Avrupa’da Jimnastik Akımları

Modern zamanların en önemli akımları jimnastik üzerine olanlardır. Milliyetçiliğin ve savaşların tetiklediği ve büyüttüğü bu akımlar Fransız, Alman ve İsveçliler tarafından kurgulanıp modellendi ve tüm dünyaya yayıldı.

Fransız Jimnastik Akımı

18. yüzyılın son çeyreğinde Avrupa merkezli yaşanan gelişmeler tüm dünyada siyasi, asker î, ekonomik ve sosyal birtakım değişimlere sürükledi. 1789 Fransız Devrimi ve milliyetçi akımlar bu değişimin tetikleyicilerinden biri ve en önemlisi olldu. Beden eğitiminin ve fiziksel egzersizlerin gidişatında milliyetçiliğin doğuşu ve yükselişi önemli sonuçlar doğurdu. Özellikle jimnastik ve türevleri, savaş meydanlarında ki hareket kalıplarına paralelliğinden dolayı cazibe merkezi ve başvuru kaynağı h âline geldi.

Öncüsü: Fransız Jimnastik Akımının kurucu ve geliştiricisi İspanyol Francisco Amoros (1770 -1848)'dur. 1819'da Asker îBeden Eğitimi Örnek Okul müdürlüğüne getirildi. 1830'da "Beden Eğitimi, Jimnastik ve Moral" adlı kitabıyla Fransız Akademisi tarafından ödüllendirildi. 1831'de Jimnastik Kurumları Genel Müfettişliğine atandı.

Uygulama Amaç ve Esasları: Amoros’un amacı asker atletler ya da atlet askerler yetiştirmekti. Bu yüzden Amoros sistemini zorluklar üzerine inşa etti. Ancak Amoros’un kendisine ait bir sistemi yoktur. 1818 yılında GutsMuths ve Jahn’ın teknikleri ve fikirlerini karıştırarak kendine özgü karma bir sistem oluşturdu. Araçlı ve araçsız olarak yorgunluğa karşı direnç geliştirme, düz ve engebeli arazilerde yürüyüş ve koşu, uzun ve yüksek atlama, sabit kirişlerde denge sağlama, engelli geçişler, düğümlü -düğümsüz ve sabit -hareketli halatlarla tırmanma, çeşitli mücadele şekilleri ve eskrim gibi faaliyetleri programına dâhil etti. Jimnastikhanesinde savaş meydanlarında tesadüf edilecek her türlü şartların küçük bir numunesi oluşturdu. Amoros’a göre jimnastik; insanları daha cesur, daha zeki, daha hassas, daha güçlü ve becerikli bir h âle koyar. Jimnastik yapanlar mevsimlerin ve hava şartlarının olumsuzluklarından etkilenmez. Hayatın bütün zahmet ve zorluklarına tahammül eder. Amoros’un on yedi kısma ayırdığı jimnastik programında musiki ve mill îdanslarla birlikte marşlar da önemli bir yer tutmaktadır.

Alman Jimnastik Akımı

Gymnazium ve Philanthropinum deneyimleriyle belirli bir olgunluğa ulaşmış olan Almanlar, 19 yüzyıla Fransız işgalleriyle girdi. Fransızların incitici tavırları Alaman yurt severleri harekete geçirdi ve Alam Jimanstik Akımının doğmasına neden oldu.

Öncüsü: Alam Jimnastik Akımının kurucusu ve geliştirici vatansever Friedrich Ludwig Jahn(1778 -1852)'dır. 1800'de "Prusya'da Vatan Muhabbetinin İnkişafı" adlı eserle dikkatleri üzerine çekti. 1810'da "Alman Birliği" derneğini kurdu.

Uygulama Amaç ve Esasları: Tüm Almanları bir bayrak altında toplama idealine sahip olan Jahn, bunu gerçekleştirmenin en kolay yolunu Alman ırkının kuvvetlendirilmesi ve mill îhislerin uyandırılmasında görmektedir. Çok yoğun bir şekilde jimnastik alanına yöneldi ve yeni icatlar üzerinde çalıştı. Paralel, barfiks ve beygir aletlerini tasarladı ve uygulamaya soktu. Eskrim, güreş ve yüzme sporlarını Alman gençlerinin savaşma kabiliyetini artıracağı düşüncesiyle eğitim programının bir parçası h âline getirdi. Tabiat gezintileri ve bol yürüyüşler sıklıkla yapılan faaliyetler arasında yer aldı.

Jahn'a göre bu tür toplu gezintiler gizli kalmış yeteneklerin açığa çıkmasında son derece önemlidir. Gönüllülük esasına dayalı her yaş ve sınıfa açık tutulan ve Jahn tarafından başlatılan Almak jimnastik hareketi kısa sürede genişleyerek tüm Almanya'ya yayıldı.

İsveç Jimnastik Akımı

18. yüzyıl sonu ve 19. yüzyıl başlarında emperyal devletlerin radarındadır. Özellikle Napolyon’lu Fransa ve Rusya gözünü İsveç’in üzerine dikmiştir. Savaş, işgal, hastalık ve alkolizm tehlikesi İsveç halkını yorgun ve bitkin düşürmüştür. Fransız ve Almanlarda olduğu gibi İsveçliler jimnastik faaliyetlerine yöneldi. Çabalar 20. yüzyılın en önemli ve etkili jimnastik akımını ortaya çıkarttı.

Öncüsü: İsveç Jimnastiklerinin kurucusu ve geliştiricisi Pehr Henrik Ling (1776 -1839)'dir. Üniversiteden mezun olduktan sonra öğretmen olarak çalıştı. Avrupa'nın değişik ülkelerinde kendini geliştirdi ve Alman'ya da GutsMuths'un kitaplarını inceledi. Danimarka'ya giderek 5 yıl jimnastik eğitimi aldı. 1813'te Kraliyet Merkez Jimnastik Enstitüsü'nü kurdu. Bu arada tıp eğitimi aldı.

Uygulama Amaç ve Esasları: Yurtsever Pehr Henrik Ling, İsveç’in düştüğü durum karşısında tek çıkış yolunun İskandinav ruhu ve gücünün yeniden canlandırılmasında görmektedir. Daha sonra jimnastik faaliyetlerine yöneldi. Jimnastik sistemini, pedegojik, tıbbi, asker îve estetik olmak üzere dört gruba ayırdı. Ling, beden eğitimi ve jimnastik prosedürlerini anatomi, fizyoloji ve patoloji bilgisiyle birleştirerek bir manuel terapi sistemi geliştirdi. Modern bilimsel bilgiye sahip bir jimnastik sistemini ilk ortaya çıkartan, yayımlayan ve yaygınlaştıran kişi Ling oldu. Hareket bileşenleri aparat desteği olmadan kol, bacak, baş ve gövde hareketleri, aparatlı kaldırma, fırlatma, tırmanma, döndürme, geçişler, denge, atlama ve sıçrama egzersizleri ve sopa ile yapılan hareketlerden oluşmaktadır. İcat ettiği jimnastik aletleri kiriş, duvar parmaklıkları, pencere merdivenleri ve atlama kasasıdır. Basit ve kolay olmasından dolayı çok kısa sürede dünyanın birçok yerinde uygulama alanı bulmuştur.