Reklam Türleri

Reklamcılık faaliyetleri, 19. yüzyılda çeşitlenen ve yaygınlaşan kitle iletişim araçlarına paralel olarak gelişim göstermiştir. Önceleri küçük grupların hedeflendiği yüz yüze iletişim hakimken, üretimin artması ve pazarın genişlemesiyle birlikte kitle iletişiminin önemi ve ağırlığı artmıştır. İçinde bulunduğumuz yüzyıl topyekün dönüşümlere tanıklık etmektedir. Reklam ve reklamcılık günümüz pratikleri çerçevesinde değerlendirildiğinde reklamın üretim süreci, amaç belirleme, fikir oluşturma, görsel türetme, uygun dağıtım kanalları aracılığıyla (medya ve diğer reklam araçları) mesajı hedef kitleye ulaştırmaya değin çok kapsamlı bir eylemsellikler planlaması ve stratejiler geliştirilmesini göz önünde bulundurmayı gerekli kılmaktadır. Bu çerçevede birey, “tüketici” olarak adlandırılmaya başlanmış ve tüketicinin tutum ve davranmışları üzerinde etkili olmak önemli bir uğraş haline gelmiştir. Bu uğraş, mesaj yapısı, reklam stratejisi, rakiplerin izlenmesi, hedef kitlenin seçimi ve reklam biçimine karar verilmesi gibi birçok önemli kararın alındığı profesyonel bir çalışma alanına işaret etmektedir. Öyle ki reklamın yayımlanacağı platform olarak belirlenen mecranın yaratıcı biçimde kullanılması, aracın sunduğu tüm olanakların bilinmesi ve uygulamaya dahil edilmesi bağlamında reklamcılık sektörüne önemli katkılar sağlamaktadır. Hedef kitleye erişmek için başvurulan reklamları çeşitli başlıklar altında sınıflandırmak mümkündür. Koschnick, reklamları siyasi, ekonomik, dini ve kültürel reklamlar olarak üç başlık altında toplar ve en yaygın olan ekonomik reklamları da ayrıntılı olarak ele alır.

Reklamları türlerine göre ayrıştırdığımızda çeşitli başlıklar ön plana çıkar. Reklam, bedelini ödeyenler açısından (üretici reklamları, aracı reklamları, hizmet işletmesi reklamları, ortak reklamlar, özel kişi reklamları, tüzel kişi reklamları, uluslararası reklamlar, pazarlamayı destekleyen kuruluş reklamları), hedef pazar açısından(tüketicilere yönelik reklamlar, pazarlama kanalı reklamları, perakende reklamlar, endüstriyel reklamlar, işletmelere ve mesleklere yönelik reklamlar), talep açısından (birincil talep reklamları, seçici talep reklamları), talep etki düzeyi açısından (öncü reklamlar, rekabetçi reklamlar, karşılaştırmalı reklamlar, hatırlatıcı reklamlar), konu açısından (doğrudan reklamlar, dolaylı reklamlar), mesaj açısından (ürün reklamları, özgün marka reklamları, kurumsal prestij reklamları), içerdiği ögeler açısından (resimli ilanlar, yarı-resimli ilanlar, seri ilanlar, tanıklı reklamlar, hicivli reklamlar, referanslı reklamlar, sıradışı biçimli reklamlar), referans/karakter kullanımı açısından (tanıklı reklamlar, tanıksız reklamlar), kullanılan mesajın dayanağı açısından (duygusal reklamlar, olgusal reklamlar), ürün yerleştirme açısından (açık reklamlar, gizli reklamlar, enfocari reklamlar, eşikaltı reklamlar), biçimleri açısından (haber reklamları, enfocari reklamlar, dizi reklamları), uygulanmak istenen strateji açısından (itme stratejisinin uygulandığı reklamlar, çekme stratejisinin uygulandığı reklamlar, kombine strateji uygulanan reklamlar), sunuş tekniği açısından (kişilerarası reklam, tellallar aracılığıyla yapılan reklamlar, bütünleşik pazarlama iletişimi, meraklandırma kampanyaları), genel amaçlar açısından (Kâr amaçlı reklam, kâr amacı gütmeyen reklam, sosyal reklam, siyasal reklam), mesajların iletildiği kanallar açısından (sesli reklam, yazılı reklam, görüntülü reklam, çok kanallı reklam), beklenilen etki açısından (doğrudan harekete geçirici reklamlar, doğrudan tepki reklamları, dolaylı harekete geçirici reklamlar, uzun dönemde satın aldırmaya yönelik reklamlar), işlevleri açısından (duyuru reklamlar, talep oluşturma reklamları, doğrudan tepki alma reklamları, bilgilendirici reklamlar, eğlendirici reklamlar, indirim reklamları, satış sonrası reklamlar, hatırlatma reklamları, imaj reklamları), coğrafi mekan açısından (yerel reklamlar, bölgesel reklamlar, ulusal reklamlar, uluslararası reklamlar, global reklamlar) ve kullanılan medya açısından (dergi-gazete reklamları, radyo reklamları, televizyon reklamları, video reklamları, sinema reklamları, açık hava reklamları, posta yoluyla reklam, satış noktası reklamları, İnternet reklamları) farklı başlıklar altında sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırmaların her biri reklamın farklı özelliklerini öne çıkarır.

Reklamların, gerek amaçları gerekse hedef kitleleri veya sunulduğu mecralar bakımından ele alındıklarında çok farklı stratejilerin ürünleri oldukları gözlemlenmektedir. Buraya kadar ele alınan tüm sınıflamalarda bu tür bir stratejik farklılıktan söz etmek mümkündür.