Sporda Beceri Öğrenme Teorileri

Motor kontrol teorisi, herhangi bir teori gibi, gözlemlenebilir fenomenlerin veya davranışların neden var olduklarına veya oldukları gibi davrandıklarına dair bir açıklama sağlar. Ayrıca, uygulayıcıya, üzerinde etkili motor beceri eğitimi ve uygulama ortamları geliştirmesi için bir destek temeli sağlar.

Koordinasyon terimi, çevresel nesnelerin ve olayların modellenmesiyle ilgili olarak baş, vücut ve/veya uzuv hareketlerinin modellenmesini ifade eder. Koordinasyon terimi, bir becerinin performansıyla ilişkili hareket kalıplarına atıfta bulunularak kullanıldığında, beceri performansı sırasında belirli bir zamanda baş, vücut ve/veya uzuvlar arasındaki ilişkiyi ifade eder.

Bir kişinin, amaçlanan bir eylem hedefine ulaşan iyi koordine edilmiş bir hareket üretmeyi öğrenebilmesi için, motor kontrol sistemi; kasları, eklemleri ve benzerlerini karakterize eden birçok serbestlik derecesinin sınırlandırılmasıyla ilgili olan serbestlik derecesi problemini çözmelidir. Bir motor kontrol teorisi, motor kontrol sisteminin bu sorunu nasıl çözdüğüne dair bir açıklama sağlamalıdır.

Motor kontrol teorileri tipik olarak açık çevrim ve kapalı döngü kontrol sistemlerinin özelliklerini içerir. Her ikisi de bir kontrol merkezi, bilgi ve efektörler içerir. Kapalı döngü sistemi ayrıca sistemin bir parçası olarak geri bildirim içerir. Açık döngülü bir sistemde, kontrol merkezi efektörlere bir beceriyi gerçekleştirmek için ihtiyaç duydukları tüm hareket talimatlarını baştan sona gönderir. Buna karşılık, bir kapalı döngü sistemindeki kontrol merkezi, efektörlere bir becerinin performansını başlatmalarını sağlayan hareket talimatları gönderir; efektörlerden ve diğer kaynaklardan gelen geri bildirim, kontrol merkezine, efektörlere hareketi devam ettirme ve sona erdirme talimatlarını vermek için gereken bilgileri sağlar.

Motor kontrol teorileri, kontrol sisteminin merkezi bileşenleri veya çevre tarafından belirtilen bilgilere verilen göreceli önem açısından ayırt edilebilir. Kontrol merkezinden gelen bilgilere önem veren teoriler, efektörlere hareket talimatlarını sağlayan bir motor programı gibi bir tür depolanmış bellek temsiline sahiptir. Buna karşılık, çevre tarafından belirlenen bilgilere önem veren teoriler, bu bilgilerin beden, uzuvlar ve sinir sistemi ile dinamik etkileşimini vurgular.

Schmidt'in şema teorisi, motor program temelli teorilerin en popüler temsilcisidir. Genelleştirilmiş bir motor programın (GMP), motor beceri performansının kontrolü için merkezi, belleğe dayalı mekanizma olarak hizmet ettiğini önermektedir. GMP, bellekte depolanan ve o hareket sınıfını içeren bir beceri gerçekleştirileceği zaman gerçekleştirilecek bir hareket sınıfının soyut bir temsilidir. GMP'de, hareket olaylarının sırası ve hareket bileşenlerinin göreli zamanı gibi hareket sınıfının değişmez özellikleri saklanır. Belirli bir eylem gerçekleştirileceği zaman, GMP'ye belirli parametre değerleri eklenmelidir; bunlar, hareketin genel süresini ve kullanılacak kasları içerir.

Dinamik sistemler teorisi, motor program teorilerinin motor becerilerin kontrolü için hafızaya dayalı temsillere verdiği önemle ilgilenir. Koordineli hareket, kişi, çevre ve gerçekleştirilecek beceri arasındaki etkileşimlerin özelliklerine göre koordineli yapılar olarak kendini düzenler.

Günümüzde, motor kontrolünün hem motor programa dayalı hem de dinamik sistem teorilerinin güçlü savunucuları vardır. Bu görüşler, mevcut teori tartışmasının nasıl çözüleceğine göre değişir.

İnsanlar, bir beceriyi ilk kez gerçekleştirmeye çalıştıklarında uzuvların, gövdenin ve/veya başın koordinasyonunda yer alan serbestlik derecelerinin sayısını kontrol etmek için kendi stratejilerini geliştireceklerdir. Bu stratejilerin farkında olmalı ve öğrencinin performansını başlangıç seviyesinin ötesinde geliştirmesi için uygulama ile değiştirilmeleri gerekip gerekmediğini belirlemelisiniz

Bir GMP'nin göreli zamanla değişmezliği ve toplam süre parametresinin değişken özelliği, belirli bir ritmin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi gereken bir beceri öğretilirken, becerinin ritim özelliğinin önce yavaş bir hızda öğretilmesi gerektiğini gösterir. Ritmik kalıp öğrenildiğinde, beceriyi gerçekleştirme hızı arttırılabilir. Hız veya mesafe gibi sistematik olarak değiştirilebilen beceri ve ortam özellikleri arasında performans özelliklerini test ederek ve bu değişikliklere eşlik eden hareket değişikliklerini gözlemleyerek, işlevsel beceriler için hareket sorunlarını ve yeteneklerini değerlendirebilirsiniz.

Teoriler soyut fikirlerden daha fazlasını ifade etmektedir. İyi teoriler, üzerinde etkili öğretim ve uygulama koşulu ortamları oluşturmanız gereken bir temel sağlar; ayrıca, planlanmış olanlar başarılı olmadığında öğretim ve uygulama koşulu alternatifleri oluşturmak için bir temel sağlar.