Spor Yönetiminde İletişim ve Liderlik

İletişim Süreci ve Temel Ögeleri

En basit tanımlaması ile iletişim; bir kaynaktan bir alıcıya bir kanal vasıtasıyla mesaj gönderme işi olarak ele alınabilir. En genel anlamıyla iletişim ise “Kaynak ve alıcı arasındaki bilgi alışverişi, bilgi aktarma ve iletiye ortak bir anlam kazandırma süreci” olarak tanımlanabilir. İster bireysel isterse de kurumsal açıdan ele alalım, iletişim bir süreç içerisinde meydana gelmektedir. Kuşkusuz her iletişim süreci birbiriyle aynı değildir ancak benzer özellikler sergileyebilir. İletişim sürecini oluşturan unsurlar temelde Kaynak (Gönderici), İleti (Mesaj), Kanal (Araç) ve Alıcı (Hedef) olarak ele alınabilir.

İletişim sürecini başlatan, aynı zamanda iletişim sürecinin temelini oluşturan öge kaynaktır. İletişim sürecinin gerçekleşebilmesi için bir kaynağın olması ön koşuldur. Kaynak; bir kişi, kurum, grup olmakla birlikte herhangi bir sembol, ses, görüntü ve buna benzer içerikleri sunan kitle iletişim araçlarına bağlı unsurlar da olabilir.

Kaynak tarafından alıcıya gönderilen iletişim içeriklerinin tamamı ileti olarak tanımlanmaktadır. Bireylerin duygu, düşünce, his ve tutumlarını yansıtma biçimleri olarak da ifade edilebilen ileti, herhangi bir ses, işaret ve benzeri ögeleri içerebilir.

İletişim süreci içerisinde duyu organlarını uyarabilecek ve belli fiziksel özelliklere sahip olan aracılar kanal olarak tanımlanmaktadır. İletişim sürecinin temel ögelerinden biri olan kanal; işitsel, görsel, koku, tat ve dokunma ile ilgili kanallar kapsamında sınıflandırılabilir.

Alıcı, en kısa hâli ile kaynak tarafından iletilmek istenen mesajın gönderildiği bireyleri ifade eder. Alıcı kendisine kodlanarak gönderilen iletiyi algılayan, anlamlandıran bireyler olarak da tanımlanabilir. İletişim sürecinin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için kaynak tarafından gönderilen iletinin alıcıya ulaşması ve anlaşılması gerekmektedir.

İletişim sürecinde alıcı ve kaynak iki yönlü iletişimde anlık olarak yer değiştirebilmekte iken çevre, ileti, kanal ve geri bildirim bu durumu etkilemektedir. Alıcının gönderilen iletiyi anlamlandırma sürecinde, geçmiş deneyimler, toplumsal ve kültürel değerler etkin rol oynamaktadır. Bu bağlamda iletişim sürecinde geri bildirim, çevre (gürültü) ve bağlam (ortam) iletişimin başarısını etkileyen unsurlar olarak kabul edilebilir.

İletişim sürecinde alıcı tarafından kaynağa gönderilen iletilerin tamamı geri bildirim olarak ifade edilmekte ve iletişim sürecinin son aşaması olarak kabul edilmektedir.

İletişim sürecinde bir mesajın bir kaynaktan bir alıcıya ulaşmasını engelleyen her türlü unsur çevre (gürültü) kapsamında değerlendirilmektedir.

İletişim süreci sözlü ya da sözsüz mesajların anlamını büyük ölçüde belirleyen bağlamlarda gerçekleşmektedir. İletişimin gerçekleştiği çevreyi ifade eden bağlam, iletinin alıcı ya alıcılar tarafından nasıl algılanacağına ya da yorumlanacağına doğrudan etki eder.

Kurumsal İletişim

Kurumsal iletişim bir kurum ve hedef kitleleri arasındaki ilişkileri yönetmek için iletişimin kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım kurumsal iletişimin üç temel özelliği olan iletişim, yönetim ve ilişki kavramlarına vurgu yapmaktadır.

