Sosyal Hizmet Alanları ve Hedef Kitlesi I

Yaşadığımız toplumlumlarda birçok farklı gruptan bireyler bulunmaktadır. Bu nedenle profesyonel anlamda sosyal hizmet uzmanlarının içinde bulundukları sosyal çevreyi çok iyi analiz etmeleri gerekmektedir. Müracaatçı kitlesini tanımayan ve hakkında bilgi sahibi olmayan bir sosyal hizmet uzmanının uygulayacağı müdahalenin hata payı yüksektir.

Sosyal hizmet uzmanları; bireyler, gruplar, aileler, örgütler ve daha farklı gruplarla çalışmaktadır. Çalıştıkları alanlarda karşılaştıkları sorunlarla başetmeleri için farklı alanlardan eğitim ve uzmanlık bilgisine sahip olmaları, gerekli müdahaleyi uygularken çok önemlidir. Uzmanların öncelikle müracaatçı hedef kitlesini tanıması gerekmektedir. İlgilenecekleri alanda bilgi sahibi olmaları, karşılacakları bireyler ve olaylar hakkında hazırlıklı olmalarını sağlayacaktır.

Tüm dinlerin ve toplumların temelinde ‘iyi insana ulaşma çabası’ bulunmaktadır. İyi insana ulaşmak, bireyin self-determinasyona (sosyal hizmette bireyin kendi kaderini kendi tayin etmesi ilkesi olarak da bilinmektedir) sahip olmasıyla mümkün olmaktadır.

Kendini kontrol edebilen birey, yapması ve yapmaması gereken davranışları bilir ve onlara göre davranır. Kendini bilmek bireyi kötü davranışlardan uzaklaştırır. Bireyin kendini bilmesi ve tanıması bu manada önem taşımaktadır. Kendi haklarını, sınırlarını, kapasitesini bilen bireyin kendini gerçekleşme süreci daha hızlı cereyan eder. Kendini gerçekleştirmiş bireylerin dezavantajlı gruplar arasında sıralanmaması da bunun bir başka göstergesi olarak değerlendirebilir.

Sosyal hizmet uzmanlarının hedef kitlelerine karşı yapmaları gereken müdahale, bireylerin kendilerini gerçekleştirmelerine yardım etmeye yöneliktir. Bu da dezavantajlı bireylerin güçlendirilmesiyle mümkündür. Her bireyin karakterinde ve yaşantısında güçlü ve güçsüz yanlar bulunmaktadır. Bireyin güçlü özelliklerinin üzerine gidilip güçlendirilmesi bireyin yaşamına olumlu katkı sağlayacaktır.

Toplum içindeki yoksullar, korunması gereken çocuklar, risk altındaki ergenler ve gençler, şiddete uğrayan kadınlar, mülteciler ve göçmenler, alkol ve uyuşturucu madde bağımlıları, engelliler, bakıma muhtaç yaşlılar gibi pek çok grup dezavantajlı konumlarından dolayı sosyal hizmetin müracaatçı grubu içinde yer almaktadır.

Müracaatçıların tümünün bu tip marjinal ya da özel ihtiyaç gruplarına dahil olmaları gerekmez; yaşam döngüsünün belirli evrelerinde özel ilgi gösterilmesi gereken nüfus kesimi de müracaatçı grubu içinde yer alabilir. Günümüzde gelinen noktada sosyal hizmetin müracaatçı grubunu tanımlamak ve bu grubu belirli bir sınır içerisine yerleştirmek mümkün görünmemektedir. Toplum içindeki nüfus gruplarından herhangi biri bir biçimde müracaatçı grubu içine girebilir. Dinamik bir meslek olan sosyal hizmetin dinamikleri aktif olarak kullanıldığı takdirde meslek, ihtiyacı olan her müracaatçıya yardım edilebilecek güce sahiptir [19].

Sosyal hizmet mesleğinin uygulayıcıları olan sosyal hizmet uzmanları, güçlerini yasalardan almakta ve meslekî uygulamalarını resmî politikalar çerçevesinde gerçekleştirmektedirler. Eğitim sürecinde elde ettikleri meslekî bilgi ve becerilerini yasal düzenlemeler ve çalıştıkları sosyal hizmet kurumunun çalışma alanına bağlı kalarak yürütmektedirler. Eğiticilik, organizatörlük, arabuluculuk, kolaylaştırıcılık, savunuculuk gibi rollerinin gereği olarak dezavantajlı bireylerin sosyal işlevselliklerini başarıyla yerine getirebilmelerine yönelik meslekî uygulamalarda bulunmaktadırlar.