Dünyada ve Türkiye’de Siyasal Kampanyalar

Dünyada Siyasal Kampanyaların Gelişimi

Amerika Birleşik Devletleri'nde Siyasal Kampanyalar

Siyasal iletişimin en önemli süreçlerinden biri olan siyasal kampanyalar, mitingler, sosyal medya araçları, kitle iletişim araçları, toplantılar, geziler, seçim büroları, sloganlar, seçim şarkıları, mobil uygulama gibi teknolojik gelişmelerle birlikte daha da renklenmiştir.

Amerika Birleşik Devletleri'nde 1950'li yıllarda başlayan seçim kampanyalarındaki dönüşüm günümüze kadar teknolojik gelişmelere bağlı olarak devam etmektedir. Dünya genelinde ve Türkiye'de de seçim kampanyalarında Amerikanlaşma söz konusudur.

Amerika'da önemli olan seçim kampanyaları 1952'de Eisenhower -Stevenson, 1960'lı yıllarda Kennedy -Nixon, 1970'li yıllarda Carter -Ford, 1988'de George Bush’la Demokrat Parti adayı Michael Dukakis arasındaki özellikle TV kanallarından yaptıkları tartışmalardır. Ayrıca 1992'de Clinton'un, 2008 yılında ise Barack Obama'nın seçim kampanyaları renkli sahnelere neden olmuştur. 2008 seçimleri, ABD tarihinde pek çok ilkin yaşandığı seçimler olarak tarihe geçmiştir. 2008 başkanlık seçimleri siyasal iletişimde medya kullanımı açısından da önemli bir ilke işaret eder. Bu dönemde özellikle sosyal medya ve internet yoğun olarak kullanılmıştır.

Avrupa'da Siyasal Kampanyalar

İngiltere'de Siyasal Kampanyalar

Avrupa'da seçim kampanyalarının yoğun olarak yapıldığı ülkeler İngiltere ve Fransa'dır. İngiltere'deki ilk siyasal reklamcılık örneği, 1959 yılında Mac Millan’ın Muhafazakâr Parti’sinin kampanyasıdır. 1978 yılında Muhafazakâr Parti'nin reklam dünyasının devlerinden Saatchi&Saatchi ile çalışmaya başlaması bu parti ve ajans için olduğu kadar tüm siyasal reklamcılığı için de önemli bir dönüm noktasıdır. İngiltere 1983'te de Saatchi&Saatchi ile çalışmıştır. Muhafazakâr Parti'nin 2010 seçimleri öncesinde başlattığı kampanya yine bireysel saldırı dozu yüksek bir saldırıdır. İngiltere'deki seçim savaşlarına baktığımızda hemen şunu görüyoruz: Kampanyalarda zaman zaman negatif, saldırgan yaklaşımlar olsa da hemen fark edilen, bunların oldukça düzeyli, zekâ ve mizahı başarıyla harmanlayan, yaratıcılık ürünü çalışmalar oluşudur.

Fransa'da Siyasal Kampanyalar

Fransa'da modern reklamcılık teknikleri ilk olarak 1950'lerde başlamıştır. Televizyonun gücünün farkına vararak çalışmalar yapan en önemli kişilerden biri de de Gaulle'dir. 1974 başkanlık seçimlerinde Giscard d’Estaing ile François Mitterand arasında yapılmıştır. 1970'ler Fransa’sında Jacques Seguela, ticari reklamcılıkta klasik Amerikan reklamcılık ilkelerinin yerine “Star Stratejisi” diye adlandırdığı kendine özgü yaratıcılık tekniklerini uygulayan popüler bir reklamcıdır.1977 seçimlerinde Seguela sosyalist Mitterand’ın reklamcısı olarak sahneye çıkmaktadır.

Türkiye'de Siyasal Kampanyaların Gelişimi

Türkiye'de tek parti yönetiminin egemen olduğu 1923 -1945 yılları arasında seçim kampanyalarında sadece adayı tanıtmakla kalınmıştır. Bu dönemde tek parti yönetiminin bulunmasından dolayı seçim kampanyalarında sadece adayları tanıtmakla yetinilmiştir.14 Mayıs 1950 Milletvekili Genel Seçimleri, Türk siyasal yaşamında önemli bir dönüm noktasıdır. Demokrat Parti (DP) ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) seçim bildirgelerini hazırlayarak, bunları açık hava mitinglerinde ya da kapalı salon toplantılarında halka anlatmışlar, radyo yayınları yanında, o günün koşullarında duvar afişleri ve el ilanları kullanmışlardır. Yine bu seçimlerde Demokrat Parti tarafından özel sloganlar geliştirilmiş ve afişlerde kullanılmıştır. Duvar afişlerindeki el işaretli ve “Yeter Söz Milletindir!”, “Büyük Türkiye için Desteğinizi İstiyorum!” sloganlı afişler ve üretilen sloganlarla Demokrat Parti o güne kadar pek görülmeyen bir seçim kampanyası sergilemiştir. Cenajans’ın 5 Haziran 1977 seçimlerinde Adalet Partisi için kampanya hazırlaması Türkiye'de siyasal pazarlamacılığın başlangıcı sayılır. Cenajans bu kampanya sırasında Adalet Parti’nin gazete ve dergi reklamların hazırlamış, 20 bin ses kaseti ve 5 milyon el ilanı dağıtmış, duvarları mor afişlerle donatmıştır. 1983’te yapılan GMilletvekili Seçimlerinde o zamana kadar gazetelerde yer almayan paralı parti reklamlarına izin çıkmıştır. Ve diğer önemli bir gelişme ise hemen tüm partiler reklam ajansları ile çalışmaya başlamıştır. 1991 yılında yapılan Genel Milletvekili Seçimleri, seçim kampanyalarının medyada verilmesinin biçim ve içerik değiştirdiği bir seçimdir. Bu farklılık, Türkiye’de özel radyo ve televizyon yayıncılığının 1991 yılı başlarında Anayasa ve elektronik yayıncılıkla ilgili yasal düzenlemelere aykırı olarak başlaması ile gündeme gelmiştir.

3 Kasım 2002 Genel Seçimleri, “Amerikanlaşma” öğelerinin daha çok görünür hâle geldiği bir seçim olarak görülmektedir. Medyanın yoğun kullanıldığı ve reklam ajanslarının ağırlıklı olarak kullanıldığı bu seçimlerde siyasal kampanya, eskiye göre gerek içerik, gerek kullanılan iletişim kanalları açısından önemli ölçüde farklılık göstermiştir. 2002 seçimlerinde Türkiye'de yeni kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti) ve Genç Parti (GP)'nin seçim kampanyaları önemlidir. 2004, 2009, 2011, 2014 seçimlerinde de yine yoğun kampanyalar yürütülmüş ve teknolojik araçlar özellikle internet ve sosyal medya araçları kullanılarak seçmenler etkilenmeye çalışılmıştır.