Sağlık İşletmelerinde Finansal Yönetimin Kapsamı

Finans, kişi ya da işletmelerin faydalanabileceği para, fon ya da sermayedir. Finansman, para ya da sermayenin sağlanmasıdır. Finansal yönetim ise ihtiyaç duyulan sermayenin belirlenmesini, sağlanmasını ve sağlanan fonların yönetimini ifade eder. Finansal yönetimin ilgi alanı, işletmenin ihtiyaç duyduğu kısa ve uzun vadeli fonları en uygun koşullarda tedarik etmek ve bu fonların işletme içinde en etkin şekilde kullanımını sağlamaktır.

Finansal yönetimin amacı aslında kâr amaçlı her işletmenin de temel amacıdır: İşletmenin piyasa değerinin maksimizasyonu. İşletme hisse senedi ihraç etmiş ise, piyasa değeri hisse senetlerinin fiyatlarıyla ölçülür. Piyasa değeri, menkul kıymetler piyasasında (Borsa İstanbul) işlem gören hisse senetlerinin bu piyasada oluşan değeridir. Dolayısıyla hisse senetlerinin piyasa fiyatları, işletmelerin performansını ölçen bir gösterge olmaktadır. Performansı beğenilen işletmelerin hisse senetlerine olan talep artacağından hisse senedi fiyatı da yükselecektir. Tabii ki bunun tam tersi de geçerlidir.

Piyasa değerinin maksimizasyonu amacını gerçekleştirmek adına finans yöneticisinin yerine getirmesi gereken fonksiyonlar; yatırım, finansman ve kâr dağıtım kararları olarak üç grupta toplanabilir. Yatırım kararlarında amaç , kaynakların firmanın değerini maksimize edecek varlıkara yatırılmasıdır. Finansman kararları, işletme için gerekli kaynakların ne kadarının borçla, ne kadarının ise öz sermaye ile finanse edileceğine yönelik kararlardır. Kâr dağıtım kararları ise faaliyetlerden sağlanan kârların ne kadarının işletmede bırakılıp ne kadarının ortaklara dağıtılacağı ile ilgilidir.

Bu kararların alımı sırasında yerine getirilmesi gereken görevler ise finansal analiz, finansal planlama ve kontrol, fonların sağlanması, fonların yatırımı ve özel finansal sorunların çözümü olarak sıralanmaktadır. Ancak, bilgisayar ve internet teknolojilerindeki gelişmeler, geleceğin finans yöneticilerinin daha iyi bilgisayar kullanan ve kantitatif analiz yapabilen kişiler olacağını göstermektedir .

Finans yöneticisinin sözü edilen bu görevleri başarılı bir şekilde yerine getirebilmesi için finansal sistemin unsurlarını iyi tanıması, özellikle finansal piyasaları yakınen takip etmesi ve işletme yararına ilişkiler geliştirmesi beklenmektedir.

Finansal yönetim işletme yönetiminden bağımsız bir alan değildir. Özellikle muhasebe ve iktisatla yakından ilişkilidir. Pazarlama, üretim, yönetim ve örgüt teorisi, sayısal yöntemler finansla ilgili diğer disiplinlerdir.

Küreselleşme ve rekabetin hızla artması, tıp biliminin gelişmesi, kâr marjlarının daralması, teknolojik gelişmeler gibi faktörler sağlık kurumlarının yapısını , konumunu, faaliyet alanını ve finansal yapısını etkilemiş ve etkili finansal yönetimin önemini daha da artırmıştır.

Sayılan bu sorunlar özel sağlık işletmelerini öncelikli olarak etkilemekle birlikte kamu sağlık işletmelerinin de gelir -gider dengesi içinde kendi gelir kaynakları ile finansal olarak sürdürülebilirliliklerinin sağlanması Sağlık Bakanlığının önemli hedeflerinden biri hâline gelmiştir. Bu hedef, 2003 yılından itibaren uygulamaya geçirilen Sağlıkta Dönüşüm Programı içerisindeki birçok uygulama ile gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.

Bu uygulamalardan özellikle Global Bütçe ile Finansal Risk Yönetimi ve Mali Analiz Grupları altında kurumların finansal risk yönetimi çalışmaları yapılmakta; mali analiz raporları ve finansal eylem planları hazırlanması çalışmaları gerçekleştirilmektedir.