Sosyal Hizmet Alanları ve Hedef Kitlesi II

Bu bölümde sosyal hizmet alanlarından yaşlılık alanı, engellilik, suçluluk, sokak çocukları ve sokağın riskleri ile evsizler hakkında giriş niteliğinde genel bilgiler verilmiştir.

Yaşlılık Alanı

Yaşlılık insan hayatının son evresidir. Yaşlılık, fizyolojik bir olgu olup, fertlerin fizikî ve ruhî güçlerinin geri dönülmez bir şekilde kaybolması sürecidir. Bu dönemin kendine has özellikleri ve sosyal hizmet açısından uygulamaya yönelik hizmetleri vardır.

Yaşlılık refah alanı, bireylerin ömürlerinin son bölümlerini mutlu ve en az sorunla geçirmeleri için yaşlılara yönelik destek hizmetlerini içermektedir. Yaşlılık hakkında çeşitli tanımlar yapılmış ve süreç kronolojik olarak yorumlanmıştır.

Yaşlanma doğumdan ölüme kadar devam eden bir süreç olarak evrensel bir nitelik taşımaktadır.

Bu süreç kronolojik, biyolojik, psikolojik ve sosyal yaşlanma olarak farklı boyutlarda yorumlanmaktadır.

Yaşlanmayı tıbbî açıdan elene alan bilim dalına Geriatri ve sosyal boyutuyla ele alan bilim dalına da Gerontoloji denir.

Olaylarının biyolojik, sosyolojik, ekonomik ve çevresel bütün yönlerini bilimsel yöntemlerle inceleyen bir disipline gerontoloji denilmektedir.

Engellilik

Engellilik yaşlılık gibi dezavantajlı bir durumu ifade eder ve hastalıktan ziyade bir olgu olarak sosyal hayatta yerini alır.

Engellilere yönelik kanun 2005 yılında çıkarılmış ve o tarihten beri engellilerin birçok hak ve fırsattan yararlanması sağlanmaktadır. Daha sonra engellilerin bakım ve rehabilitasyonuna yönelik de mevzuatlar geliştirilmiştir.

Engellilik; kişiden ya da bir bütün olarak vücuttan beklenilen davranışlar, yetenekler ve görevler olarak ifade edilen normal aktivitelerin yerine getirilmesindeki eksiklik ya da sınırlılıktır.

Sosyal çalışmacılar engellilerin bakım, istihdam ve sosyal hayata katılımı ile ilgili meslekî uygulamalar yapmaktadır.

Suçluluk (Kriminoloji)

Suçluluk tüm toplumlarda var olan sosyal ve kriminolojik bir olgudur. Toplumlar kendilerine has etik, dinî, ahlakî ve hukukî kurallar çerçevesinde bu alanı yorumlamaktadır.

Sosyal hizmet suçluların sosyal hayata, çalışma hayatına ve aile ortamına uyumu konusunda çalışmalar yapmaktadır.

Bu alandaki iyileştirme uygulamaları 2005 yılında Türkiye’de uygulamaya konan denetimli serbestliktir.

Suç sonrası uygulamalar bu hizmet ağı ile yürütülür.

Sokak Çocukları

Sosyal hizmetin sokak ve sokak çocuklarına yönelik de hizmetleri vardır. Sokakta çalışan çocuklar sokak çocukları ve yaşayan çocuklar sokağın çocukları olarak adlandırılır. Bu çocuklar ailevî ilişkilerine göre de tasnif edilebilirler.

Bu çocukların bir takım ortak özellikleri vardır. En belirgin olanı aile bağları ile ilişkili olanıdır. Çocukları sokağa iten sebepler belirlenmeli, koruyucu önlem olarak sosyal çalışmacılar o sebeplere karşı tedbir almalıdır.

Sokak çocukların ıslahı, korunması ve topluma tekrar kazandırılması kolluk kuvvetleri, mahkemeler ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın ortak çalışması sonucu sosyal çalışmacılar tarafından yerine getirilir.

Evsizler

Toplumda önemli bir risk oluşturan grup da evsizlerdir. Evsizlik, bireyin sağlıklı ve güvenli bir ortamda yaşayabileceği meskene sahip olmaması durumudur.

Evsizlik; yoksulluk, işsizlik, göç, kentleşme, engellilik, toplumda aktif bir role ve işleve sahip olamama, madde kullanımı gibi sorunların sonucu olarak da ortaya çıkmaktadır.

Evsizler, sabit, düzenli ve gece uyuyacak yeri olmayan kişilerdir. Onların barınma, izolasyondan kurtulma, normal hayata geçme ve çalışma ihtiyaçlarının giderilmesi ve risk olmaktan kurtarılması için katkı veren bir meslek de sosyal hizmet mesleğidir.