Spor Tesisleri İşletmeciliği
İnsan Kaynakları Yönetiminin Tanımı ve Anlamı
İnsan kaynakları (İK), işletmenin tüm çalışanlarını içeren bir kavramdır. Modern iş anlayışında kurum çalışanları aynı zamanda “iç müşteri” olarak değerlendirilmektedir. İnsan kaynakları yönetimini (İKY), “bir örgütün amacına ulaşmasını sağlamak üzere, bu örgüte ait personelin sağlanması, yetiştirilip geliştirilmesi, maddi bakımdan tat mini, tamlaşması, sağlık ve korunmasının temin edilmesi gibi ko nularla ilgili bir fonksiyon” olarak tanımlamak mümkündür.
İnsan Kaynakları Yönetim Anlayışının Gelişimi
Modern tarihte Sanayi Devrimi olarak adlandırılan tarım ve el sanatları ekonomisinden sanayi ve makine imalatının egemen olduğu bir ekonomiye geçiş süreci 1768’de James Watt’ın buhar makinesi icadı ile başlamıştır. Genel olarak iş hayatında stratejik öneme sahip bu gelişme ile fabrikalaşma ve seri üretime geçiş söz konusu olmuş; ülkelerin kültürel, siyasi ve ekonomik yapılarında kalıcı değişimler yaşanmıştır. İnsan kaynakları kavramı, 1980’li yıllarda personel kavramının yerine kullanılmaya başlanmıştır.
Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimine Geçiş
Personel yönetimi; yalnızca iş görenlerin birtakım hakları ve örgüt içi iletişimi düzenleyen bir birim olarak görülürken insan kaynakları yönetimi; örgüt hedeflerinin belirlenmesi, uygulanması ve kontrol edilmesi gibi görevlerin yanı sıra iş gören gelişimini destekleme, iş gören bulma, seçme, eğitme, iş gören verimliliğini artırma gibi faaliyetleri de yapmaktadır. İnsan kaynakları yönetimi insan unsurunu örgütün merkezine koymuş ve onu en önemli sermaye olarak kabul görmüş bir anlayıştır. Dolayısıyla insan kaynağını seçme, yerleştirme, geliştirme, en verimli şekilde değerlendirme ve gerekirse iş sözleşmesine son verme(İşten çıkarma) şeklinde izlenecek bir yol ile örgütün amaçlarına ulaşması düşüncesi hâkimdir.
İnsan Kaynakları Yönetim İlkeleri
İnsan kaynakları yönetimi alanında bazı ortak ilkeler geliştirilmiştir. Bu genel ilkeler şu şekilde açıklanabilir:
- İnsana Saygı İlkesi
- Tarafsızlık İlkesi
- Eşitlik İlkesi
- Açıklık İlkesi
- Gizlilik İlkesi
Spor İşletmeciliğinde İnsan Kaynakları Yönetimi
Spor İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetiminin İşlevleri
İnsan kaynakları yönetimi işlevleri aşağıdaki şekliyle özetleyebiliriz.
- Örgütün insan kaynakları ihtiyaçlarını belirlemek ve bununla ilgili planlar geliştirerek uygulamak,
- İş tanımları ve özellikleri için iş analizleri yapmak,
- Örgüt açısından en gerekli insan kaynağını araştırıp bulmaya çalışmak,
- Bulunan insan kaynaklarının içinden testler ve mülakatlarla doğru seçimler yapmak ve seçilenleri gerekli yerlere yerleştirmek,
- Çalışanları eğitmek ve yönlendirmek,
- Çalışanların performanslarını arttırmak için sistemler oluşturmak,
- Çalışanların kariyer planlamasını yapmak,
- Örgütün eşit iş imkânlarının tamamının gerçekleştirilmesini sağlamak,
- Örgütsel gelişim programları hazırlamak ve uygulamak,
- Çalışanların özellik ve niteliklerini korumak ve onlara sosyal hizmetler vermek,
- Çalışanlara çalışmalarının karşılığı olan ücreti ödemektir.
Spor İşletmelerinde İş Gören Bulma ve Seçme
İş analizi sonucunda belirlenen iş tanımları ve gereklerine göre belirlenen ör - gütün İK ihtiyacının tespitinden sonra sıra uygun iş görenin seçilmesi ve işe alınması işlemine gelmektedir. Personel alım ve seçim süreci işletmenin İK politikasıyla u yumlu eleman ihtiyacını karşılamak üzere uygun personel seçimi yöntemleri kullanılır. İşe uygun personel seçimi işletme hedeflerinin zamanında gerçekleşmesi, örgüt kültürünün benimsenmesi ve kaliteli bir ürün veya hizmet üretimi açısından dikkat edilmesi gereken bir husustur.
