Sağlık Kurumlarında Muhasebe Bilgi Sistemi ve Finansal Tablolar

Muhasebe bilgi sisteminin ilgi alanını işletmelerde ortaya çıkan finansal nitelikli olay ve işlemler oluşturur. Sağlık kurumları muhasebesi, finansal sonuçların ortaya çıkışını sağlayan ekonomik olaylara ilişkin verileri toplayan, bu verileri kaydederek sınıflayan, analiz yoluyla değerlendiren ve elde ettiği sonuçları belirli yasalar uyarınca usulüne göre ilgililere raporlar şeklinde sunan sistematik bir sistemdir.

Muhasebe Bilgi Sistemi’nin kaynakları dört başlık altında toplanabilir. Bunlar kısaca; muhasebenin temel kavramları, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri, ulusal ve uluslararası muhasebe standartları ve mevzuat olarak sıralanabilir.

Ülkemizdeki muhasebe sistemi uygulamasının temelini 26.12.1992 tarih ve 21447 (M) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri (MSUGT) oluşturmaktadır. MSUGT, Tekdüzen Muhasebe Sistemi’ni; Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Tekdüzen Hesap Planı, hesap planına ve hesaplara ilişkin açıklamalar olarak düzenlenmiştir.

İşletmelerin kaydederek sınıflandırdığı finansal bilgiler, finansal tablolar ile özetlenmekte ve raporlanmaktadır.

Finansal tablolar; düzenlendiği tarihte işletmelerin varlıklarını, yükümlülüklerini, faaliyet dönemi sonu itibariyle kar veya zararı gibi işletmelerin mali durumunu gösteren tablolardır.

Bilgi kullanıcılarının ekonomik kararlar almasına yardımcı olmak üzere düzenlenen finansal tablolar ile işletmelerin finansal durumu, finansal performansı ve nakit akışları hakkında bilgiler verilir.

Sağlık işletmesi yönetimi, muhasebe raporlarını kullanarak işletmenin finansal yapısı, karlılığı ve kullandığı kaynakları ile ilgili mevcut durumunu yorumlayabilir.

Finansal tablolar aşağıdaki tabloları içerir:

• Bilanço
• Gelir Tablosu
• Satışların Maliyeti Tablosu
• Fon Akım Tabloları
• Nakit Akım Tablosu
• Kâr Dağıtım Tablosu
• Öz kaynaklar Değişim Tablosu

Bu tablolardan Bilanço ve Gelir Tablosu dipnotları ve ekleri ile birlikte temel mali tabloları, diğerleri ise ek mali tabloları oluşturur. Finansal tablolarda yer alan bilgilerin, ilgililer tarafından en etkin bir şekilde kullanılabilmesi için bu tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir ve zamanında düzenlenmesi gerekir.

Bilanço; bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren finansal tablo'dur. Bilançoda; işletmenin kaynaklarını yatırdığı varlıklar, yükümlülüklerini gösteren borçlar ve ortakların işletmedeki paylarını gösteren özsermaye hesapları yer alır. Bilançoda varlıklar, borçlar ile ortakların özsermayelerinin toplamına eşittir. Bilançoda yer alan varlıklar ve kaynaklar, aktif ve pasif olarak iki grupta toplanır. Aktif, sahip olunan varlıkları göstrirken, pasif bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösterir. Bilançonun aktif ve pasifinde yer alan varlık ve kaynak kalemlerinin gruplama ve sıralanış şekline bağlı olarak bilançonun biçimsel yapısı farklı olabilir.

Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde Gelir Tablosu, "İşletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı tüm maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin dönem kârını veya dönem net zararını kapsayan tablodur. "şeklinde tanımlanmıştır.

Satışların Maliyeti Tablosu, gelir tablosunun tamamlayıcısı niteliğinde bir finansal tablodur. Bu tablo, Gelir Tablosu’nda yer alan Satışların Maliyeti kaleminin detayını gösterir. Satışların Maliyeti Tablosu 3 ana kısımdan oluşur:

• Satılan Mamul Maliyeti
• Satılan Ticari Mal Maliyeti
• Satılan Hizmet Maliyeti