Suçun Mahiyeti ve Suç Türleri

Toplumsal yaşam geliştikçe geçmiş dönemlere göre suçun mahiyetiyle birlikte biçimleri de değişkenlik göstermektedir. Nitekim günümüzde çok yakın zamanlara değin görülmeyen farklı suç türleri ortaya çıkmıştır.

Suçun belirgin niteliklerinin başında, evrensel ve genel bir olay olması gelmektedir. Bunun anlamı, suçun tarihin en eski devirlerinden beri her toplumda var olduğu ve ileride de var olmaya devam edeceğidir. Çünkü suç, sosyal yani toplumsal bir olgudur.

Suçun en temel niteliklerinden biri de durağan değil, dinamik bir olgu oluşudur. Suçun dinamikliği, onun değişken bir yapıya sahip olması anlamına gelmektedir. Nitekim suç unsuru sayılan fiiller geçmişten günümüze aynı kalmamış, sürekli değişkenlik göstermiştir. Suçun değişkenliğinin arkasında onun tanımlandığı alan olan toplumsal alanın değişmesi vardır. Toplumsal yaşam değiştikçe, suçun tanımı ve türleri de değişkenlik göstermiştir.

Suçun başka bir niteliği, suçun göreceliliğidir. Suç zamandan zamana değişkenlik gösterebildiği gibi, bazı suç tanımları toplumdan topluma da farklılaşabilmektedir. Suçu oluşturan fiiller zaman ve ortama göre değişkenlik göstermektedir .

Suçun niteliklerinden bir diğerini de bir eylemin suç sayılabilmesi için ortaya çıkması gereken şartlar oluşturmaktadır. Suçun suç olarak ortaya çıkması i çin, yasa tarafından tanımlanması, idari bir sistem ya da uygulayıcı kuruluş tarafından fark edilmesi ve müdahale edilip işlem yapılması gere kir.

Kentleşme düzeyinin artması, aile kurumunun zayıflaması, kültürel farklılığın ve çatışmanın artması, geleneksel değer ve bağlılıklarının zayıflaması ve enformel sosyal denetimin çözülmesi gibi hususlar doğrudan suç oranları, suç kalıpları ve türleri üzerinde etkili olan gelişmelerdir.

Suç kişiye veya mala karşı işlenebilir. Bunun yanında niyet unsuru dikkate alınarak da suçu sınıflandırmak mümkündür.

Kişiye yönelik suçlar aynı zamanda şiddet suçları olarak tanım lanır. Bu suçlar başkalarına karşı direkt şiddet veya şiddet tehdidi içermektedir.

Mal varlığına yönelik suçlar, aynı zamanda mal varlığı suçları olarak adlandırılır. Bu suçlar başkalarına ait para veya malların çalınmasını içermektedir.

Suçlar çeşitli şekilde sınıflandırılmakta ve türlere ayrılmaktadır. Bu sınıflandırmalar, suçlunun suç işleme nedenlerine göre, toplumun suça karşı gösterdiği tepkinin niteliğine ve şiddetine göre yapılmaktadır.

Sosyolojik açıdan suç tiplerini profesyonel suçlar, organize suç, beyaz yakalı suçlar, şirket suçları ve mağduru belli olmayan suçlar şeklinde tasnif edebiliriz.

Profesyonel suçlular, yasal olmayan faaliyetleri bir meslek hâline getirmiş kişilerin işlediği suçlardır. Profesyonel suçlular, hırsızlık, uçak kaçırma, yankesicilik ve dükkan soyma gibi alanlarda uzmanlaşabilirler. Profesyonel suçlular bütün zamanlarını, yapacakları suçun planlamasına ve uygulamasına ayırırlar.

Organize suç, kaçakçılık, uyuşturucu satışı, kadın ticareti gi bi alanlarda faaliyette bulunan değişik örgütler arasında koordineli bir biçimde grup hâlinde gerçekleştirilen suçlardır.

Beyaz yaka suçları, mesleği süresince yüksek bir sosyal konuma sahip ve itibarlı bir durumda olan kişiler tarafından islenen suçlardır.

Kriminologlar, toplumdaki büyük şirketlerin gerçekleştirdiği türden suçları betimlemek için şirket suçları kavramına başvurmaktadır.

Bir nefret suçu, ırksal ya da diğer ön yargıların yönlendirdiği, kişiye ya da kişinin malına yönelik suç eylemidir.

Mağduru ya da kurbanı belli olmayan suçlarda diğer insanlara verilen bir zarar söz konusu değildir.

Küresel risk toplumu yeni suç türleri ortaya çıkarmıştır.