Sporda İletişim Modeli

Spor yöneticileri, spor hizmet ve faaliyetlerinin üretilmesinden dağıtımına kadar spor organizasyonlarında ve/ya da örgütlerinde çeşitli düzeylerde görev alan yetkili ve sorumlu kişilerdir. Spor yöneticisi spor organizasyonun gerek iç gerekse de dış çevresi ile devamlı iletişim halindedir.

Spor organizasyonlarında iletişim sürecini tanımlamak için Strategic Sport Communication Model/SSCM (Stratejik Spor İletişimi Modeli/SSCM) olarak kavramsallaştırılan bir model önerisi geliştirilmiştir. Modelin çerçevesini spor iletişimi süreci ve alanın ana unsurları (kategorileri) oluşturmaktadır.

Model , pazarlama ve yönetim gibi iletişim alanının sporla ilgili diğer bölümlerinin yanı sıra iletişimle ilgili birçok alanı ve bakış açısını kapsamaktadır ve bunlardan oldukça etkilendiği ifade edilebilir. Model, spor iletişimini bölümlere ayırarak, alanın tüm ana düzeylerini, bağlamlarını ve içerik alanlarını (örneğin, reklamcılık, yayıncılık, iletişim çalışmaları, iletişim teknolojisi, sosyal medya, gazetecilik, halkla ilişkiler) içerir. Stratejik spor iletişimi modelinin bağlamı ya da seviyeleri üç bileşenden oluşmaktadır.

Bileşen 1 -Sporda kişisel ve örgütsel iletişim: Spor organizasyonu içerisinde bireyler içsel, kişiler arası ve ufak gruplar içerisinde iletişim halindedir. Ayrıca spor organizasyonunda kurumsal olarak iç ve dış çevre ile iletişim gerçekleşmektedir .

Bileşen 2 -Sporda aracılı iletişim: Model içerisinde TV, radyo ve gazete gibi kitle iletişim araçları sporda aracılı iletişimin bir yönünü oluşturmaktadır. Sporda aracılı iletişimin diğer yönünü sosyal medya ya da başka bir tanımlama ile yeni medya oluşturmaktadır.

Bileşen 3 -Sporda iletişim ve destek hizmetleri: Araştırma, bütünleşik pazarlama iletişimi, halkla ilişkiler ve kriz yönetimi bu bileşeni oluşturmaktadır.

Liderlik ve İletişim

Bir spor organizasyonunda spor yöneticisi ve diğerleri arasında gerçekleşen iletişim örgütsel iletişimin konusudur. Örgütsel iletişim, örgütün işleyişini sağlamak ve örgütün amaçlarını gerçekleştirmek amacıyla kurumu meydana getiren birimler ile örgüt ve çevresi arasında gerçekleştirilen sürekli bir bilgi ve düşünce alışverişi ya da birimler arasında gerekli ilişkilerin kurulmasına imkân sağlayan toplumsal bir süreçtir .

Örgütsel iletişim genel olarak bilgi, motivasyon, kontrol ve örgütsel heyecan olmak üzere dört temel amaç çerçevesinde şekillenir. Bir spor organizasyonunda bu amaçların oluşturulmasında spor yöneticisi başroldedir. Spor yöneticisinin etkili iletişim becerilerine sahip olmasının yanında etkili liderlik özelliklerine sahip olması da bu amaçlara ulaşmaya katkı sağlayacaktır.

Bir spor yöneticisinin organizasyon/örgüt içerisinde liderlik özellikleri sergilemesi organizasyon amaçlarına ulaşmak için fayda sağlayacaktır. Bu sebepten dolayı bir spor yöneticisin liderlik özellikleri sergilemesi arzu edilir bir durumdur. Diğer alanlardaki liderlerde olduğu gibi spor dünyası içerisindeki liderleri incelediğimizde güçlü iletişimcilerle karşılaşırız. Bu noktada etkili liderlerin etkili iletişim becerilerine sahip olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır.