Gerçeklik Terapisi
Bu bölümde gerçeklik terapisinin ortaya çıkışı, seçim kuramı, gerçeklik terapisi ile ilgili temel kavramlar, gerçeklik terapisinin özellikleri ve ilkeleri, gerçeklik terapisinde terapistin işlev ve rolleri,WDEP sistemi ve gerçeklik terapisi ile ilgili eleştirilere yer verilmiştir. Gerçeklik terapisi William Glasser ve onun hocası Harrington ile birlikte gerçeklik terapisini oluşturmaya başladılar. Gerçeklik terapisi seçim teorisine dayanmaktadır ve sorunların çözülmesinde kullanılmaktadır.
Gerçeklik terapisinin özü bireyin nasıl daha iyi ve etkili seçimler yapabileceği ve yaşamını kontrol edeceği bireye kavratmaktır. Gerçeklik terapisinin temelinde bireye belli sorumluluklar vermek ve bireyi suç davranışından sorumsuz davranıştan uzaklaştırmaktır
Gerçeklik terapisi pratikte ilk kullanılmaya başladığında bireysel ve toplumsal amacı ortaya koymuştur. Bireyin kişisel sorumluluğu olarak kendisine saygı duyması ve toplumsal sorumluluk olarak da çalışması vurgulanmıştır.
Gerçeklik terapisinin temel amacı, bireylerin yaşamlarını etkili bir şekilde kontrol etmelerine yardımcı olmak ve yaptıklarının sorumluluklarını taşımaları gerektiği görüşüne dayanmaktadır. İnsanların bir şeyi yapmaya zorlanamayacağı ve yaptıkları her şeyin kendi seçimleri olduğunu ve yaşamlarını kontrol etmek için en iyi seçeneği bulmayı öğrendiklerini savunur.
Gerçeklik terapisinde bireylerin sorumluluk sahibi oldukları ve yaptıkları davranışların sorumluluğunu üstlenmeleri gerektiğini belirtmektedir. Eğer birey suç işliyorsa, okuldan kaçıyorsa veya toplumun normalarına aykırı davranıyorsa bu bireyin sorumluluğundadır ve onun suçudur görüşü hakimdir. Bütün bunlara ek olarak gerçeklik terapisi bireyi sadece bulunduğu andaki davranışı ile değerlendirir. Bireyin geçmişte yaşadığı olaylar,çevresinin etkisi gerçeklik terapisi için önemli değildir. Bu düşünce ekolojik yaklaşım ile ters düşmektedir. Ekolojik yaklaşımda çevresi içinde birey yaklaşımı ön plandadır. Bir sorun olduğunda birey çevresi ile birlikte ele alınır ve sorunlar çözülmeye çalışılır.
Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi gibi gerçeklik terapisinde de bireyin sahip olduğu belirli ihtiyaçlardan bahsedilir. Bu ihtiyaçlar: Ait olma (sevme - sevilme, iş birliği paylaşma ve değerli olma) gereksinimi, güç elde etme gereksinimi, hayatta kalma gereksinimi, özgür olma gereksinimi ve eğlenme gereksinimidir.
Gerçeklik terapisinin avantajları arasında bilinçli yapılan davranışsal problemlerle ilgilenme ve nispeten kısa vadeli olarak bunun üzerinde durma sayılabilir.
Gerçeklik terapisi karşılıklı anlayış ve destekleyici bir ilişkiye vurgu yapar. Bu konudaki önemli bir faktör de sosyal hizmet uzmanlarının kendilerine özgü bir terapi yöntemi geliştirmeleridir. Samimiyet ve kişinin kendine özgü bir tarzının olması terapinin en önemli işlevlerinden biridir.
Gerçeklik terapisinde terapist ılımlı,danışana saygılı,hoşgörülü ve güvenilir olmalıdır. Müdahale planını danışan ile birlikte yapmalı, sorduğu sorular ile danışanın sorunlarının farkına varmasına yardımcı olmalıldır.
Gerçeklik terapisi özellikle suçluluk ile ilgili çalışmalarda önemli bir yaklaşım olmasına karşın sosyal hizmet açısından bazı eleştirilen noktaları vardır.Bunlardan en önemlisi Gerçeklik Terapisinin bireyin bulunduğu ana odaklanıp sadece o durum içindeki sorunları ile ilgilenmesi ve bireyin sadece bulunduğu duruma odaklanması sosyal hizmet müdahalesine ters bir durumdur. Sosyal hizmet müdahalesinde bireyin geçmişte yaşadığı sıkıntılar ve sorunlarda ele alınır. Gerçeklik terapisinin sosyal hizmet müdahalesi ile ters düşen bir başka noktası bireylerin sorumluluk sahibi olması gerektiğini ve bir sorun ile karşılaşıyorsa bu sorunun nedeninin bireyin sorumsuzluğundan kaynaklandığı söylemektedir. sosyal hizmet müdahalesinde ise bireyi çevresi ile birlikte ele alıp sorun değerlendirilir ve birey suçlu olarak görülmez.