Sosyal Hizmetin Amaçları ve Hedefleri
Bu ünitede sosyal hizmetin amaçları ve hedefleri hakkında farklı kaynaklarla bilgiler sunulmuş ve öğrencilere bir çerçeve sunulmaya çalışılmıştır.
Sosyal hizmetin temel amacının herkes için yaşam kalitesini geliştirerek bireylerle toplum arasında karşılıklı yarara dayalı bir etkileşimi başlatmak ya da yeniden oluşturmak olduğu bilinmektedir.
Sosyal hizmetin en temel hedefi; barışçıl bir ortamda ve eşitlik içinde yaşaması için insanın ve toplumun yaşam kalitesini yükselterek, adalet, eşitlik ve özgürlük ilkelerini temel alarak ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal gelişmelerle sağlanan olanakların bilimsel ve meslekî çabalarla insanın ve toplumun yararına dönüştürülmesidir (Cılga, 2004).
Sosyal hizmet uygulamasında amaç, kriz durumlarının sosyal ve psikolojik yönlerden zararlı etkilerini önlemek veya hiç değilse hafifletmek ve kişi, grup ve toplumların sağlam bir gelişme yapabilmesini engelleyen unsurları ortadan kaldırmaktır (Friedlander, 1965).
Skidmore ve Thackeray (1964) ise sosyal hizmeti, birey, grup ve toplum problemlerinin çözümünde bireylere yardım eden; sosyal kişisel çalışma, sosyal grup çalışması, toplum örgütlenmesi yöntemleri ile araştırma ve yönetim süreçlerinin desteği ile doyurucu bireysel, grup içi ve toplumsal ilişkilere ulaşmayı amaçlayan bir sanat, bilim ve meslek olarak tanımlamıştır.
Yine AASVV’ye göre sosyal hizmetin altı temel amacı vardır (AASVV 2010). Bunlar:
Bireylerin çıkarlarını ve haklarını desteklemek,
Bireyler, gruplar ve toplumla çalışarak bunların sosyal, ekonomik ve politik kaynaklara adil bir şekilde ulaşmaları ve bunları elde etmelerine yardımcı olmak,
Müracaatçıların refahını arttırmak için destek sağlamak (Müracaatçılar; kişiler, aileler, gruplar, toplumlar, örgütler ve topluluklardan oluşmaktadır. Bu grupların içinde ihmal edilen, incinebilir, mağdur ve özel ihtiyacı olanlar önceliklidir),
Yapılan eşitsizlikler ile ilgili olarak farkındalığı arttırmak,
Sosyal kaynakların adaletli dağılımı için destekleyici politikalar ve uygulamalar oluşturmak,
Sosyal değişim yaratmada rol oynayarak sosyal engeller, eşitsizlikler ve adaletsizlikleri azaltmaktır.
Zastrow’un “Sosyal Hizmete Giriş” kitabındaki sosyal hizmetin amaçları başlığında şu amaçlar yer almaktadır:
Amaç 1: Problem çözme sürecini etkinleştirmek, başetmek ve insanların gelişimsel kapasitelerini arttırmak.
Amaç 2: İnsanları kendilerine kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemlerle ilişkilendirmek.
Amaç 3: İnsanlara kaynak ve hizmet sağlayan sistemlerin insancıl çalışmaları ve etkinliğini özendirmek.
Amaç 4: Sosyal politikaları geliştirmek ve iyileştirmek.
Amaç 5: İnsan ve toplum refahını özendirmek.
Amaç 6: İnsan ve toplum refahını özendirmek.
Amaç 7: Sosyal hizmet uygulamasını güçlendirecek araştırma, bilgi ve becerileri geliştirmek ve kullanmak.
Amaç 8: Farklı kültürler bağlamında uygulamaları geliştirmek ve uygulamaya geçirmek.
Bireyle Sosyal Hizmetin Amacı; bireylerle sosyal hizmet müdahalesinin sosyal yıkımı engellemek, müracaatçıyı güçlendirmek, sosyal işlevselliği sağlamak, olumlu teşvik sağlamak, gelişme ve büyüme için fırsatlar yaratmak, psikolojik zararları telafi etmek, kendi kendini yönetme kapasitesini artırmak ve sosyal katılımı arttırmak gibi amaçları bulunmaktadır.
Gruplarla Sosyal Hizmetin Amacı; grup üyesinin en yüksek kapasitesine erişmesi için geliştirilmesi, diğer bireylerle ve çevresiyle daha tatmin edici ilişkiler geliştirmesini desteklemektir. Gruplarla sosyal hizmetin bir başka amacı da bireylerin grup sürecine katılım yoluyla özerk gelişimlerini teşvik etmektir.
Toplumla Sosyal Hizmetin Amacı; toplumla sosyal hizmet uygulaması demokratik süreçlere katılımı güçlendirmeyi, insani hizmetleri yeniden şekillendirmeyi, ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için gruplara ve topluluklara yardım etmeyi ve sosyal adaleti gerçekleştirmek amacıyla örgütlenme çalışmalarını yürütmeyi amaçlamaktadır.
Türkiye’de çocuk mevzuatı, bu bölümde tek tek aktarılamayacak kadar kapsamlıdır. Bu nedenle bölümde çocuk mevzuatında yer alan temel düzenlemeler sunulmuştur.