Spor Yönetiminde Liderlik ve Liderlik ile İlgili Kavramlar

Lider ve Liderlik

Birçoğumuz için liderlik, belirli bir amaç ve hedefe ulaşmak için gerekli olan güç, enerji ve kararlılık göstermenin ifadesi olarak ele alınır. Bu nokta hareketle; bir kişi belirlenen amaç ve hedefe ulaşmak için çevresindeki insanları etkileyip ikna edebiliyorsa bu kişi liderlik davranışı gösteriyordur çıkarımını yapabiliriz.

Liderlik olgusunu incelemenin ya da düşünmenin neredeyse sonsuz sayıda yolu vardır. Bazıları liderlerin özellikleri ya da kişisel nitelikleriyle (lider olmayanların aksine), bazıları liderlerin becerileri ile ilgilenirken, diğer yaklaşımlar liderliği ortaya çıkaran durumları inceler. Kişisel özelliklere odaklanan yaklaşımlar, liderlerin nasıl seçildiği sorusuyla da ilgilenme eğilimindedir. Bazı teoriler, liderliği görevleri yerine getirme, sorunları çözme uzmanlığına sahip olma olarak vurgularken, diğer teoriler bir dizi kişilerarası beceriler olarak liderliğe odaklanır. Bazı teoriler ise liderliği neyin oluşturduğunu değil, insanların diğer insanlara liderlik nitelikleri atfetmesine neden olan özelliklerin neler olduğunu sorar. Neden bazı insanların iyi liderler olduğunu düşünürken bazılarının olmadığını düşünüyoruz. Bu sorunun cevabı liderin ve liderliğin ne olduğunun tanımlanması ile çözümlenebilir.

Liderlik, belirli koşullar içinde kurumsal ya da toplumsal amaçları gerçekleştirmek için insanların faaliyetlerini etkileme ve yönlendirme sürecidir.

Spor Yönetiminde Liderlik İle İlişkili Kavramlar

Spor yönetiminde liderlik ile ilişkili temel kavramlardan bazıları güç, yetki, otorite, iletişim, motivasyon, misyon ve vizyon kavramlarıdır.

Güç kaynakları genellikle biçimsel ve biçimsel olmayan, başka bir deyişle örgüt tabanlı ve lider tabanlı güç kaynakları olmak üzere incelenmektedir. Ödüllendirme gücü, zorlayıcı güç ve yasal güç örgüt tabanlı güç kaynakları olarak ele alınırken, uzmanlık gücü ve karizmatik güç lider tabanlı güç kaynakları olarak değerlendirilmektedir.

Yetki; özel ya da kamu kuruluşlarında işlerin yaptırılması görevini üstlenmiş olanlara tanınan ayrıcalıklar olarak tanımlanabilir.

İletişim; liderin ve takipçilerinin birbirlerini tanıması ve anlaması, sorunların çözümü, sağlıklı ilişkilerin geliştirilmesi ve yapılacak olan işlerin anlaşılması gibi birçok farklı noktada lidere katkı sağlamaktadır.

Günümüz organizasyonlarında yöneticilerin ve liderlerin öncelikle başarması gereken konulardan biri organizasyonun amaç ve hedefleri doğrultusunda çalışanları motive etmektir.

Vizyon, bir yöneticinin geçmişte ve şimdi düşünülmemiş ya da başarılamamış olan, gelecekte başarılmasını düşündüğü yapılması gerekenlerle ilgili açıkça ifade edilen ve o kişinin kendisine özgü düşünceleridir. Kökü itibariyle Latincede “gitmesini sağlamak, fırlatmak, atmak” anlamlarında kullanılan “missus” kelimesinden gelen misyon ise kelime anlamı itibariyle, bir kişi ya da topluluğun üstlendiği özel görev demektir.

Sporda Liderlik Fonksiyonları

Sporda liderlerin fonksiyonları takipçilerinin çeşitliliklerine, niteliklerine ve bazı durumlara göre değişim gösterebilmektedir. Yaş kategorileri, cinsiyet, amaçlar, grup yapısı, etkinlik çeşidi ve diğer durumsal özellikler bu değişimin yönünü ve biçimini etkileyen bazı faktörlerdir. Bu faktörlere bağlı olarak spor organizasyonlarında liderlerin özellikleri incelendiğinde; eğiticilik, danışmanlık, arkadaşlık, destekleyici tavır, güdüleyen davranış, planlama özelliği, organize etme ve halkla ilişkiler becerileri gibi farklı özellikler göze çarpmaktadır.

Günümüzde spor yöneticilerinin lider, motive edici ve organizatör olmaları beklenmektedir. Bunu sağlamanın temel yolu herkesin odaklanabileceği açık ve ortak hedefler oluşturmak, bu hedeflere doğru insanları yönlendirmek için ilham verici olmak ve ekip çalışması gerekmektedir.