Güçlendirme Yaklaşımı

Daha az güçlü bireylerin ve grupların güç ilişkilerindeki farklılıkları, güçlendirme yoluyla azaltmak için kullanılan bir işlem olan güçlendirme, sosyal hizmette insanların, örgütlerin veya toplumların kendi yaşamları üzerinde kontrol yetisine sahip olabilmeleri olarak tanımlanmaktadır. Güçlendirme; bireylere, gruplara, ailelere ve toplumlara kendi içlerindeki ve çevrelerindeki kaynakları keşfetmelerine ve kullanmalarına yardım etme sürecini ifade etmektedir. Güçlendirme Yaklaşımı'nın temel taşı; bireylerin uygulamaya daha aktif katılımını sağlamak, bireylerin güçlü yönlerinin farkına varmasına ve sorunun çözümüne katkıda bulunmasına yardımcı olmaktır.

Müracaatçıların güçlendirilmesi için sosyal hizmet uzmanlarına yol gösterici olan güçlendirme ilkeleri şu şekildedir; 1) Programları, müracaatçıların ve toplum üyelerinin ifade ettikleri tercihlere ve ortaya koydukları gereksinimlerine göre şekillendir. 2) Program ve hizmetlerin müracaatçılar ve toplum için en üst düzeyde uygun olmasını, müracaatçıların ve toplumun onlardan yararlanmasını sağla. 3) Müracaatçıların kendi kendine sorun çözebilmesi yaklaşımını benimse. 4) Müracaatçıların ve toplumun güçlerini gündeme getir ve onları bu yönden yapılandır. 5) En tercih edilen müdahale yöntemini uygulamak yerine, müdahaleyi müracaatçının veya müracaatçı gruplarının kendine özgü taleplerine, sorunlarına ve gereksinimlerine uygun olarak düzenle ve yeniden tanımla. 6) Uygulamanın ve politika geliştirmenin önceliklerini belirlemek için liderlik yapmalarını sağla. 7) Güçlendirme dikkate değer bir zaman ve sürekli bir çaba gerektirdiği için sabırlı ol. 8) Sosyal hizmet uzmanlarının işteki kendi güçsüzlüğü ve gücünü sürekli olarak dikkate al. 9) Genel iyilik durumuna katkı vermek için yerel bilgiyi kullan.

Sosyal hizmet uzmanlarının güçlendirme çerçevesinde yerine getirmeleri gereken görevler sırasıyla; müracaatçılara yönelik olumsuz damgaları ortadan kaldırmak, ailelerdeki, kurumlardaki ve toplumdaki kaynaklar konusunda bireylerin farkındalığını artırmak, müracaatçıların kendilerini güçlü ve değişimi gerçekleştirebilir olarak görmelerine yardımcı olmak, insanlara ve onların güçlerine, kaynaklarına, becerilerine ve hayallerine inanmak ve müracaatçıların kendi güçlerini görmelerini engelleyecek korumacı görüşleri reddetmekle ilgilidir.

Müracaatçıların kendi güçlerini görmesini engelleyecek korumacı görüşleri reddetmek konusunda sosyal hizmet uzmanlarının yerine getirmesi gereken bir dizi güçlendirme tutumu söz konusudur. Ayrıca, güçlendirme uygulamasının doğru bir şekilde uygulanması sosyal hizmet uzmanlarının belli ölçütlere bağlı kalmasını gerektirir.

Bir kavram olarak güçlendirmenin kişisel güç, kişilerarası güç ve sosyo-politik güç olmak üzere üç alt boyutu vardır. Kişisel güç, insanların yetkinlik, ustalık, denetim duygusu, öz saygı ve iyi olma durumu ile ilgilidir. Kişilerarası güç, karşılıklı bağımlılık, etkilenme gücü, ortaklık, sosyal destek, saygın bir statü ile ilişkilidir. Sosyo- politik güç ise, tanınma, vatandaşlık hakları, kaynakların kontrolü, olanaklara erişme ve sosyal adaletle ilgilidir.

Güçlendirme uygulaması, sosyal hizmet ve sağlık eğitimi, toplum kalkınması, toplum psikolojisi gibi disiplinlerce kullanılmaktadır. Bir uygulama modeli olarak güçlendirme değer temelli, müracaatçı için onay, uygulamaya rehberlik edecek kuramsal temel, müracaatçı sosyal hizmet uzmanı ilişkisi için rehberlik ve yardım etme aktivitelerini organize etmek için çerçeve olmak üzere bir dizi unsura sahiptir.