Spor Endüstrisi

Endüstri Kavramı

İyi tanımlanmış, benzer mal ve hizmetlerin ya da benzer biçimde üretilen mal ve hizmetlerin bir işletme grubu tarafından üretilmesi olarak tanımlanabilir. Esasen endüstrileşme kavramı ile anlaşılan yeni teknolojiler geliştirecek metotlar ve artan sermaye kullanımı ile büyük ekonomik değişiklikler, eninde sonunda ekonominin bütün sektörlerinin etkilenmesi, üretimin ve verimliliğin artması ile yeni ürünlerin üretilmesidir.

Spor Endüstrisi Kavramı

Büyük tüketici gruplarının oluşmasını ve onların bir araya gelmesini sağlayan spor, hızla büyüyen tüketim toplumunun etkisi ile ticari boyut kazanmıştır. Spor endüstrisi, tüketiciler ya da spor organizasyonları için spora özgü emtia ve hizmet üretmek ya da bunları tedarik görevini üstlenmiştir. Spor endüstrisi geniş ve çeşitlidir. Bu, endüstriyi sınıflandırmayı, boyutlarını ve kapsamını ölçmeyi zorlaştırır. Dahası, sporun nasıl tanımlandığı endüstrinin büyüklüğünü de etkiler. Spor endüstrisi kavramı; spor, fitness, sağlıklı yaşam ve rekreasyon ile ilişkili sportif etkinlikler üreten ve spor pazarına bunlarla ilgili mal, hizmet, insan, yer ve düşünceler sunan faaliyet dalı olarak tanımlanabilir.

Sporda Endüstrileşme Süreci

Spor endüstrisi nispeten kısa bir dönem içerisinde büyük bir gelişim göstermiştir. Sanayi devrimiyle başlayan otomasyon, fazla üretim, refahtaki artışlar gibi gelişmeler insanların daha fazla serbest zamana sahip olmalarını sağlamıştır. Toplum yaşantısı içerisinde spor ve serbest zamana ilişkin etkinliklerde hem yatay hem de dikey düzlemde çok önemli değişimlerin meydana geldiğini görmekteyiz.

Spor endüstrisi içerisinde yatay büyüme; spor pazarlaması şirketleri gibi spor işletmelerinin yeni pazarlara girerek sportif amaçlı yeni ürünleri endüstriye eklemesiyle oluşmuştur. Dikey büyüme ise spor branşlarına bireylerin (özellikle kadınların) yoğun katılımı gibi faktörler ile pazarın ve ürün kalemlerinin artması sonucu meydana gelmiştir.

Spor Endüstrisinin Özellikleri

Spor endüstrisi istatistiksel olarak tek başına ölçülen ayrı bir sektör değildir, birçok farklı sektörün içinde bulunan birçok değişik ekonomik parametreleri içermektedir. Temelde spor sektörünün iki önemli alt sektörünün olduğu ifade edilebilir. Bunlar, spor malzemeleri ile spor hizmetleri alt sektörleridir.

Spor malzemeleri alt sektörü, sportif faaliyetlerde kullanılan spor giysileri, spor ayakkabıları ve spor aletleri gibi sportif araç ve gereçlerin üretimini yapan sektördür.

Spor hizmetleri alt sektörü ise iki farklı faaliyeti içermektedir. Özellikle serbest zaman değerlendirmesinin alternatif yollarından biri olarak sportif rekreatif faaliyetleri izleme ve sportif rekreatif faaliyetlere katılma gibi etkinlikler bu sektörün sunduğu ana hizmetlerdir.

Spor Endüstrisinin Geleceği

Spor ve spor etkinlikleri, üretimin gelişmiş olduğu toplumlardan daha az gelişmiş toplumlara doğru kaymaktadır. Spor, gelişmiş dünyada ‘markalaşma’, ‘temalaşma’, ‘imaj ve yaşam tarzının tüketimi’ gibi konulara odaklanarak genişleyen bir yapı sayesinde küresel politik ekonominin ayrılmaz bir bileşeni hâline gelmektedir.

Artık 'mega' gibi terimler organizasyonun boyutunun gerçekten önemli olduğunu göstermektedir. Büyük ve muhteşem etkinliklerin cazibesi, medyanın ilgisini ev sahibi bir şehre çekmenin en uygun yolu olarak değerlendiriliyor. Tabi ki bunun turizm ve yeni yatırım yoluyla bir sermaye akışına dönüşeceği umulmaktadır. Aynı zamanda spor etkinlikleri; bale, dans vb. gibi kültürel unsurları da bünyesine katmaya başlamıştır. 21. yüzyılda birçok yerel, bölgesel ve ulusal kalkınma stratejisinin merkezinde spor - medya - turizm şeklinde kompleks bir yapıdan bahsetmek uygun olacaktır.

Öte yandan spor seyircileri ve katılımcıları için büyük etkinliklere yönelik olarak yeni inşa edilecek spor alanlarına ihtiyaç duyulması, takımların büyük şehirlerde bulunması, yarışmaların artan oranda kıtasal hâle getirilmesi veya yeni spor formlarının neden olduğu mekânsal yer değişiklikleri nedeniyle spor özünden giderek uzaklaşmaktadır. Günümüzde spor, hükûmetlerin mali desteğine ihtiyaç duymakta ve bu nedenle giderek daha çok bir “ekonomik çıkar” meselesi hâline gelmektedir. Bu sebeple sporun ekonomik kuralların egemenliği altına girme ve özerkliğini kaybetme tehlikesi artmaktadır. Bunun yanında çalışma süresinin kısalması ile serbest zaman; kendi değerleri, işlevleri ve tasarımı ile ayrı bir faaliyet alanı hâline gelmektedir. Bu gelişmeyle bağlantılı olarak sporun işlevi de değişime uğramaktadır. Çalışma ve günlük yaşamda fiziksel harekete dair taleplerinin azalması, pandemi gibi ekstrem şartlar yaşanmakta olsa da neyse ki bütün bunların karşısında insanların sağlıklarını koruma dürtüsü gibi sağlam bir sebep, durumu dengelemektedir.