Suç Kuramları: Sosyal Yapı Ve Suç

Toplum hâlinde yaşamak zorunda olan insanlar, kendi aralarındaki ilişkileri de uyulması zorunlu kurallara dayandırmışlardır. Toplumsal ilişkileri düzenlemek amacıyla öne sürülen kurallar zamana, yere ve toplumdan topluma göre değişiklikler gösterse bile az çok yaptırımla desteklenmiştir.

Toplum hâlinde yaşamı yapı, süreç ve çatışma açısından değerlendiren sosyolojik yaklaşımlar, suç olgusunu da aynı biçimde değerlendirmektedir.

Sosyal yapı kuramları; sosyal yapı ve toplum düzeni ile suç olgusu arasındaki ilişki üzerine odaklanır ve suçu toplumsal yapının bir sonucu olarak görür. Sosyal yapı kuramları içerisinde; işlevselci, gerilim, alt kültür ve sosyal ekoloji kuramları yer almaktadır.

İşlevselci kuram, sapmanın bir toplum için normal ve pozitif yönde fonksiyonel olduğu düşüncesini savunmuştur. Suç ya da daha geneli sapma, eğer meydana gelme oranı açısından verilen tipteki tüm toplumlar için istatistik ortalama olan bazı normal oranlardan saparsa anormaldir.

Durkheim farklılaşma arttıkça kollektif bilincin etkisinin azalacağını söyler. Böylece kollektif bilincin hukuk ile çakışması güçleşir. Buna karşılık hukuk da yeni duruma uyabilmek için fonksiyonda bulunur; farklılaşmış parçaları, yeniden bütünleşmenin sağlanması için düzeltmeye çalışır.

Merton sosyal grubun kişilerde toplumun onayladığı hedeflere ulaşma isteği yarattığını vurgulamaktadır. Toplumun birçok üyesi, kültürümüzde maddi refah gibi hedeflere ulaşmayı arzu etmektedir. Ancak bu araçlara herkes aynı derecede erişemez. Sonuç olarak, imtiyazı olmayan ve sosyal olarak onaylanan araçlara uygun bir şekilde ulaşmayı reddeden kişiler, sapkın araçlarla hedefe ulaşmaya çalışacak ve sosyal sınırlılıklarını ihlal edeceklerdir.

Alt kültür suç kuramları, toplumda belli gruplar veya alt kültürlerin suçu onayladığı veya en azından suça sebep olan bazı değerlere sahip olduklarını belirtir.

Bireyler suçlu alt kültürün oluşmasını sağlayan çetelere katılarak suç alt kültürün değerlerini öğrenir. Ayrıca çetelere katılımı güdüleyen faktörler değişir. Alt kültüre katılımla öğrenilen olumsuzluklar negatif formel yaptırımlarla karşılaşır. Alt kültür mensubu bireylerin orta sınıf statü sisteminin oluşturduğu engellere karşı tepkisi düşmancadır ve suç çetelerindeki statüleri vurgulamaktadır. Diğer bir alt kültür kuramı olan Ayırıcı Fırsatlar Kuramı Cloward ve Ohlin tarafından ortaya atılmıştır. Cohen ve Merton’un teorilerinin bir araya getirilmesi veya birleştirilmesinden oluşur. Merton suçluluğu, bireylerin kültürel hedeflere ulaşma gayretlerinin toplumda eşit olarak dağıtılmamasının sonucu olarak görürken Cohen de büyük ölçüde, statü yükseltme arayışının bir sonucu olarak görmektedir.

Ekolojik yaklaşım aynı yeri paylaşan insanlar arasında bir ilişkinin bulunduğunu iddia eder ve insanlar arasındaki bu ilişki, çevrenin fiziki karakteriyle ilişkilendirilir. Kriminologlar bir ülkenin alanları ya da bir kentteki bölgeleri karşılaştırmayla sosyal pozisyon ve suçlu aktivitelerin ilişkisini belirlemede ekolojik araştırma metodunu kullanmışlardır.