Hava Trafiği ve Yönetimi

15000 uçak 24 saat içinde dünya hava sahasında seyrüsefer yapmaktadır. Bu uçaklarla yaklaşık 3 milyon kişi bir gün içinde seyahat etmektedir. Buna bir de her yıl yüzde 5 oranında büyüme ekleyin. Bu devasa sektörün müthiş bir koordinasyon ve beceri ile yönetilmesi gerekir. Bu yönetim işine Hava Trafik Yönetimi adı verilmektedir.

Hava Trafiği ise; hava yollarında var olan tüm hava araçlarının meydana getirdiği yoğunluktur. Tıpkı yeryüzünde (karada) olduğu gibi gökyüzünde de(havada) yollar mevcuttur.

Hava trafik hizmeti; uçuş bilgi hizmeti, ikaz hizmeti, hava trafik tavsiye hizmeti ve hava trafik kontrol hizmetinin tamamını ifade eden genel bir terimdir.

Meydan trafiği, havaalanına inen, havaalanından kalkan ve havaalanı civarında uçuşunu gerçekleştiren hava trafikleridir.

Yaklaşma tarfiği herhangi bir havaalanına inmek için alçalmaya başlayan be iniş için bir takım prosedürleri yapmaya başlayan hava trafiğidir.

Yol(Saha) trafiği ise, daha çok yüksek seviye alarak yani herhangi bir havaalanından kalktıktan sonra tırmanıp yol boyu uçuş seviyesini(seyir seviyesi) alarak iniş kalkış yapmadan uçuş yapan ve o ülkenin merkez hava trafik yönetimi tarafından yönetilen trafiklere denir.

Ulusal hava seyrüsefer hizmet sağlayıcısı (ANSP: Air Navigation Service Provider), hava trafik kontrol ünitelerinin sorumluluk sahalarını belirler. Bir sektörde veya ünitede birden çok ATC pozisyonu varsa, her bir pozisyon için görevler ve sorumluluklar belirlenmelidir. Üniteler içerisindeki trafik devirleri ise yerel talimatlarda belirtilmelidir.

Meydan kontrol ve yaklaşma kontrol arasındaki hava trafik kontrol devrine ilişkin koordinasyon Şekil 1.2’de gösterilmiştir. ACC’den gelen varış trafiği sırasıyla yaklaşma kontrol ünitesine, yaklaşma kontrol ünitesinden de meydan kontrol ünitesine devredilir. Eğer daha önceden üniteler arasında bir anlaşma yapılmış ise, uygun şartlarda, ACC’den direkt meydan kontrol ünitesine trafik devri sağlanabilir.

Hava Trafik Kontrolörü (ATC)(Air Trafic Controller) , hava araçlarının hava araçlarıyla ve engeller ile çarpışmasını önlemeye çalışır.

Hava sahası yönetimi; mevcut hava sahasının en verimli şekilde kullanılmasını amaçlayan bir planlama fonksiyonudur.

Hava trafik akış yönetimi, en fazla sayıda uçağa emniyetli, hızlı, düzenli ve ekonomik bir hizmet sunulabilmesi için mevcut sistem kapasitesini en iyi şekilde kullanabilme yöntemlerini araştırıp geliştirir ve bunun için çeşitli düzenlemeler yapar.

Uçuş yolunun yenilenmesi, uçağa uçuş planında belirttiği yolun dışında başka uygun bir yolun verilmesidir. Yolun yenilenmesi, gecikmeleri ortadan kaldırmak ya da azaltmak amacıyla uygulanan bir hava trafik akış yönetimi çözümüdür.

Slot tahsisi, belirli bir hava sahası ya da havaalanı için kullanıcılar tarafından ortaya konulan yoğun trafik talebini sistem kapasitesine indirerek düzgün bir hava trafik akışı sağlamak ve sistem kapasitesinin tamamının kullanımını sağlamak amacıyla başvurulan bir çözümdür.

CFMU, EUROCONTROL kuruluşu içinde bir müdürlüktür ve ICAO’nun bir parçası olarak geliştirilmiştir. Avrupa’da merkezi hava trafik akış yönetimi hizmetini yerine getirmek amacıyla oluşturulmuştur.

CFMU’ nun ana amacı hava trafik birimleri ve uçak işleticileri adına hava trafik akış yönetimi hizmeti sağlamaktır.