Spor Organizasyonlarında Gönüllü Personel Yönetimi

Gönüllülük Kavramı

Gönüllülük tanımındaki en önemli unsur bir ücret karşılığı yapılmaması ve tamamen bunu bilerek çalışılmasıdır. Gönüllülük herhangi bir çıkar gözetmeksin; kişinin kendi isteğiyle bireysel veya toplumsal fayda sağlamak adına çalışmayı tercih etmesidir. Gönüllülük, Fransızca bir kelime olan ‘’voluntaire’’ kelimesinden 1600 yılında türeyerek literatüre girmiştir. İlk kelimenin ortaya çıkış anlamı askeri bir görevi yerine getirmektir. Kendi isteğiyle orduya katılan askerleri ifade etmek adına kullanılmıştır. Daha sonra 1630 yıllarında askeri bir kelime olmaktan çıkmış tüm alanlarda gönüllü ifadesi kullanılmaya başlanmıştır. Gönüllülük tanımındaki en önemli unsur bir ücret karşılığı yapılmaması ve tamamen bunu bilerek çalışılmasıdır.

Gönüllülük Boyutları: Gönüllülük bazı durumlardan dolayı 4 farklı boyutta ve boyutlar içerisinde yer alan farklı kategorilere göre içeriği değişebilmektedir. Bu boyutlar seçim, ücret, yapı ve fayda tipi boyutudur.

Gönüllü Motivasyonları: Bireyleri gönüllü olmaya iten birçok faktör bulunmaktadır. Bunları başlıca 4 ana başlık atlında toplayabiliriz. Bunlar toplum yararı, sosyalleşme isteği,kişisel gelişim becerileri ve mesleki ilişkilerdir.

Gönüllülük Türleri

Gönüllülük türleri üzerine birçok farklı yaklaşım olsa da literatürde en çok kabul edilenler; dijital gönüllülük, süreye göre gönüllülük ve uluslararası gönüllülük olmak üzere 3 tanedir.

Dijital Gönüllülük: İletişimde ve teknolojide yaşanan gelişmeler sonucunda 21. Yüzyıl; internet üzerinden çeşitli sosyal ağlar aracılığıyla, insanların rahatlıkla etkileşimde bulundukları bir dönem oluşturmuştur. Gönüllülük faaliyetlerine de katkısı olan dijital ortam iki türlü gönüllülükle ifade edilmektedir.Çevrimiçi ve moikro olmak üzere 2'ye ayrılır.

Süreye Göre Gönüllülük: Gönüllülüğün yapıldığı süreye göre sınıflandırılmasında kısa ve uzun süreli gönüllük olarak 2’ye ayrıldığını görmekteyiz.

Gönüllülüğe Etki Eden Faktörler

Bireylerin yaşadığı çevre, iş hayatı ve rutin işleri dışında ne yaptıkları ile ilgili faaliyetler gönüllülük kapsamı içerisinde yer alır. Bireyleri gönüllülük tercihine iten birçok faktör bulunmaktadır. Bunların arasında kişilik yapısı, demografik özellikler (yaş, cinsiyet, eğitim durumu, aile ve çocuk sahibi olma durumu, yaşanılan yer, vb.) sosyo -ekonomik faktörler, mesai saatleri ve ülkedeki sivil toplum kuruluşlarındaki gelişmişlik seviyeleri gibi faktörler ön plana çıkmaktadır.

Sosyo-Ekonomik Faktörler: Gönüllülük faktörleri arasında farklı görüşler olsa da araştırmalar sonucunda en çok ortak noktada buluşulan faktörlerin başında sosyo-ekonomik faktörler gelmektedir. Buna göre yüksek statü ve ekonomiye sahip bireylerin gönüllülük faaliyetine daha fazla zaman ayırdıkları görülmektedir. Çünkü bu bireyler gönüllülük yapmak adına daha fazla kaynağa (iyi bir eğitim, yüksek gelir, yüksek statü vb.) sahiptirler..

Kişilik Özellikleri: Bilimsel araştırmalar gönüllülük ile kişilik özellikleri arasında anlamlı ilişkiler tespit etmiştir. Uyumlu olma beş büyük kişilik özelliklerinden biri olarak gözükür ve gönüllü olmayı teşvik eden kişilik yaklaşımıdır.

Sosyal Bağlar: Bireyin sahip olduğu sosyal statü dolayısıyla yakın çevresindeki aile, çalıştığı kurum, arkadaş ve dini bağları gönüllülük faaliyetini etkileyen bir diğer unsurdur.

Yaş: Psikolog Erik Erikson bireylerin yaşları ilerledikçe özellikle 40 -65 yaş arasını yaşamın olgunluk dönemi olarak görmektedir. Bu dönemde bireyler kendine odaklanmadan uzaklaşarak çevreye ve insanlığa daha fazla yönelirler.

Aile: Bireyin hayata dair aldığı ilk eğitim ailede başlar. Bu yüzden de toplumsal fayda sağlayabilecek özellikler ailede gelişir. Aileler gönüllü çalışmayı teşvik edecek duygusal iklimi evin içerisinde yaratabilir.

Mesai Saatleri: Gönüllülük faaliyetinin yerine getirebilmesi için bireylerin çalışma saatleri dışında kendine zaman yaratabilecek kadar boş zamanı olması gerekmektedir .

Spor Organizasyonlarında Gönüllü Yönetimi

Gönüllülük faaliyeti herhangi bir ücret talep etmeden, uzmanlığına göre verilecek işleri yerine getiren çalışanlardır. Departmanda 2 ana görev vardır. Biri gönüllü koordinasyon birimi diğeri de gönüllü eğitim birimidir.