Reklam Kampanyaları ve Toplum

Reklamların Toplumsal İşlevleri

Reklamların, bilgilendirme, ikna etme, hatırlatma ve değer katma olmak üzere genelde toplumsal dört işlevi vardır.

Tüketicilerin satın alma davranışlarını etkileyen üç önemli faktör bulunmaktadır. Bunlar; sosyal faktörler, psikolojik faktörler ve kişisel faktörlerdir.

Toplumların davranışlarını etkileyen sosyo-kültürel faktörler: Kültür ve alt kültür, sosyal sınıf, referans grupları, aile ve roller olarak tanımlanabilir.

Kültür, alt kültür ve sosyal sınıf tüketicilerin davranışlarını etkileyen kültürel faktörlerdir.

Bir toplumun üyeleri arasında paylaşılan değerler, gelenekler ve normlar bütünü olarak tanımlanan kültür, bir toplumun üyeleri tarafından paylaşılan ve aktarılan davranış sonuçları ile öğrenilen davranışlar bütünü olarak da tanımlanmaktadır.

Alt kültür, bir toplumdaki değişik grupların oluşturduğu kültürdür. Örneğin; dinsel, ırksal ve yöresel ortak özelliklere sahip gruplar alt kültürü oluşturmaktadır.

Tüketicilerin davranışlarını etkileyen kültürün farklı öğeleri de mevcuttur. Bu öğeler: değerler, dil, normlar, inanışlar ve mitler, töreler, gelenekler, din ve törenlerdir.

Değerler, bir toplum tarafından hangi davranışların iyi, kötü ve doğru ya da yanlış olduğunu belirten genel fikirler ve kavramları ifade eder.

Normlar, bir toplumda yaptırım gücü olan kurallar bütününü ifade eder.

Sosyal sınıf, tüketicilerin içinde bulundukları sosyal sınıf, satın alma davranışlarını etkilemektedir. Sosyal sınıflar, sosyal hiyerarşi içinde kişilerin derecelenmesi işlemiyle birlikte, aynı sınıfa mensup üyelerin hemen hemen aynı statüye sahip olması ve diğer sınıf mensuplarının ya daha fazla ya da daha az statüye sahip olmalarıyla oluşmaktadır.

Referans grupları, aile ve roller tüketici davranışlarını etkileyen sosyal faktörlerdir.

Referans grupları, kültürün önemli öğelerinden birini oluşturmakta ve kişilerin değerleri, arzuları veya davranışlarıyla ilgili belirgin düşüncelere sahip olan gerçek veya hayali, kişi veya gruplar olarak tanımlanmaktadır.

Reklam kampanyalarının toplum içerisinde yarattığı sosyal etkiler; Reklam popüler kültürü yansıtır. Reklam marka değerini yansıtır. Aidiyet duygusu yaratır. Toplumsal değerleri yansıtır.

Reklam kampanyalarının toplumu biçimlendirme özelliği de bulunmaktadır. Reklam materyalizmi destekler. Tek tip yaratır: Bilinçaltını etkileme gücü vardır. Tüketim üzerinde etkilidir. Reklam medyanın tercihlerine etki eder. Ürün ve hizmetlerin maliyetini yükseltir. Reklamın etki alanı geniştir.

Günümüzde en çok eleştirilen kavramlardan biri de tüketim kavramıdır. Tüketimin, hem sosyal yaşam, hem de kültürel değerler için odak noktası haline gelmesi, tüketim kültürü düşüncesinin temelini oluşturmaktadır.

Birçok ünlü düşünürün reklam ve ikna süreci ile alakalı düşünceleri bulunmaktadır. İkna, bir ürün ya da hizmete dair hoşlanma, tercih edilebilirlik, kanaat ve satın alma davranışı yaratmaktır.

Aristo ilk ikna kuramcısıdır ve Retorik adlı eserinde ikna edici unsurlara yer vermiştir. Bir kişiyi ikna etmek için etkili mesaj vermede akıl yürütme(Logos), duygu(Pathos) ve kaynak güvenirliliği (Ethos) gibi ikna unsurlarının kullanılması gerektiğini ifade eden Aristo, bu unsurları iknanın artistik kanıtları olarak nitelendirmektedir.

Reklam modelleri; AIDA, NAIDAS VE DAGMAR'dır.

Reklam kampanyalarında kullanılan ikna stratejiler; tanıklık, uzman kişi desteği, ünlü kullanımı, hayattan örnekler, karşılaştırmalı reklam ve müziktir.