Türkiye’de Sivil Havacılık Mevzuatı

Mevzuat; kelime anlamı itibariyle bir ülkede yürürlükte olan yasa, tüzük, yönetmelik vb. bütün düzenlemelerdir. Mevzuat gücünü ve kaynağını anayasalardan almaktadır. Bu hukuk devletinin olmazsa olmazlarındandır.

Sivil havacılık konusunun anlaşılması için öğrenilmesi gerek konuların başında mevzuat hükümleri gelmektedir.

"Anayasa” kavramı maddî ve şeklî olmak üzere başlıca iki değişik anlamda tanımlanmaktadır. Maddî anlamda anayasa, devletin temel organlarının kuruluşunu ve işleyişini belirleyen hukuk kurallarının bütünü olarak tanımlanmaktadır.

Uluslararası sözleşmelere ülkemiz o kadar önem vermektedir ki iç hukukta aanayasadan hemen sonra kanunların üzerinde bir yer verilmiştir.

Türk Sivil Havacılığı, 14.10.1983 tarih ve 2920 sayılı “Türk Sivil Havacılık Kanunu” ile düzenleme altına alınmıştır.

2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ile sivil havacılığımızı hem kamu hem de özel hukuk alanında düzenlenmektedir. Türk Sivil Havacılık Kanunu yedi kısımdan oluşup toplamda 150 maddedir.

Yönetmelikler, başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkardıkları yazılı hukuk kurallarıdır. 1982 Anayasası’nın 124. maddesinde: “Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.

SHY-RAMP, Türkiye hava sahasında uçuş emniyetinin sağlanması adına ülkemiz hava alanlarına iniş ve kalkış yapan yabancı ve yerli hava aracının ramp denetimine ilişkin usul ve esasları bu yönetmelikle saptanır.

Havacılık sektörüne dair yönetmelikler; bu yönetmelikler daha çok sivil havacılık faaliyetlerini gerçekleştiren, hatta bu faaliyetlere katkı sağlayan diğer kurum, kuruluş ve işletmelere dair yönetmeliklerdir. Türk sivil havacılığının ayrıntıları bu tür yönetmelikler ile düzenlenmektedir. Bu yönetmeliklerin bir kaç tanesine aşağıda değinilecektir.

Örneğin; Hava Trafik Personeli Lisans ve Derecelendirme Gereklilikleri Yönetmeliği (SHY 6501) ile hava trafik kontrolörlüğü şartları ile çeşitli tanımlamalardan bahsedilmektedir.

Yine, (SHY 65 -07)Bu Yönetmelik, Türkiye hava sahası içinde havacılık bilgi yönetim hizmetlerini yürüten AIM personeline lisans ve derece verilmesine ilişkin gereklilikleri, lisanslarının yenilenmesi, askıya alınması ve iptaline ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.

SHY-1: Bu yönetmeliğin amacı; uçak, helikopter, planör, balon, hava gemisi ve çok hafif hava aracı kategorilerindeki hava araçlarında pilot olarak faaliyette bulunacak kişilerin lisans, yetki, yetkilendirme ve sertifika almalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Talimat(Yönerge): Görevin gerektirdiği türlü hizmetlerin başarıyla yürütülmesi için kumandanlık, başkanlık veya daire başkanları tarafından verilen, o hizmetle ilgili sorumluluk, düzen ve ilkeleri içine alan buyruklardır. Talimat; herhangi bir konuda tutulacak yol için üst makamlardan alt makamlara belli bir esasa dayanarak verilen buyruk, yönerge, direktiftir veya bu buyrukların yazılı olduğu belgedir. Yönetmeliklerde değinilmeyen konulara açıklık getirmek için düzenlenen resmî belgedir talimat. Bir başka adı da direktif denilebilir.

Genelge; yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasında yol göstermek, herhangi bir konuda aydınlatmak, dikkat çekmek gibi ereklerle ilgililere gönderilen yazı, tamim, sirkülerdir.