmektedir.