Stratejik Yön Belirleme

Stratejik yönetim sürecinde, yöneticilerin örgütlerine uzun vadeli bir yön sağlamaları ve ürün ve hizmetlerini, faaliyet gösterdikleri coğrafi alanları, kullandıkları teknolojileri, felsefelerini, değerlerini, amaçlarını, ulaşmak istedikleri hedefleri paydaşlarına iletmeleri ve benimsetmeleri gerekir. Bu amaçla biz kimiz, örgütümüz nedir, işimiz nedir, hangi kaynak ve yeteneklere sahibiz, ne olmak istiyor, nereye niçin gidiyoruz gibi sorulara cevap veren ifadeler geliştirirler.

Vizyon, misyon, değer ve amaçlar stratejiyi yönlendiren unsurlardır. Bu unsurlar, hem örgütün niyetini ve var olma nedenini hem savunduğu doğruları ve ilkeleri hem de gelecekte ulaşılması hayal edilen noktayı ortaya koyduğu için stratejiyi oluşturanlara ve uygulayanlara kararlarında yol gösterir. Çünkü birçok girişimciyi bir iş başlatmaya ve büyütmeye motive eden tek amaç para kazanma arzusu değildir. Bu nedenle çoğu örgütün var olma nedeni sadece kâr etme arzusuyla açıklanamaz. Çok büyük kişisel servete sahip olan birçok girişimcinin hālāyeni örgütler kurmaları ve sürekli yenilik yapmaları bunun en büyük göstergesidir.

Örgütler vizyon, misyon, değer ve amaç açıklamaları yoluyla yönlerini ve niyetlerini ortaya koyarak paydaşları heyecanlandırır ve motive ederler. Misyon, vizyon, değer ve amaç olarak isimlendirilen bu ifadeler yoluyla paydaşlar örgütün bir stratejiyi niye geliştirdiğini, belirli faaliyetleri niye yaptığını yorumlama imkânı elde ederler.

Vizyon örgüt için ideal olanı, istenen ve hayal edilen geleceği yansıtır. Bu ideal, çalışanları heyecanlandırır, onlara enerji verir ve mücadele etmeye yöneltir. Bir örgüt için vizyon oluşturma örgütü yönlendirenlerin rüyasının örgütsel sistemin tüm parçalarına nüfus ettirilmesi, somutlaştırılması ve ifade edilmesidir.

Bir örgütün varlık nedenini ve gelecekte ne yapmak istediklerini gösteren misyon ifadeleri örgütün; amacını, felsefesini, değerlerini, ürün ve hizmetlerini, faaliyet gösterdiği coğrafi pazarı tanımlayan ifadelerdir. Bu ifadeler örgütü kendisiyle benzer olan diğer örgütlerden ayıran özellikleri içerir. Misyon bir örgütün amacı, ne olduğu, felsefesi, değerleri yanında ne yapmak ve ne olmak istediğini de içerdiği için sadece bugünle değil gelecekle de ilişkili bir kavramdır.

Misyon ifadesi aslında spesifik detayların açıklanmasından çok bir tutumun ve bakış açısının ilan edilmesidir. Bu neden genelde geniş kapsamlı oluşturulmalıdır. Çünkü iyi bir misyon ifadesi bir dizi erişilebilir alternatif hedef ve stratejinin geliştirilmesine ve değerlendirilmesine imkân sağlamalıdır.

Değerler örgütsel açısından iyiyi, doğruyu ve istenilir olanı ortaya koyar. Bu nedenle örgütlerde davranışları, faaliyetleri ve olayları değerlendirmede yol gösterici rol oynar. Bir anlamda çalışanlar bir stratejinin, yapılacak faaliyetin veya davranışın doğru, iyi ve uygun olup olmadığına değerlere bakarak karar verirler .

Amaçlar örgütlerin ulaşmak istedikleri sonuçları belirgin bir şekilde ortaya koyan ifadelerdir. Bir anlamda örgütlerin strateji ve faaliyetleriyle ulaşmak istedikleri sonuçlar ve çabalarının odak noktası amaçlarına bakarak anlaşılabilir. Örgütler, amaç belirleme yoluyla kârlılık, büyüme, kaynakların etkin kullanımı, verimlilik, imaj, yenilik, performans, toplumsal çıkarları göz önünde bulundurma gibi çeşitli alanlarda ulaşmak istedikleri sonuçları ortaya koyarlar.