Spor Organizasyonlarında Yönetsel Liderlik

Kavram Olarak Yönetici ve Lider

Temelde, insanoğlunun ihtiyaçlarını karşılamakta yaşadığı zorluklar ve kişisel yeteneklerinin sınırlı olması yönetim kavramının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Çünkü “çeşitli amaçlara ulaşmak nadiren kişisel çabalarla başarılır, genellikle bireyler çabalarını ve kaynaklarını birleştirerek amaçlarına ulaşabilir”. Amaçlara ulaşmak için bireylerin çabalarını ve kaynaklarını birleştirmeleri gereği her organizasyon yapısında olduğu gibi spor organizasyonları için de elzem bir durumdur. Bu durumun ortaya çıkardığı temel kavram da yönetimdir.

Yönetim, en genel tanımlaması ile “değişen çevrede sınırlı kaynakları verimli şekilde kullanarak örgüt amaçlarına etkin bir şekilde ulaşmak için başkalarıyla işbirliği yapmak” olarak tanımlanabilir. Bu tanımda öne çıkan beş nokta bulunmaktadır.

Bir spor organizasyonunda planlama, organizasyon ve uygulama süreçleri içerisinde tanımlayabileceğimiz çeşitli fonksiyonlardan oluşan çekirdek bir süreçten bahsedebiliriz. Bu sürecin her aşamasında etkin yöneticilik becerileri gerekmektedir. Spor organizasyonlarında operasyonel birimlerden başlamak üzere başkan, genel müdür ya da CEO (İcra Kurulu Başkanı) gibi en üst yönetim kademesindeki yöneticilere kadar farklı düzeylerde yönetici pozisyonları bulunmaktadır .

Yöneticiler, organizasyonun sorunsuz ve başarılı biçimde işleyişi için çeşitli yönetim fonksiyonlarını yerine getirir. Spor organizasyonlarında dar anlamda yönetim fonksiyonları planlama, örgütleme, yöneltme ve denetim faaliyetlerinden oluşmaktadır.

Bir spor organizasyonu içerisinde lider; organizasyon içerisindeki bireyleri ortak bir hedefe/hedeflere yönelten, dağınık güç ve bilgiyi bir araya toplayıp sinerji yaratan kişidir. Lider, bir grubun etkinlikleri ve inançları üzerinde en fazla etkiye sahip olan birey olarak ele alınabilir. Yönetici ise, başkaları adına çalışan ve önceden belirlenmiş amaçlara ulaşmaya çabalayan, örgütsel faaliyetleri planlayan, uygulayan ve sonuçları denetleyen kişidir.

Stratejik Yönetim ve Stratejik Liderlik

Stratejik yönetim bir yönüyle örgütün ne yaptığını, varlık nedenini ve gelecekte ulaşmak istediği hedefleri ortaya koyan bir yönetim tekniğidir ve geleceğe dair bir yol haritası olarak adlandırılabilir. Yani stratejik yönetim, örgütü olması istenilen konuma taşıyacak yere ulaştırmak için, yapılacak işlerin planlanması, örgütlenmesi, koordinasyonu ve kontrol edilmesi sürecidir.

Stratejik liderlik, örgüt için gerçekleştirilebilir bir gelecek yaratacak değişiklikleri başlatmak için geleceği görme, vizyon oluşturma, esnekliği sağlama, stratejik olarak düşünme ve diğerleri ile çalışabilme becerileri olarak tanımlanmaktadır. Stratejik liderlerin dönüşümcü, etik, politik ve yönetsel olmak üzere dört önemli stratejik liderlik özelliğini kullanması gerektiğine inanılmaktadır.

Dönüşümcü Liderlik

Günümüz dünyasında bir örgütün, sürekli gelişim ve değişim halinde olan dış çevreye uyum sağlaması ve varlığını sürdürmesinde dönüşümcü liderlik daha da önemli hale gelmiştir. Dönüşümcü liderler, “birlikte çalıştıkları iş görenlerin talepleri ile örgütün gelişimini bir denge içinde sağlamaya çalışan, iş görenlerin kendilerine olan güvenlerinin artmasını sağlayarak, örgütleri için daha da gelişmeyi hedefleyen liderlerdir. Oluşturdukları çalışma ortamıyla takipçilerinin güvenini ve hayranlığını kazanan dönüşümcü liderler, çalışan motivasyonunu sağlamaktadır.

Etik Liderlik

Etik liderlik, “kişisel eylemler ve kişilerarası ilişkiler yoluyla normatif olarak uygun davranışların gösterilmesi ve bu davranışların takipçilere iki yönlü iletişim, güçlendirme ve karar alma yoluyla tanıtılması” şeklinde tanımlanabilir.

Politik Liderlik

Başarılı liderler incelendiğinde, temelde çalışanlara katı ve tepeden inme bürokratik kuralları uygulamak yerine, engelleri kaldırmak, koordinasyonu sağlamak ve takım performansını kolaylaştırmaktan sorumlu bireyler karşımıza çıkmaktadır. Bu değişiklikler de doğal olarak liderlerin örgütlerde kişiler arası etkileşime imkân verecek yeni becerilere ve özellikle sosyal ve politik becerilere sahip olmasını gerektirmektedir.

Yönetsel Liderlik

Yönetsel liderlik, istikrar ve düzeni kapsamakta ve var olan düzenin korunmasını gerektirmektedir. Yönetsel liderler günlük faaliyetleri ve kısa dönemli amaçları yönetmede oldukça iyidirler. Farklı alanlara yönlenmiş örgütler, özellikle de devlet kurumları yöneticilerini yönetsel liderler olmaya zorlar. Bir yönetsel lider, enerjisini hedeflere, kaynaklara, örgüt yapılarına ya da insanlara yönlendirmiş olsa da, bir problem çözücüdür. Yönetsel lider olmak deha ya da kahramanlık değil, sebat, kararlılık, çok çalışma, zekâ, analitik yetenek, hoşgörü ve iyi niyet gerektirir .