Sigorta Şirketlerinde Teknik Risk

Risk, sigortacılıkta, ekonomide veya istatistikte çok farklı şekillerde tanımlanabilmektedir. Konumuz açısından risk gelecekte gerçekleşen olayların beklentimize uymama ihtimali şeklinde tanımlanabilir. Aktüeryal literatürde risk, mali risk olarak ele alınmakta ve mali yeterliliğin kaybedilme ihtimali olarak kabul edilmekte ve ekonomik risklerin beklenen sonuçtan sapmasından kaynaklandığı kabul edilmektedir. Teknik riskler her bir branşın, sigorta dalının özelliğine göre farklılık gösterebilmektedir. Teknik riskler bu çalışmada iki ana başlık altında yer almaktadır.

• Yazım Riski
• Karşılık Riski

Yazım Riski

Sigorta şirketlerinin karşı karşıya olduğu en önemli risk türü yazım riskidir. Sigortacılık sektöründe en çok dikkate alınan riskler aşağıda yer almaktadır:

Mortalite Riski: İnsanların beklenen yaşama sürelerindeki değişim riskidir.

Faiz Riski: Faiz oranlarındaki değişim riskidir.

Morbidite Riski: İnsanların beklenen hastalanma oranlarındaki artış riskidir.

Poliçenin Yazım Riski: Poliçe priminin yanlış tespit edilmesi riskidir. Sigortacılar açısından en önemli risk faktörüdür.

Risk Toplanması: Yapılan prim üretiminin belirli bir branşta, coğrafi bölgede vb. yoğunlaşması nedeniyle risk miktarının artmasıdır.

Sahte Hasar Riski: Tüm sigortacıların karşı karşı olduğu risktir. Olmayan hasar ve tazminatların talep edilmesi ya da hasar sonrası poliçe yapılması şeklinde olabilir.

Toplam Hasar Riski: Hasarların frekans yahut şiddetinin beklenenden fazla olması nedeniyle beklenenin üzerinde hasar ödenmesi ihtimalidir.

Hesaplama Riski: Kullanılan modellerde hata yapılması riskidir.

Olağanüstü Olay Riski: Düşük frekansa ama yüksek hasara neden olan olaylarla (özellikle doğal afetler) karşılaşma riskidir.

Yüksek Enflasyon Riski: Enflasyon artışı nedeniyle hasar tutarlarında artış olma riskidir.

Reasürans Kaynaklı Riskler: Reasürans politikasının hatalı belirlenmesi riskidir.

Karşılık Riski

Muallak tazminat karşılığı gelecekte ödenecek ya da ödenmesi beklenen hasarlar için ayrılan karşılıktır Muallak tazminat karşılığı şirketlerin sigortalılara olan sorumluluklarını karşılamak amacıyla ayrıldığı için yetersiz kalması durumunda öncelikle hak sahiplerinin mağdur olmasına neden olarak sosyal zarara, sonrasında şirketin iflasına kadar gidebilecek bir sürece neden olabilecektir. Bu nedenle dünya uygulamaları incelendiğinde muallak tazminat karşılığını tespit etmek için geliştirilmiş modeller bulunmaktadır. Muallak tazminat karşılığı aşağıda yer alan iki ana bileşenden oluşmaktadır.

Dosya muallak karşılıkları

Gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat karşılıkları

Sigortacılık Mevzuatı Açısından Riskler

Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Sermaye Yeterliliklerinin Ölçülmesine Ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik’te bu risklerin neler olduğu ve nasıl değerlendirildiği yer almaktadır.

Yürürlükteki düzenlemelere göre şirketin faaliyetleri için gerekli öz sermaye hesaplama yöntemi risk bazlı sermaye ölçüm tekniğine uymaktadır. Bu yöntem, şirketin sahip olduğu varlıkların, sorumlu olduğu yükümlülüklerin ve yıl içinde yaptığı faaliyetlerin risk seviyesini ölçerek gerekli özsermaye tutarının hesaplanmasında kullanılmaktadır.

Mevzuat 5 risk başlığı için hesaplama yapılmasını öngörmektedir. Bunlar aktif riski, reasürans riski, yazım riski, muallak tazminat riski, kur riskidir. Her bir risk için Yönetmelikte belirlenmiş olan katsayılar yer almaktadır. Bu katsayılar kullanılarak her bir risk için gerekli özsermaye tutarı belirlenmektedir. Riskin artması gerekli özsermaye artmasına neden olmaktadır.