Spor Ekonomisinin Unsurları

Sporun ekonomik etkileri mikro ekonomik etkiler ve makro ekonomik etkiler olmak üzere iki bölümde incelenir. Sporun mikro ekonomi alanında en önemli etkisi fiyat-gelir düzeyi olarak açıklanır. Tabi bunu sporun dışındaki diğer ekonomik alanlarda görmemiz de mümkündür. Çünkü arz talep kanununda mal ve hizmetlere yönelik arz miktarı ve talep miktarı fiyatın belirlenmesi noktasında en önemli araç olarak görülür .

Spor ekonomisinin en temel boyutu, bu ekonomiye dâhil olan katılımcılardır. Spor doğrudan ya da dolaylı katılan katılımcıların sayısının milyarları bulması, spora yönelik talebi bu oranda artırmakta ve diğer ekonomilerle kıyaslandığında oldukça önemli bir boyuta sahip olduğu görülmektedir. spor ekonomisinin unsurlarını; spor pazarlaması, spor ürünleri, spor medyası, spor teknolojileri, spor işletmeleri, spor organizasyonları ve spor teşkilatları oluşturmaktadır.

Spor Pazarlaması: Ekonomik bir çevrede yerine getirilir. Bu nedenle faaliyet gösterilen alandaki mikro ve makro ekonomik değişkenler spor pazarlamasının boyutlarını etkilemektedir. Tanım olarak baktığımızda bazıları, spor pazarlamasının spor olaylarının yoğun olarak satışını kapsadığına inanırken, bazıları ise bu kavramı daha geniş tutarak genel pazarlama prensiplerinin spor endüstrisindeki ürünlere (mal, hizmet, insan, fikir) uygulanmasını spor pazarlaması olarak kabul etmektedirler. Diğer bir tanımda spor pazarlaması, spor tüketicilerinin istek ve ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla mal ve hizmet değişimi sürecindeki tüm faaliyetlerin düzenlenmesini içerir.

Spor Ürünü: Spor pazarlamasının içeriğini, spor ürünü ve spor hizmeti oluşturmaktadır. Spor ürünü “somut”, spor hizmeti “soyut” özelliktedir. Spor hizmetlerinin alanına, spor karşılaşması (futbol, basketbol, hentbol maçı vb.) için satın alınan bilet, spor kulübüne (tenis, golf) ya da fitness salonuna üyelik, masaj, tenis, yüzme dersleri girmektedir. Somut olan spor ürünleri ise spor ayakkabısı, eşofman, tişört, şort, tenis raketi, basketbol topu, bisiklet gibi elle tutulma özelliğinde olup stoklanabilmektedir.

Spor Medyası: Sporun medyada yer almaya başladığı tarihsel süreçten itibaren medya ve spor her zaman iç içe olmuş ve son yirmi yılda giderek büyüyen bir iş kolu hâline gelmiştir. Medyanın spor olgusuyla bu kadar ilgilenmesinin sebebi spor katılımcı sayısının milyarları buluyor olmasıdır. Yoğun katılımcı sayıları olan endüstrilerde gerçekleştirilen reklam faaliyetleri spor endüstrisi alanında da yürütülmektedir. Bu bağlamda diğer endüstrilerde olduğu gibi spor endüstrisinde de reklam faaliyetlerinden gelir elde edilmektedir.

Spor Teknolojileri: Teknolojide yaşanan sürekli gelişmeler sporu biçimsel olarak geliştirmekte ve güncellemektedir. Ülkelerin birçoğunda spor teknolojisi üreten sistemler oluşturulmaktadır. Top üretiminden endüstri mühendislerinin inovatif ürünler geliştirmeye yönelik çalışmaları sürmektedir.

Spor İşletmeleri: Spor mal ve hizmet üretimi ve tüketim sektörleri ile işletmecilik ve spor işletmeciliği çoğu bilim dalları tarafından araştırma konusu olabilmektedir. İşletmeler genelde kâr odaklı hareket ederken aynı zamanda sosyal amaçların öngörüldüğü işletmeler de mevcuttur. Bu işletmeler temelde toplumun sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak hizmetleri pazarlama faaliyetlerini yürütürler.

Spor Organizasyonları: Organizasyonları spor ekonomisi içerisinde önemli bir yer almaktadır. Devletler günümüzde bu tür organizasyonlara politik ve ekonomik olarak görmekte ve spor organizasyonlarına ev sahibi olmak adına büyük yarışlara girmektedirler.

Spor organizasyonun tanımına bakacak olursak; sportif amaca yönelik olarak düzenlenen her türlü spor aktivitelerinin en iyi şekilde sevk ve idare edilmesi ve başarılı bir şekilde sonuçlandırılması adına bir planlama ve programlama çerçevesinde yapılan çalışmalara denir.

Ulusal ve uluslararası boyutta düzenlenen spor organizasyonları, bölgeler ve ülkeler arası rekabet ortamı oluşturmakta ve ekonomik, sosyal ve kültürel alanda etkileşime olanak tanımaktadır.

Ekonomi yönünden spor organizasyonlarına bakacak olursak; uluslararası spor organizasyonlarının büyük orandaki yatırımcı ihtiyacı ve diğer giderlerine rağmen çok yüksek mali kazançlar sağlandığı görülmektedir.

Spor Teşkilatları: 1970’li yıllardan itibaren özellikle refah devletlerinin, sağlık ve sosyal güvenlikle ilişkili geleneksel sorunlardan kurtularak, sporun da dâhil olduğu eğlence ve kültür yaşamına yatırım yaptığı görülmektedir. Avustralya, İngiltere ve Danimarka gibi ülkeler, sporu daha önceki dönemlerde özel, kişisel veya gönüllülük esasına dayanan bir uğraşı olarak görüp, bu bağlamda spora kısıtlı yatırımlar yapsa da günümüzde spor bu ülkelerde devlet yatırımlarının fazlaca arttığı görülmektedir.