Sağlık Kurumlarında Finansal Analiz

Ekonomik büyüme ve kalkınmanın temel hedefi olan gelişmişlik seviyesine ulaşabilmek tüm sektörlerin faaliyet alanlarıyla ilgili yaptıkları işlerde yüksek düzeyde başarı sağlamasıyla mümkündür. Bu da her organizasyonun gerçekleştirdiği faaliyetlerin sonuçlarının değerlendirilmesini ve analizini zorunlu hâle getirmektedir.

Finansal analiz göstergeleri, işletmelerin finansal tablolarında yer alan kalemler arasındaki ilişkilerin ve bunların zaman içerisinde oluşturdukları eğilimlerin incelenmesinde kullanılan göstergelerdir. Finansal analizlerde temel amaç karar vericilere işletmenin finansal durumu ve gelişimi ile ilgili bilgi aktarımıdır. Finansal analizler, yöneticilerin geleceğe dönük yönetim ve yatırım kararları almalarında, kredi veren kuruluşların söz konusu işletmenin kredi değerliliğini belirlemelerinde, yatırımcıların işletme ile ilgili yatırım tercihlerini değerlendirmelerinde yardımcı olmaktadır. Dolayısıyla finansal analiz sonuçları sadece işletmeleri değil, ortaklar, çalışanlar, kredi verenler gibi geniş bir kitleyi ilgilendirmektedir.

Sağlık kurumlarının finansal analizi; yöneticiler, yönetim kurulu üyeleri, alacaklılar/tedarikçiler ve devlet kurumları dâhil olmak üzere çok sayıda kişi ve grubun ilgisini çekmektedir. Bu dönemde sağlık kurumlarının finansal analizi ve başarısının değerlendirilmesine olan ilgi artışının arkasında olan temel olgunun ise; tedavi edici sağlık sektöründe rekabetin ve maliyet kontrolü konusundaki bilinçlenmenin artması olduğu belirtilmektedir. Özellikle ödeme sistemlerindeki reform çalışmaları, kamu hastanelerinin yapısal değişimleri ve özel sektörün pazardaki payının artması hastanelerin finansal durumlarının analizini zorunlu kılmaktadır. Özellikle ödeme sistemlerindeki çalışmalar ve düzenlemeler hastanelerin finansal durumunun analizini daha da önemli hâle getirmektedir.

Finansal analiz ile sağlık kurumunun faaliyetlerinde etkililik ve başarı derecesi ölçülecek, hedeflerine ulaşıp ulaşmadığı da saptanabilecektir. Eğer hedeflerine ulaşamamışsa bunun nedenlerini ortaya konup düzeltici faaliyetlerin tespitini ve uygulanmasını sağlayabilecektir. Finansal analiz; geleceğe ait planların hazırlanmasında, üretim ve fiyat politikalarının izlenmesinde ve özellikle de sağlık kurumunun faaliyetlerinin denetim ve değerlendirilmesinde yarar sağlayacaktır.

Sağlık kurumlarında finans yöneticilerinin birincil amacı tüm diğer işletmelerde de olduğu gibi kurumun firma değerini maksimize etmektir. Bu amacın gerçekleştirilebilmesi için finans yöneticileri özellikle risk ve kârlılığı göz önüne alarak birçok karar almak ve uygulamak durumundadır. Bu açıdan bakıldığında finans yöneticilerinin kararları da; sağlık kurumunun ihtiyaç duyduğu kaynakların sağlanması, sağlanan kaynakların dönen ve duran varlıkların yatırımlarında kullanılması ve gelir fazlasının etkili kullanımına odaklanmaktadır. Alınan bu kararların, sağlık kurumunun firma değeri üzerine etkilerinin değerlendirilmesi ve sonuçlarının analiz edilmesi gerekmektedir. Sonuçların değerlendirilmesi aynı zamanda geleceğe yönelik planların yapılmasında, yeni kararların alınmasında da yol gösterici özelliğe sahiptir. Bu nedenle sağlık kurumunun faaliyet sonuçlarının analiz edilmesi ve kurumsal başarısının ölçülmesi gerekmektedir.

Finansal analiz; analizi yapanın kimliğine, kapsamına, amacına ve göre üç farklı şekilde sınıflandırılabilmektedir.

Finansal analiz teknikleri kullanılarak, bu tablolar kullanıcıların isteklerini karşılayabilir duruma getirilir. Finansal analiz sonucu ortaya çıkan rakamlar çoğu kez tek başına bir anlam ifade etmeyebilir. Çıkan sonuçların geçen yıl veya yılların rakamlarıyla, sektör ortalamalarıyla ya da genel kabul görmüş standart rakamlarla karşılaştırılması gerekir. Bu karşılaştırmada; işletmenin kârlılık durumunun yeterli olup olmadığı, borç ödeme yeteneğinin mevcut olup olmadığı, gerek kısa gerekse uzun vadeli borçların zamanında ödenip ödenemeyeceği, varlıkların kullanılış şekillerinin verimli olup olmadığı gibi konular saptanmaya çalışılarak işletmenin zaman içerisinde göstermiş olduğu değişim analiz edilmektedir.