Spor İşletmelerinde İnsan Kaynakları Planlaması
Bir örgütün kısa, orta ve uzun dönemlerde üreteceği mal ve ya hizmet miktarıyla istihdam edeceği iş gören sayısı arasında önemli bir ilişki vardır. Bu ilişki örgütün şimdiki ve gelecekteki insan kaynağı ihtiyacını tah min etmeyi gerektirmektedir. İş gücü planlaması olarak da adlandırılan bu işlem, İKY’nin diğer işlevlerinin yürütülmesine temel oluşturmaktadır. Çünkü iş gücü planlaması ile gerekli insan kaynağının sayı ve nitelikleri belirlenebilmekte ve planlamanın biçimlendirdiği çerçeveye göre iş gören sağlama ve seçme işlevi yerine getirilebilmektedir.
Spor İşletmelerinde İş Analizi
İş analizi, bir işin detaylandırılarak güvenilir ve doğru bilgileri toplama işlemi olarak tanımlanır. Bu bilgiler, işin cinsini, harcanan zamanı, kullanılan iş araçlarını, malzemeleri, işin gerektirdiği yetenekleri, tecrübeleri, yetki ve sorumlulukları ve işin hangi koşullar altında yapıldığını kapsar. Her iş bu standart özellikleri yönünden analize tabi tutulur.
İş Değerleme ve Ücret Yönetimi
İş değerlemesi işletmedeki işlerin kendi arasındaki değerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması, işlerin zorluk ve kolaylık derecesinin belirlenmesi olarak ifade edilmektedir.
İnsan Kaynakları Yönetiminde Eğitim ve Geliştirme
İKY’de bir iş gören eğitim programının başarısı için üst yönetim tarafından desteklenmesi gerekir. Yönetimin eğitime verdiği değer, eğitime katılanların da aynı değeri vermesine yol açacaktır. İKY eğitimi her ikisi de örgüt tarafından planlanmasına rağmen bireysel ve örgütsel açıdan iki yönüyle tanımlamıştır.
“Bireysel açıdan eğitim amaçlara ulaşma başarısını arttırmaya yönelik, iş görenlerin davranış, bilgi, yetenek ve güdülenmelerini değiştirme ve geliştirme sürecidir.”
“Örgütsel açıdan eğitim, örgütün etkililik, etkinlik ve verimlilik açısından mevcut başarısını geliştirmeyi amaçlayan yönetim araçlarının tümüdür.”
Spor İşletmeciliğinde İş Gören Eğitimi
Spor hizmet ve programlarını hazırlayıp sunan işletmelerinin önemli görevlerinden biri de iş gören eğitimidir. Spor hizmet işletmelerinde değişime uyum sağlayan, yenilikleri takip eden, beşer îilişiklerde tecrübeli insan kaynağına sürekli ihtiyaç vardır. İş görende bulunması gereken bu özelliklerin bir kısmı eğitim sürecinde kazandırılabilmektedir. Diğer işletmelerde olduğu gibi spor işletmelerinde de eğitim programlanın etkili olabilmesi için hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlemesi, bu ihtiyaçlara uygun kısa, orta ve uzun süreli programların geliştirmesi gerekmektedir.
İnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerlendirme
Performans, yapılan iş veya görevin ne ölçüde yerine getirilip getirilmediğini ortaya koyan değerlendirme kriteridir. İşletmenin hedeflerine ulaşmasında personelin ne düzeyde katkı sağladığının değerlendirilmesi açısından performans değerlendirme son derece önemlidir.
Spor İşletmeciliğinde Performans Değerlendirme
Spor işletmelerinde üretilen hizmet programların tüketicilerce benimsenmesinin en önemli koşulu müşteri beklenti ve ihtiyaçlarının uygun düzeyde karşılanıyor olmasıdır. Spor hizmet sektöründe işletmelerinin etkililiğini ve k ârlılığını etkileyen en önemli faktör, iç müşteri ile dış müşteri arasındaki beşer îilişkiler olarak görülmektedir. İnsan kaynağının önemli bir etken olduğu spor işletmelerinde performans değerlendirme örgüt hedeflerini anlatmaya imkân verir.