Serbest Zaman Endüstrisi ve Rekreasyonda Kariyer Fırsatları

Serbest Zaman Endüstrisi

Serbest zaman endüstrisi, insanların serbest zamanlarının ve harcamalarının artmasından beslenmektedir. Özellikle teknoloji alanında meydana gelen gelişmelere bağlı olarak çalışma saatlerinin azalması, artan eğitim düzeyleri, artan gelir düzeyleri, kentleşme, tüketim kültürünün egemen kültürlerden biri durumuna gelmesi, toplumsal yaşam içerisinde bireylerin kendini iyi hissetme isteği gibi faktörler serbest zaman kavramını önemli hale getirmiş ve serbest zaman endüstrisi hem nicelik hem de nitelik yönünden büyüme gerçekleştirmiştir (Gratton ve Taylor, 2000; Erkan ve Çağlarırmak Uslu, 2019).. Serbest zaman endüstrisi, kârlı, sürekliliği olan ve hızlı büyüyen endüstrilerden biri olarak da nitelenebilmektedir(Briz, 2021).

Serbest Zaman Endüstrisinin Bileşenleri

Serbest zaman endüstrisinin 7 bileşeni bulunmaktadır(Mikalauskas ve Kaspariene, 2016). Bu bileşenler aşağıda görülmektedir:

1. Spor ve Fiziksel Aktivite

2. Sanat ve Eğlence

3. Turizm

4. Kırsal Rekreasyon

5. Ev Tabanlı Serbest Zaman

6. Yiyecek İçecek Sağlama

7. Alışveriş

Serbest Zaman Endüstrisindeki Kuruluşlar

Serbest zaman endüstrisindeki kuruluşlar üç başlık altında toplanmaktadırlar. Bunlar; kamu sektörü kuruluşları, özel sektör kuruluşları ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlardır.

Serbest Zaman Endüstrisindeki Sektörler

Serbest zaman endüstrisi içerisinde birçok sektör varlığını sürdürmektedir. Serbest zaman endüstrisinde bulunan sektörler sekiz kategoride değerlendirmektedir (Horner ve Swarbrooke, 2005). Bu kategoriler şu şekildedir:

Yiyecek içecek sektörü: Yiyecek -içecek sektörü, insanların ikamet ettikleri yerlerin dışında farklı nedenlerle yaptıkları seyahatlerde ya da geçici konaklamalarında yeme -içme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla mal ve hizmet üreten işletmelerden oluşmaktadır (Benli, 2009).

Konaklama sektörü: İnsanlar, tatil yapmak veya farklı nedenler için çeşitli yerlere seyahat etmektedirler. Seyahat ettikleri yerlerde barınma imkanına ihtiyaç duymaktadırlar. Burada insanların bu ihtiyacını konaklama sektörü gidermektedir. Serbest zaman endüstrisinde karşılaşılan başlıca konaklama uygulamalarına oteller, moteller, tatil köyleri, konuk evleri ve pansiyonlar örnek olarak verilebilir.

Ulaşım sektörü: İnsanların bir yerden başka bir yere gitmesinde etkili olan en önemli unsur ulaşım ve ulaşım için kullanılan araçlardır. İster tatile isterse de rekreatif etkinlik alanlarına gitmek için olsun, insanlar ulaşım araçlarına ve yollarına ihtiyaç duymaktadırlar.

Ziyaretçi ilgi alanları : Ziyaretçi ilgi alanları, bir dizi doğal, mimari, sosyal, kültürel, eğitimsel kaynak ve varlıktan meydana gelmektedir (Connell v., 2015).

Rekreasyonel Tesisler : Rekreasyona yönelik ürün ve hizmetler, ev içinde yapılabildiği gibi ev dışında da gerçekleştirilebilmektedir(Horner ve Swarbrooke, 2005). Ev içinde kitap okumak, ev dışında halı sahada maç yapmak örnek olarak verilebilir.

Aracılar: Üreticileri ve son kullanıcıları bir araya getiren kuruluşlara aracı adı verilmektedir. Aracılık faaliyetlerine turizm sektöründe seyahat acentaları ve tur operatörleri tarafından gerçekleştirilen hizmetler örnek olarak verilebilir (Horner ve Swarbrooke, 2005).

Çeşitli Hizmetler: Çeşitli hizmetler, insanlar için gerekli olan hizmetleri ifade etmektedir. Örnek olarak hizmet istasyonları, marketler, giyim Mağazaları, fotoğrafçılar ve malzeme ve teçhizat satışı yapan mağazalar verilebilir.

Devlet: Devlet tarafından ülkenin turistik bölgelerine kurulan birçok turizm ofisi bulunmaktadır. Turizm bölgelerine gelen turistler, bu ofisler aracılığı ile turistik bölge hakkında bilgiler almaktadırlar. Bu ofisler ulusal turizm ofisleri, bölgesel turizm ofisleri ve yerel turizm ofisleri olmak üzere üç çeşittir.

Rekreasyonda Kariyer Fırsatları

Kamu ve Yerel Yönetimler: Kamu sektöründe rekreasyon bölümü mezunları Gençlik ve Spor Bakanlığında uzman veya antrenör olarak memur statüsünde, üniversitelerde akademisyen veya memur olarak, pedagojik formasyon eğitimi almaları halinde Millî Eğitim Bakanlığında öğretmen olarak görev yapabilmektedirler.

Yerel yönetimlerde rekreasyon bölümü mezunları iki kategoride istihdam edilebilmektedirler. Bu kategoriler; İdari pozisyonlar ve merkez ve özel tesis sorumlusu olarak sıralanmaktadır.

Terapatik rekreasyon: Özel grupların (Engelli, yaşlı ve hasta bireyler) faydalanması için sunulan terapatik rekreasyonla bu gruplar için hazırlanmış rekreasyon etkinlikleri vasıtasıyla onların oynayarak, yarışarak, uğraşarak ve mutluluğu yaşayarak genel vücut gelişimlerine katkı sağlanır(Karaküçük, 2012). Terapatik rekreasyon alanında çalışmak isteyen kişiler; hastanelerde, özel eğitim kurumlarında, rehabilitasyon merkezlerinde, huzur evlerinde, bağımlılık tedavi merkezlerinde iş bulma imkanına sahiptirler.

Ticari rekreasyon: Ticari rekreasyon faaliyetlerinin temeli çoğunlukla girişimcilik uygulamalarına dayanmasından dolayı bu alana girmek isteyen kişilerin biraz temkinli olmaları ve potansiyel getiriye kıyasla yatırım konusunda çok dikkatli planlamalar yapmaları gerekmektedir. Ayrıca, başarılı bir girişimci için belirli özellikler ve yetenekler hayati öneme sahiptir. Hedef kitle ile etkin bir şekilde görüşebilmeli, personel ve finans yöneticisi olarak belli bir yeteneğe, becerikli, yaratıcılığa ve kendini tanıtma yeteneğine sahip olmalıdır.

Turizm rekreasyonu: Turizm rekreasyonunda rekreasyon mezunları çoğunlukla otel işletmelerinde istihdam edilmektedirler. Otellerde konaklayan kişilerin tatillerinde gerçekleştirecekleri rekreatif etkinliklerde etkinlik sorumlusu olarak görev almaktadırlar. Ayrıca otellerde etkinlik koordinatörü olarak görev yapma imkânı bulabilmektedirler. Bunun dışında otellerdeki animasyon uygulamalarında animatör olarak, rekreasyon aktivite lideri olarak, uzmanlık alanlarına göre spor salonları vb. alanlarda eğitmen veya antrenör olarak çalışma fırsatı bulabilmektedirler.