Seyehat Acentelerinin Mevzuatı

Seyahat acenteleri yönetmeliğinin amacı; seyahat acentelerine ilişkin seyahat acentelerinin ve şubelerinin kuruluş ve çalışma esaslarını, hizmetlerinin kapsamını ve niteliklerini, seyahat acentesi sahibinin, personelinin ve işyerinin niteliklerini, teminatlarını, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları tarafından hazırlanan tanıtım amaçlı yazılı veya görsel materyali, turist taşıma araçlarının, transfer elemanlarının ve transfer araçlarının niteliklerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Yönetmeliğin birinci bölümünde amaç, kapsam, dayanak ve tanımlar; ikinci bölümünde seyahat acenteciliği hizmetleri, grupları ve çalışma esasları; üçüncü bölümünde seyahat acentelerinin başvuru ve kuruluş işlemleri; dördüncü bölümünde inceleme, denetleme, değerlendirme ve belgelendirme; beşinci bölümünde acente unvanı, ticaret unvanı, adres, grup, statü, ortaklık veya yönetim kurulu değişikliği ve şirket birleşmesi; altıncı bölümünde teminata ilişkin hususlar, yedinci bölümünde seyahat acentesi sahibinin ve personelinin nitelikleri, sekizinci bölümünde seyahat acentelerinin yükümlülükleri, dokuzuncu bölümünde enformasyon memurluğu sınavları, onuncu bölümünde çeşitli ve son hükümler yer almaktadır.

Seyahat acentelerinin yükümlülükleri, 1618 sayılı Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu’nda yer almaktadır. Bu yükümlülükler; haber verme, bilgi verme, reklam ve tanıtma, yazışma ve mesleki sırdır.

Seyahat acentesi kurarken mutlaka dikkat edilmesi gereken birtakım faktörler bulunmaktadır. Özellikle acentenin kurulacağı yer özenle ve araştırılarak seçilmelidir. Bir seyahat acentesi kurulurken kolay ulaşılabilirlik, rakip işletmelere yakınlık, faaliyet ve hizmet alanının belirlenmesi, acentenin fiziksel kapasitesi, acentenin faaliyet alanına göre sezon yoğunluğu, hedef müşteriyi tanıma ve müşteriye yakın olma, acentenin dış görünümü ve iç dizaynı gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.

Seyahat acentesi açarak bu alanda faaliyet göstermek isteyen yatırımcıların üç alternatifi bulunmaktadır. Bunlar; mevcut bir seyahat acentesini satın almak, yeni bir acente kurmak veya acentecilik alanında çok yaygın olmayan franchise sözleşmesi ile bir zincire katılmaktır.

Yeni bir seyahat acentesi kurma aşamasında hedef pazarın tanınması, ihtiyaçlarının ve önceliklerinin neler olduğu, acentenin hizmetlerini gerçekleştirebilecek nitelikli çalışanın kolaylıkla bulunup bulunamayacağı, acente için uygun fiziksel alanın olup olmadığı ve bu alanın pazara yakınlığı yani kolay ulaşılabilirliği konularına ağırlık verilmesi gerekmektedir. Eğer bu soruların cevabı net değilse, yeni bir acente kurma fikri doğru olmayabilir.

Seyahat acentesi sıfatı kazanabilmek için Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgesi alınmakta ve Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği’ne (TÜRSAB) üye olunmaktadır. İşletme belgesi ise bir işletmeye mahsus olmak üzere tüzel kişilere verilmektedir. Seyahat Acenteleri Yönetmeliği'nin 8. maddesine göre seyahat acentesi açmak isteyen tüzel kişiler, bir dilekçe ile bakanlığa başvurmaktadırlar.

Bakanlık tarafından başvuruda belirtilen seyahat acentesi unvanının uygun bulunması durumunda bu husus başvuru sahibine ve TÜRSAB’a yazılı olarak bildirilmektedir. Bakanlık tarafından acente unvanının kabul edildiğinin bildirilmesinden itibaren 30 gün içinde TÜRSAB’a müracaat edilmemesi veya TÜRSAB’a yapılan başvurudan sonra TÜRSAB tarafından bildirilen eksik belge veya işlemlerin bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde tamamlanmaması hâlinde başvuru işlemden kaldırılmaktadır. TÜRSAB tarafından yapılan denetim sonucunda ilgili mevzuatta belirtilen şartlara uyan acente adayı işletmeler ise üye kayıt ücretlerini ödeyerek TÜRSAB’a üye olmakta ve bakanlıktan işletme belgesi aldıktan sonra acentecilik faaliyetlerine başlamaktadır.

Seyahat acenteleri müşterilere karşı olan sorumluluklarını gerçekleştirirken birçok kurum, kuruluş ve kişilerle irtibat hâlinde olmakta ve bu iletişim sonucunda birtakım sözleşmeler yapmaktadırlar. Bu sözleşmeler; seyahat acentesi ve konaklama işletmeleri arasında, acente ve tur operatörleri arasında, acente ve ulaştırma işletmeleri arasında, acente ve nihai tüketiciler arasında gerçekleşmektedir.