Sağlık Kurumlarında Yönetim Fonksiyonları

Diğer işletmelerden farklı olarak sağlık kurumlarının temel amaçlarından biri sağlıklı birey ve toplum devamlılığının sağlanmasıdır. Sağlık kurumları sağlık statüsünün korunması ve sürdürülmesi açısından toplumsal bir faydaya hizmet ederken aynı zamanda ekonomik ve toplumsal kalkınmada da önemli bir yere sahiptir. İlgi odağının insan unsuru olması nedeniyle örgüt içinde yürütülen tüm faaliyetler hata payını en aza indirecek şekilde yönetilmedir.Başka bir deyişle en küçük hatanın insan hayatına mal olabileceği böyle bir alanda, hizmetin yeterli kalitede ve hatadan en uzak şekilde üretilmesi esastır. Özellikle hastanelerde yürütülen faaliyetlerin çeşitliliğine bakıldığında (tanı, tedavi, rehabilitasyon hizmetleri, otelcilik, idari, mali ve teknik hizmetler gibi) hastane yönetiminin oldukça karmaşık ve güç bir süreç olduğu dikkat çekmektedir. Sağlık hizmeti üretmek ve sunmak, araştırma ve geliştirme, eğitim, toplum sağlığını korumak ve geliştirmek gibi amaçları olan sağlık kurumlarının bu amaçlara ulaşabilmek üzere sahip olduğu para, demirbaş, araç-gereç, bina, insan gücü, bilgi, donanım gibi kaynaklarını aynı zamanda verimlilik, kalite ve kârlılık hedeflerini de dikkate alarak en uygun şekilde bir araya getirmek, örgütlemek, birbirleri ile koordinasyonunu sağlamak ve amaca yönlendirmek faaliyetlerinin tümü sağlık kurumları yönetimi kavramı olarak ifade edilebilir. Sağlık kurumları yönetiminden bahsedildiğinde 5 temel fonksiyonunun olduğunu söylemek mümkündür. Planlama, örgütleme, eş güdümleme, yöneltme (yürütme) ve denetim (kontrol) olarak sıralanan bu fonksiyonların yanında her bir aşamada önemli olan liderlik, motivasyon ve iletişim kavramları da yönetsel fonsksiyonlara dâhil edilebilir. Planlama, “bir amaca ulaşmak için geliştirilen yöntemler” ya da “alternatif yolların ayrıntılar ile ortaya konma ” sürecidir. Başka bir deyişle yönetimin temel fonksiyonu olup neyin, nasıl yapılacağının karar verilmesidir. Banfield kavramsal olarak planlamayı amaca götüren eylemler süreci kararı olarak tanımlamıştır. Planlama ne ve niçin soruları ile başlayıp nasıl, ne zaman, kim aracılığıyla ve nerede soruları ile devam eden bir süreçtir. Örgütleme, faaliyetlerin tanımı ve gruplandırılması, kimler tarafından yürütüleceği, beşerî kaynakların görev ve sorumluluk alanları, her türlü malzeme, makine ve donanım ile insan unsurunun en uygun şekilde bir araya getirilmesi sürecidir. Koordinasyon aslında tüm yönetsel fonksiyonlarda yer alan uyum sürecidir. Başka bir ifade ile örgütün sahip olduğu maddi ve beşerî kaynakları en uyumlu şekilde bir araya getirilmesi sürecidir. Yöneltme, uyumlu şekilde bir araya getirilmiş insan, makine, araç, gereç ile diğer maddi kaynakların amaca yönelik harekete geçirilmesini ifade eden yönetsel bir fonksiyondur. Son olarak denetim ya da kontrol ise planlanan ile gerçekleşen arasındaki farkı ortaya koyma ve düzeltici ya da geliştirici önlem almaya yönelik veri sağlayan süreci ifade etmektedir. Sağlık yöneticileri yönetimin beş önemli fonskyionunu yerine getirebilmek için gerekli liderlik, iletişim, motivasyon yetenekleri ile donanmış analitik ve duygusal zekası yüksek profesyonellerdir. Çalışanları örgütsel amaçlar etrafında toplayan aynı zamanda takım ruhu, iş birliği, örgütsel bağlılık, verimlilik ve kalite ortamı yaratma potansiyeline sahiptirler.