Çevresel Tasarım Yolu İle Suçun Önlenmesi
Suç milyonlarca insanın etkilendiği toplumsal bir sorundur. Kişilere ve mala karşı işlenen suçlar toplum içerisinde kayda değer bir şekilde korku ve kaygı oluşturmaktadır. Cinayet, tecavüz ve hırsızlık suçları toplumu tehdit eden ciddi bir tehdittir.
Çevresel Tasarım Prensipleri ile Suçun Önlenmesi
Çevrenin suçun önlenmesine uygun olarak tasarlanması, suç oranlarını ve suç korkusunu azaltmaktadır. Bu durum yaşam kalitesini yükseltmektedir. Güvenlik devriyeleri, güvenlik bariyerleri, kilitler ve engeller gibi görünür güvenlik önlemlerine karşın, çevresel tasarım yoluyla suçun önlenmesinde uygulanan yöntemler görsel olarak daha uygun çözümler sunmaktadır.
Doğal gözetim; Suç işleme niyetinde olan kişilerin ilk önceliği birileri tarafından görülmemeleri ve gözetlenmemeleridir.
Doğal erişim denetimi; Doğal erişim denetimi yetkisiz kişilerin izin verilmeyen bölgelere girişlerini önlemek için kullanılan kapılar, çitler, çalılar vb. fiziksel engeller ile sağlanmaktadır.
Bölgesel takviye; İnsanlar doğal olarak sahip oldukları alanları korumak isterler ve diğer insanlara ait alanlara saygı gösterirler.
Bakım ve yönetim; Bu konu bölgenin geçmiş imajı ile ilgilidir. Suç konusunda imajı kötü bir bölge istenmeyen olayları üzerine sürekli çekecektir.
"Üç T" Yaklaşımı (Tahsis, Tanım, Tasarım)
Çevresel tasarım yoluyla suçun önlenmesi yaklaşımı, insanların bir alan içerisindeki öngörülebilir davranışlarına göre çevrenin fiziksel tasarımını kapsamaktadır.
ÜÇ T yaklaşımı insan doğasının üç yönü üzerine kurulmuştur. Tüm insanların belirlenmiş amaçları vardır. Tüm insanların kabul edilebilir istekleri ve davranışları vardır . İnsanlar da desteklenmek isteği vardır.
Tahsis
- Alanın tahsis amacı nedir?
- İlk olarak öngörülen tahsis amacı nedir?
- İlk tahsis amacına göre hangi ölçüde kullanıcılara hizmet etmektedir?
- Orada herhangi bir çatışma mevcut mudur?
Tanım
- Alan ne şekilde tanımlanmaktadır?
- Alanın sahibinin kim olduğu açık mıdır?
- Bu alanın sınırları nerededir?
- Alanın kullanım tarzını etkileyen herhangi bir sosyal veya kültürel tanımlama mevcut mudur?
- Alanla ilgili politikaları destekleyen açık idari ve hukuki kurallar mevcut mudur?
- Tanım ve hedef arsında çatışma veya çelişki var mıdır?
Tasarım
- Fiziksel tasarım ne ölçüde öngörülen amaca hizmet etmektedir?
- Fiziksel tasarım ne ölçüde istenilen ve kabul edilen davranışları desteklemektedir?
- Fiziksel tasarım alanın kullanımı veya insanların aktiviteleri ile uyum sağlamakta mıdır?
- Davranışların kontrolünü sağlama ile fiziksel tasarım arasında bir çatışma veya çelişki var mıdır?
Görüş Hatları: Görüş hattı arzu edilen derinlikteki görülebilir alan olarak tanımlanabilir.
Görünürlük Tasarımı: Görünürlük tasarımı, çevrenin mümkün olduğunca görünür olarak tasarlanması ve atıl veya gizli alanlardan kaçınılmasıdır.
Sorunlu Alanlar: Çevrenin tasarımı yapılırken özellikle insanlar için risk oluşturan yerler göz önüne alınmalıdır.
