Sporda Beceri Öğreniminde Motorik Özellikler

Herhangi bir spor branşında teknik becerilerin uygulanması için motorik özellikler, güçlü bir zemin oluşturmaktadır. Bunlardan birisi olan koordinasyon, bir hareketi öğrenme hızında ve düzeyinde aynı zamanda dengenin sağlanması ve hareketin mükemmelleştirilmesi gibi birçok özellik için oldukça önemlidir. Koordinasyon düzeyi, teknik becerilerinin çeşitlendirilmesini sağlamaktadır. Temel motorik özelliklerden bir diğeri olan kuvvet, diğer motorik özellikleri doğrudan etkilemektedir. Çeşitli hareketlerin uygulanmasında kassal koordinasyon sonucu olarak meydana gelen kuvvetin, hareketlere etkisi oldukça önemlidir. Esneklik yetisinde ise bir hareketi doğru bir teknik ile yapabilmek için yeterli esneklik düzeyine sahip olmak gereklidir. Esneklik aynı zamanda kas kuvveti, sürat ve dayanıklılık gibi birçok motorik özelliğin kazanılmasında yardımcı bir beceri unsuru olarak tanımlanabilir. Devirli ve devirli olmayan hareketlerin gerçekleştirildiği spor branşları içinse sürat oldukça önemlidir. Süratin geliştirilmesi aynı zamanda diğer motorik özelliklerden olan kas kuvveti, hareketlilik, esnekliğin geliştirilmesine ve sinir sisteminin yapısının geliştirilmesi sağlamaktadır. Tüm bunlar, teknik becerilerin kalitesinin geliştirilmesi için önemlidir. Süratin gelişimi açısından önemli olan ögelerden birisi de reaksiyondur. Reaksiyon, uyarının alınması ve o hareketin ortaya çıkışındaki hazırlık süreci olarak tanımlanmaktadır. Tüm spor branşlarında reaksiyon oldukça önemlidir. Dayanıklılık, sporcularda yüklenmeler sonucu meydana gelen fiziksel ve fizyolojik yorgunluğa karşı dayanma gücü olarak tanımlanabilmektedir. Dayanıklılık düzeyinin düşük olması, yüklenmenin kesilmesine ve hareket şiddetinin düşürülmesine sebep olabilmektedir. Temel motorik özellikler, beceri öğreniminde hareket çeşitliliğinin fazla olması, tekniğin doğru gerçekleştirilmesi ve üst düzey performans sergilenmesi için gereklidir. Motorik özelliklerdeki yetileri düşük olan kişiler daha karmaşık olan spor becerilerini öğrenmede güçlük çekerken, yüksek seviyedeki kişiler daha karmaşık spor becerilerini daha kolay öğrenirler. Bir sportif beceri öğreniminde motorik özelliklerin birindeki yetersiz seviye hareketin öğrenimi etkileyecektir. Örnek verecek olursak, tekvando branşında anaerobik dayanıklılık, sporcunun performansı etkileyen önemli unsurlardan biridir. Aynı zamanda tekmeleri atabilmek için belirli düzeyde kuvvete ve esnekliğe sahip olması gerekmektedir. Teknikleri doğru ve rakip karşısında mümkün olan en yüksek hızda yapabilmek için sürat performansının da belirli bir düzeyde olması gerekmektedir. Hareketlerin akıcı bir şekilde yapılabilmesi için koordinasyon seviyesinin de yeterli olması gerekmektedir. Bu özelliklerden herhangi birinin olması gerektiğinden düşük olması, sporcunun yeni bir hareket becerisini öğrenmesini etkileyecek ve istenilen verim alınamayacaktır. Bir hareket becerisinde yetersiz performans ya da gecikme bir sonraki karmaşık beceriye geçişi geciktirecektir. Her sportif branş birçok motorik özelliği içerisinde barındırır. Sportif branşlarda bazı motorik özellikler daha baskınken, bazı motorik özellikler daha çekinik kalabilir. Ama tüm motorik özellikler birbirleriyle etkileşim içerisindedir. Herhangi bir motorik özellikte yetersiz seviye diğer motorik özellikleri etkileyecek, beceri öğrenimini zorlaştıracaktır. Motorik özellikler beceri öğrenimi için yapı taşlarıdır. Kolay, akıcı, daha ergonomik, yorulmadan bir hareketi gerçekleştirmeye yardımcı olmak amaçlanır. Daha doğru yapılan bir hareket spor branşının tekniğini oluşturur. Daha iyi bir teknik performans sporcunun o sportif branşta istenilen performansı göstermesini sağlar.