Spor Pazarlamasında Fiyat ve Fiyatlandırma
Fiyat Kavramı
Teorik olarak fiyat, pazarda alıcı ve satıcıların bir araya gelmesi ve pazarlık yapmaları neticesinde oluşur. Ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurma olarak ifade edilen geleneksel pazarlama karması içerisinde fiyat en önemli bileşenlerden biri olarak değerlendirilebilir. Zira geleneksel pazarlama karması bileşenleri içerisinde sadece fiyat gelir yaratan bileşendir. Ürün, dağıtım ve tutundurma olarak diğer üç bileşen maliyet giderlerini temsil eder .Dolayısıyla spor endüstri içerisinde yer alan üreticiler varlıklarını devam ettirebilmek, kâr elde edebilmek ve rekabet edebilmek gibi birçok nedenden dolayı doğru fiyatlandırma yapmak zorundadır. Fiyat en basit tanımlaması ile bir üründen elde edilen yarar/fayda karşılığında ödenen bedeldir. Bu anlamda fiyat değişim süreci ile ilgilidir. Spor pazarlamasında değişim süreci spor tüketicisinin bir spor ürününü (müsabaka bileti, forma, oyun konsolu, vs.) satın almasına karşılık ödediği bedeldir (nakit para, kredi kartı ödemesi, çek, vs).
Fiyatlandırma Süreci
Spor pazarlamasında fiyatı belirleme işi pek çok etkenden etkilenmesinden dolayısı karmaşık bir işlemdir ve bir süreç içerisinde değerlendirilmelidir. Fiyatlandırmayı etkileyen etmenler; talep, rekabet durumu, maliyet, kâr hedefleri, yasal düzenlemeler, hatta döviz kurlarındaki dalgalanmalar gibi etmenler olarak ele alınabilir. Fiyatı etkileyen birçok etmen olması, fiyatlandırma işinin sürekli gözden geçirilmesini ve takip edilmesini zorunlu hale getirmektedir. Fiyatlandırma süreci fiyatlandırma amacının belirlenmesi ile başlar. Bunun ardından talebin belirlenmesi gerekir. Üçüncü adım ise maliyet tahminidir. Maliyet; ürün geliştirme, fiyatlandırma, dağıtım ve tutundurma faaliyetlerinde bulunurken meydana gelen maliyetlerin tümünü kapsamaktadır. Bu anlamı ile maliyet; işgücüne ödenen ücretlerden kira bedellerine, reklam maliyetlerinden sigortacılık maliyetlerine kadar birçok farklı alanı kapsayabilmektedir. Rakiplerin maliyetlerini, fiyatlarını ve tekliflerini analiz etmek fiyatlandırma sürecinin bir sonraki adımı olarak karşımıza çıkmaktadır. Spor pazarı içerisinde spor üreticileri birbirleri ile rekabet halindedir. Dolayısıyla rakiplerin aynı ya da benzer ürünleri hangi fiyat ile pazara sunduğu ve hangi stratejileri uyguladığı önemlidir. Bunların bilinmesi benzer stratejilerin uygulanması ya da farklılaşma stratejilerinin ele alınması hakkında verilecek kararları etkileyecektir. Fiyatlandırma sürecinde beşinci adım ise fiyatlandırma stratejisinin belirlemesidir. Fiyatlandırma sürecinde tüm adımlar yerine getirildikten sonra nihai fiyat kararı verilerek fiyatlandırma süreci tamamlanır.
Fiyatlandırmayı Etkileyen Faktörler
İçsel ve dışsal olmak üzere fiyatlandırma kararlarını etkileyen bazı faktörler bulunmaktadır. Organizasyon tarafından kontrol edilen içsel faktörler, pazarlama hedeflerini, pazarlama karması stratejisini, maliyetleri ve organizasyonel hususları içerir. Fiyatlandırmayı etkileyen dış (ya da çevresel) faktörler organizasyonun kontrolü dışındadır. Spor pazarının doğası, talep ve tüketici beklentileri dışsal faktörlerin merkezinde yer alır. Ayrıca fiyatlandırmayı etkileyen kontrol edilemeyen faktörler arasında rekabet, yasal sorunlar, ekonomi ve teknoloji de bulunur.
Spor Etkinliklerinde Fiyatlandırma
Bilet fiyatları sadece spor branşlarına değil, ülkeye göre de farklılık gösterebilir. Spor organizasyonlarındaki pazarlama uzmanları, genel anlamda, spor tüketicilerinin ödeyebilecekleri fiyat aralıklarını belirlemek ve aynı zamanda mali açıdan zayıf kategoriler (öğrenciler, işsizler vb.) için indirim ya da tavizler sağlamak durumundadır. Spor etkinliklerinin fiyatlandırılmasında indirimler sayesinde spor organizasyonları çeşitli etkiler elde etmektedir. İndirimler sayesinde seyirciler oyunlara katılmaya teşvik edilerek sosyal ihtiyaçların karşılanması sağlanır. Birçok seyirci için spor deneyimi aile ve arkadaşlarla paylaşılması gereken bir deneyimdir. Ek olarak, bu aileler ve arkadaşlar spor etkinliklerinin gelecekteki potansiyel ziyaretçileridir.