Türk Spor Teşkilatının Yapısı ve İşleyişi
Tarihsel süreç içerisinde ve farklı amaçlar çerçevesinde yapılan sportif etkinlikler, toplumsal açıdan da önemli misyonlar üstlenmiş ve devletlerin önem verdiği bir olgu olmuştur. Spor örgütlenmeleri dünyadaki gelişmelerin, ülke rejimlerinin, hükûmetlerin yaklaşımlarının dışında kalamaz, spor yönetiminin uluslararası boyutu da örgütlen modellerini belirleyici bir unsurdur.
1922 Öncesi Dönem: Sportif organizasyonlar farklı formatlarda örgütlenmiş, özellikle 18. yüzyıl jimnastik hareketleri kurumsallaşmanın temelini oluşturmuştur. Bununla birlikte sporun modern manada kurumlara sahip olması ve örgütlenmesi Sanayi Devrimi ile başlamış ve İngiltere önderlik etmiştir. Türkiye’de de bu spor örgütlenmesi bu duruma paralel olarak başlamıştır. Osmanlı Devleti döneminde Türk kültürünün bir parçası olan spor türlerine has spor tekkeleri, Okmeydanı gibi örgütsel yapılanmalar mevcuttu, ayrıca eğitim kurumlarında beden eğitimine yönelik müfredat oluşturulması, spor kulüplerinin kurulmaya başlanması ile birlikte, sportif faaliyetler yaygınlaşmaya başlamış ve kulüpler birleşerek birlikler oluşturmuş ve İstanbul Futbol Birliği kurulmuştur.
Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı: Devam eden süreçte Türkiye’nin modern anlamda ilk spor örgütü olarak kabul edilen Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ, 1922 -1936), Avrupa’da spor üst çatı örgütleri örnek alınarak, kulüplerin birleşmesiyle oluşan federatif bir yapıda, hükûmetlerden bağımsız ancak devletin maddi ve manevi desteğine dayanan, bağımsız sivil bir yapı olarak kurulmuş ve faaliyet göstermiştir.
Türk Spor Kurumu: Ancak politik ve ekonomik gelişmeler sonucunda, sivil örgütlenmelerin dönemin tek partisi kontrolüne girmesi ve spor üzerinden kitlelere ulaşmak adına sporun yarı resmî biçimde yönettiği, parti yan kuruluşu niteliğindeki Türk Spor Kurumu (TSK, 1936 -1938) Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı'nın yerini almıştır. TSK dönemi spor yönetimi için bir ara rejim ya da geçiş dönemi olarak ifade edilmektedir.
Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü: Devam eden süreçte ise gerek sporun yarattığı sorunların partiye yansıması gerekse toplumda oynadığı rol dikkate alındığında ve yaklaşan dünya savaşının etkisiyle sporun sevk ve idaresinin devlet mekanizması içerisinde ve devlet kurumları eliyle yürütülmesi amacıyla Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü (BTGM, 1938 -1986) kurulmuştur. Böylece Türk spor yönetiminde yeni bir dönem başlamış ana yapı ve yönetsel özellikler benzer kalarak kamu yönetimi içerisinde üst çatı yapılanması genel müdürlük olarak devam etmiştir.
Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğü: 3530 sayılı Beden Terbiyesi Kanunu günün şartlarına ve ihtiyaçlarına cevap veremez hâle gelmesi değişen sosyal kültürel ve ekonomik şartlar yeni bir düzenlemeyi gerekli kılmış, 1986 tarih ve 3289 sayılı Kanun'la Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğü kurulmuş, 1989 yılında Başbakanlık Devlet Bakanlığına bağlanması nedeniyle adı "Spor Genel Müdürlüğü" olarak değiştirilmiştir. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü 1989 - 2011 yılları arasında yine devlete bağlı ve resmî olarak BTGM ile benzer yapıda faaliyet göstermiştir. Ancak yönetsel farklılıklar olarak spor federasyonlarının özerkleştirilmesi ve demokratik bir yapıya kavuşturulması çalışmaları Türkiye Futbol Federasyonu ile başlamış ve 2004 yılında spor federasyonlarının özerkleşme süreciyle devam etmiştir.
Gençlik ve Spor Bakanlığı: Genel müdürlük olarak Türk sporunu sevk ve idare eden sporun üst çatı örgütü, Gençlik ve Spor Bakanlığının kurulmasıyla bakanlığa bağlı kuruluş olarak Spor Genel Müdürlüğü (SGM, 2011 -2018) ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi değişikliği sonucunda bakanlıklarda yapılan düzenlemeler neticesinde günümüzde bakanlık ana hizmet birimi içinde Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü (SHGM, 2018 -…..) olarak Türk sporunu yönetmektedir.