Gelecekte Görüş Hattının Engellenmesi; Çevrenin tasarımı aşamasında suçun önlenmesi için alınan önlemler, d aha sonrada sürekli olarak kontrol edilmeli ve ilk başta konulan standartlar korunmalıdır.
Işıklandırma: İnsanların birbirlerini görmeleri ve görülmeleri için yeterli seviyede ışıklandırma gerekmektedir.
Alt seviye standartlar: Gece vakti kullanılacak alan larda, aydınlatma seviyesi yeterli görünürlüğü sağlamalıdır.
Işıklandırılmamış alanlara götüren yollar: Işıklandırmayla ilgili tasarım yapılırken, ışıklandırılmış yolların insanları ışıklandırılmamış alanlara götürmesi önlenmelidir.
Işıklandırmada tutarlılık: Işıklandırmada kullanılacak ürünler mümkün olduğunca benzer özelliklerde olmalıdır.
Gece kullanım için tasarım: Kullanılacak ürünler gece kullanımı ve dış fiziki koşullarda çalışacak şekilde tasarlanmış olmalıdır.
Işıklandırma cihazlarının korunması: Işıklandırma cihazları saldırılara karşı dayanıklı şekilde üretilmiş olmalıdır.
Bakım: Işıklandırma sistemleri devamlılığı sağlamak amacıyla bakım gerektirirler.
Gizli veya İzole Yollar: Gizili ve izole yollar genellikle nerelerde oldukları bilinen bununla birlikte alternatifi olmayan yollardır.
Gizli veya izole yolların görünürlüğü: Gizli veya izole yolların inşa edilmesi zorunlu ise görünürlüğü arttırılarak tasarlanmalıdır.
Tuzak alanlara yakın gizli veya izole yollar: Gizli veya izole yolların bitimine 50 veya 100 metre mesafede tuzak alanlar mevcut ise bu alanlar düzeltilmeli veya ortadan tamamen kaldırılmalıdır.
Doğal gözetleme: Gizli ve izole yolların doğal olarak çevredeki insanlar tarafından görülebilecek şekilde tasarlanmalıdır.
Görüş hattı: Bir yaya gizli veya izole yolun sonunda ne olduğunu göremiyorsa, görünürlüğü arttırmak için daha fazla ışıklandırma, ışığı yansıtıcı zemin veya aynalar kullanılmalıdır.
Aydınlatma: Gizli veya izole bir yol yeterli derecede ve tek tip olarak aydınlat ılmalıdır.
Cihazlarla gözetleme: Gizli veya izole yol güzergâhında gereken yerlerde elektronik olarak da ortam gözetlenmelidir.
Yardım isteme: Acil durumlarda yardım talep edilebilmesi için bu tür yerlerde acil yardım telefonları, kapalı devre ses sitemleri ve güvenlik alarmları kullanılmalıdır.
Alternatif yol işaretleri: Kullanılan yolların alternatifleri var ise ve aynı zamanda bu yollar belirli zamanlarda daha güvenli ise bu durumu belirtir işaretler kullanılmalıdır.
Tuzak Alanlar: Tuzak alanlar genellikle güvenli alanların yakınlarında, ağaçların, çalıların, bariyerlerin veya duvarların aydınlatılmayan taraflarıdır.
İşletme saatleri dışında tuzak alanların kapatılması: Tuzak alanların ortadan kaldırılması mümkün olamıyorsa işletme saatleri dışınd a bu bölgelere erişim kısıtlanmalıdır.
Görünürlük: Her zaman için doğal gözetleme tercih edilmelidir. Her şeye rağmen tasarım içerisinde tuzak alanlar kaçınılmaz olarak bulunabilmektedir.
Kaçış yolu ve yardım: Geliştirilen tasarım ihtiyaç hâlinde kullanıla bilecek kaçış yollarına ve yardım istemeye olanak sağlamalıdır.
İzole alanlar: İnsanlar özellikle yardım çağrılarının duyulamayacağı ve başkaları tarafından görünemeyecekleri izole alanlarda kendilerini güvende hissetmezler.