Çalışma Yaşamında Sözlü İletişim

Kitle üretimine geçişle yaşanan fabrikaların gelişmesi, ofis veya büro ortamlarının doğması insanların bir arada para kazanmasını sağlamıştır. Sözlü iletişim, insanlar arasındaki ilişkiyi düzenlediğinden ve etkili iletişim sürecinin temelinde yer aldığından çalışma yaşamında da önemli bir yere sahiptir.

Çalışma Kavramı

İhtiyaçlar hiyerarşisinde belirtilen kendini gerçekleştirme aşamasının temel şartı çalışmak ve para kazanmaktır. Burada bahsedilen bireysel olmaktan ziyade toplumun tamamını ilgilendirmektedir. Kamu veya özel sektör düzeyinde üretim yapan, değer katan her bir çalışan hem bireysel ihtiyaçlarını giderme hem de ülkenin gelişmişlik düzeyine katkı sağlama amacı gütmektedir.

Çalışma pratikleri sektöre göre kamu ve özel sektör olmak üzere iki başlık altında incelenir.

Çalışma Yaşamında İnsan İlişkileri

İnsanın çalışma yaşamında mutlu olabilmesi iletişim biliminin gelişmesine bağlıdır. Her ne kadar otomasyon sistemleri gelişmiş olsa da iş hayatında çalışan insan kaynağının fazla olması, çalışma yaşamındaki ilişki kurma, yönetme ve sürdürmeyi de gerekli kılmaktadır.

Çalışma Yaşamında Sözlü İletişim

Kendisi tek başına güçlü bir bağ kurma aracı olan iletişim, beklenilen ve umulan amaçlar yönünde, insanlar arasında haberleşmeyi sağlamak ve insanlar arasında anlamları ortak kılmak şeklinde misyonlara sahiptir. İletişimin bu misyonu çalışma yaşamında, grupların ve birimlerin arasında yaşanan bilgi akışlarını düzenlemektedir.

Biçimsel (Formal) İletişim

Bir iş ortamının büyüklüğü, üretim kapasitesi ve kurumda çalışan personel sayısına bakılmaksızın bazen resmi bazen de gayri resmi biçimde ilişkileri düzenleyen hiyerarşik ortam iş hayatının olmazsa olmazıdır. Bu yapıda, biçimsel (formal) iletişim sistemi örgüt içerisindeki ve organizasyonun çevresi arasındaki enformasyon akışını sağlayan kanalları ifade etmektedir. Her çalışanın ve kuruma ait her üyenin bu yapı içerisinde diğerlerinden farklı biçimsel bir rolü ve statüsü bulunmaktadır.

Biçimsel Olmayan (Informal) İletişim

Çalışma yaşamında iletişimin diğer bir boyutu olan biçimsel olmayan (informal) iletişim; çalışanların ortaya çıkardıkları biçimsel olmayan gruplar ve bu gruplar arasında ortaya çıkmıştır. Eskiden biçimsel olmayan iletişim türü iş hayatı açısından, kurumsal iletişim ortamını tehdit eden ve kurum çalışanlarının çalışma performanslarını etkileyen tehlikeli ve kalıcı olmadığından geçersiz bir durum olarak algılanmaktaydı. Ancak biçimsel olmayan iletişim daha sonraları kurumsal iletişimin bir parçası olarak algılanmaya başlanarak, iş hayatında önem kazanmıştır.

Çalışma Yaşamında Karşılaşılan İletişim Engelleri

Günümüzde birçok kurumun başarısızlığından ya da kurumlarda ortaya çıkan çatışmalardan, huzursuzluklardan söz ediliyorsa, bu durumun temelinde yatan şey kurum içerisinde etkin bir sözlü iletişim ortamının olmamasıdır. Çünkü etkili bir sözlü iletişim ortamının oluşmasını engelleyen birçok etken söz konusu olmaktadır.

Genel olarak mesajın içeriği ve iletişimde kullanılan dil vb. temel iletişim sürecindeki ögelerde ortaya çıkan sorunlar, kurumsal sözlü iletişimi olumsuz yönde etkileyen faktörler arasında gösterilebilmektedir.

Çalışma Yaşamında Sözlü İletişimin Etkinliği

Örgütler iç ve dış çevre ile etkili bir iletişim kurarak varlıklarını sürdürmektedir. Sözlü iletişimin en temel işlevlerinden birinin uyumlaştırma ve eş güdüm olduğu düşünüldüğünde, örgütsel uyum, görüş ortaklığı ve koordinasyonun sağlanması, başarılı ve etkili bir örgütsel iletişimde gizlidir.

İş Tatmini ve Sözlü İletişim

İş tatmini kavramına geniş bir çerçeve içerisinde bakıldığında, çalışanların kendilerini geliştirme imkânları, sosyal ilişkiler ve iş çevresi gibi birçok faktörlere ilişkin olumlu bakış açılarının bir sonucu olarak oluşan bir memnun olma durumu olarak ifade edilebilir. İşten kazanılan maddi kaynaklar, çalışanların birlikte çalışmaktan hoşnut olduğu çalışma arkadaşları ve fayda yaratmanın sağladığı haz, iş tatmini denildiğinde ilk akla gelen şeylerdir. İş tatmini, çalışan personelin performansını arttırmak için çok önemli bir uns urdur.

Motivasyon ve Sözlü İletişim

İletişim, verimliliği etkileyen birçok değişkenden biri olduğu için, iletişimin genellikle verimliliği bir şekilde etkilediği kabul görmüştür. Üstlerin astlarla ilişkilerinin iyi olması, astların onları sevmelerini ve saymalarını sağlamaktadır. Üstünü seven ve sayan çalışan, üretim sürecine daha fazla katkı sağlayarak kendini göstermek istemektedir. Kişilerin kendilerini kabul ettirme istekleri de bir ihtiyaçtır. Böylece sözlü iletişim yoluyla motivasyon en iyi şekilde sağlanmış olacaktır. Sözlü iletişim becerileri yüksek yöneticiler, iş görenlerle kurdukları iyi diyaloglar sayesinde onları işlerine rahatlıkla motive edebilirler.

Kurumsal Bağlılık ve Sözlü İletişim

Bağlılık, yüksek derecede bir duyguyu ifade etmektedir. Bir kuruluşa, insana, fikre, kendimizden daha büyük gördüğümüz bir şeye bağlılık hissetme, yerine getirmek zorunda olduğumuz bir yükümlüğü anlatmaktadır. Bireylerin örgütlerin içerisine girme, sadakat duyma ve örgütsel değerlere olan inanç gibi unsurları kapsayan psikolojik bağlılık ve kendini tam anlamıyla işe verme ise örgütsel bağlılık olarak ifade edilmektedir.

Verimlilik ve Sözlü İletişim

Sözlü iletişim, örgütlerdeki en temel üretim faktörü olan çalışanların motivasyonunun, yönlendirilmesinin, verimliliğinin ve uyumunun sağlanmasında önemli bir rol üstlenmektedir. Geçmişe göre günümüzde sözlü iletişimin önemi ve değeri iş dünyası tarafından önem kazanmaya başlamıştır.