Paranın Zaman Değeri

Paranın zaman içerisinde aşınma oranı olarak ifade ettiğimiz paranın zaman değeri kavramı, belli miktardaki paranın farklı zaman dilimi içinde farklı değerde olmasını ifade etmektedir. Bu kavram enflasyon nedeniyle paranın değerinin düşmesinden farklı bir olgudur .

Paranın zaman değeri, finansmanın ve yapılan finansal işlemlerin temelini oluşturmaktadır. Bu değer paranın kullanım zamanıyla ilgili bir tercihtir. Bu alanda yapılan çalışmaların temeli faiz hesaplamasıdır. İşletme sahipleri veya kişiler finansal kararlarında kredi kullanmayı planladıklarında alacakları kredinin karşılığında alınan anaparanın yanında belirli bir faiz oranıyla ve süreye bağlı değişen faizi de ödemektedirler. Krediyi kullanan açısından götürü krediyi kullandıran tarafından getiri olarak kavramsallaştırılan bu olgu paranın zaman değerinden kaynaklanmaktadır.

Faiz: Bir paranın finansal kurumlardan temin edilerek kullanım sonrasındaki götürü veya bu tür kurumlara yatırılan paranın zaman içerisindeki getirisidir. Faiz hesaplanma şekli bakımından basit faiz ve bileşik faiz olarak ikiye ayrılmaktadır.

Basit Faiz: Kapitalin faizlendirme süresi sonuna kadar sabit tutularak faiz tutarının hesaplanmasıdır. Yıllık, aylık, haftalık, günlük vadeler kullanılmaktadır. Faiz yıllık olarak hesaplanırken veriler yıl olarak alınır. Aylık faizde söz konusu ay sayısı 12'ye bölünerek hesaplama yapılır. Haftalık hesaplamalarda faize konu olan hafta sayısı 52'ye bölünmelidir. Günlük faiz hesaplamalarında ise faize konu olan hafta sayısı 52'ye bölünmelidir. Günlük faiz hesaplamalarında ise faize konu olan gün sayısı pratik faize göre hesaplanırsa 360'a oranlanır, gerçek faize göre hesaplanır ise 365'e oranlanmalıdır. Anapara bulunurken ilgili formülden yararlanılarak faiz tutarı vade ve faiz oranının çarpımına bölünür.

Bileşik Faiz: Başlangıç kapitalinin vade sonuna kadar değişken olduğu yöntemdir. Kapital değişken olduğunda, faiz tutarı da değişken olmaktadır. Her dönemde kapitale faiz eklenerek hesaplama yapılmaktadır.

Tahsilat süresine göre faiz hesaplama yöntemleri ise: Pratik faiz ve Gerçek faizdir. Pratik Faiz: Günlük faizde faiz hesaplaması 360 gün üzerinden yapılmaktadır. Gerçek Faiz: Hesaplamalar 365 gün üzerinden yapılmaktadır. Bu yöntemde takvim yılındaki tam gün sayısı baz alınmaktadır.

Gelecek Değer: Bir kapitalin belirli bir faiz oranı üzerinden, belirli bir süre sonunda ulaşacağı değerdir.

Paranın Şimdiki Değeri: Gelecekteki getirisi ve vadesi belirli bir paranın belirli bir iskonto oranı üzerinden bugün yatırılacak miktarıdır.

Bu hesaplamaların tümü Anüitelerin de temelini oluşturur. Anüite ise belirli bir zaman süreci içerisinde, eşit aralıklarla verilen veya alınan eşit ödemeler serisidir. Dönem başı ve dönem sonu olarak iki farklı sınıflandırması mevcuttur.

Borç Amortizasyonu: Alınan kredinin geri ödenmesi esnasında her ödeme döneminde hem alınan anaparanın belirli bir bölümü hem de kalan borcun faizinin ödenmesidir.

Tüm bu bilgiler ışığında faizin üç önemli kriteri özellikle vurgulanmaktadır: Anapara(kapitalin) miktarı, faiz oranı ve vade

Bu bağlamda finansal kurumlarda alınan veya bu kurumlara yatırılan para sermayenin bedelidir. Bu maliyet veya kazanç unsurudur.