Sporda Beceri Öğrenimi Teorisi ve Temel Kavramlar

Beceri

Beceri denilince ne anladığımızla alakalı birçok tanım olsa da ortak özellikleri bulunmaktadır. Beceri genel olarak öğrenilen, tutarlı ve yapılacak işe özgü olarak kabul edilmektedir.

Beden Eğitimi ve Sporda Beceri Türleri

Beden eğitimi ve sporda nitelikli performans için bir dizi motor, algısalbilişsel, karar verme, taktik ve stratejik beceriler kullanmamızı gerektirir.

Motor Beceriler

Motor beceriler, hedefe ulaşmak için vücudun veya uzuvların hareketini gerektiren özel bir beceri biçimidir.

Algısal-bilişsel, öngörü ve karar verme becerileri

Bilişsel beceriler anlama, bilme ve düşünme anlamına gelir ve başarılı bir performansın temel belirleyicileridir. Algısal beceriler, başarılı performans için duyusal bilgileri algılama, ayırt etme ve yorumlamanın zorunlu olduğu becerilerdir. Öngörü becerisi, bir oyuncunun, algısal-bilişsel süreçler nedeniyle meydana gelen bir rakibin eyleminden önce bir yanıt hazırlama veya başlatma becerisidir. Karar verme becerisi, çeşitli alternatifler arasından doğru seçeneği hızlı ve doğru bir şekilde seçmeyi içerir.

Taktik ve stratejik beceriler

Taktik beceriler, bir rakibe karşı bir avantaj elde etmek için verilen kararlar ve eylemlerdir. Stratejik beceriler, oyunu veya sporu oynamanın yollarını anlamayı içerir.

Becerinin Özellikleri

Beceri terimi beden eğitimi ve sporda gerçekleştirilen aktivite türlerini tanımlamanın yanı sıra, performansın kalitesini tanımlamak için de kullanılabilmektedir. Verilen bir görevde becerikli ve becerisi eksik olan sporcuları; amaca ulaşmada maksimum kesinlik, en kısa süre, en az enerji harcama özellikleri birbirinden ayırmaktadır.

Yetenek

Yetenek, belirli türdeki hareketlere yanıt olarak tutarlılıklardan çıkarsaması yapılan, bireyin daha genel bir özelliğini ifade eder. Bunlar, yetişkinlerde değiştirilmesi daha zor olan oldukça kalıcı özelliklerdir

Beceri ve Yetenek

Eğitmenler bazen yetenek kavramını beceri kavramıyla karıştırırlar. Yetenekler, becerilerin performansının temelini oluşturur ve sabittir. Beceriler öğrenilir; yani, uygulama ve deneyim yoluyla değiştirilebilirler.

Motor Beceride Performans ve Öğrenme

Beden eğitimi öğretmenlerinin ve spor antrenörlerinin temel amacı, öğrencilerinin ve oyuncularının motor becerilerini geliştirmektir. Öğrencilerin bu becerileri edinmelerine yardımcı olmak için, öğrenmenin ne olduğu ve öğrenmenin nasıl değerlendirileceği konusunda bir anlayışa sahip olmak çok önemlidir.

Performans

Performans, belirli bir zamanda ve belirli bir durumda bir beceriyi gerçekleştirmenin gözlemlenebilir davranışını ifade eder.

Öğrenme

Öğrenme, bazı altta yatan mekanizmaların (kas mekaniği, sinir sistemi kontrolü) geliştiğini düşündüren, uygulama veya deneyim nedeniyle bir beceriyi gerçekleştirme yeteneğindeki bir değişiklik ile belirtilen içsel bir süreçtir.

Motor Beceri Öğrenme Özellikleri

Bir beceri öğrenirken altı performans özelliği mevcuttur ve bunları, öğrenmeyi değerlendirmek için kullanabiliriz: gelişme, tutarlılık, kararlılık, kalıcılık, adapte olabilirlik ve fonksiyonel değişkenlik.

Gelişme

Öğrenme gerçekleşiyorsa, bir becerinin performansı zaman içinde gelişme eğilimindedir.

Kararlılık

Kararlılık, öğrenen kişinin beceriyi öğrenmeye devam ettikçe performansın iç veya dış aksamalardan daha az etkilenmesi ile karakterize edilir

Tutarlılık

Tutarlılık, bir beceriyi öğrendikçe, performansın performans süreci açısından olduğu kadar performans sonucu açısından da daha tutarlı hale geldiğini gösterir.

Kalıcılık

Kalıcılık, öğrencinin beceriyi zaman içinde elinde tutmasını ifade eder.

Adapte Olabilirlik

Adapte olabilirlik, kişisel, görev veya çevresel özelliklerdeki değişikliklere uyum sağlamak için beceriyi ayarlayabilme, değiştirebilme veya uyarlayabilme anlamına gelir.

Fonksiyonel Değişkenlik

Hareketin değişkenliği, sabit bir kalıbın olmamasını ifade eder.