Yazılı Anlatım Türleri ve Yazım Kuralları

İnsanoğlu sosyal bir varlıktır ve bu özelliği onun en karmaşık kavramlardan biri olan iletişimi ortaya çıkarmasına neden olmuştur.

Sosyal hizmet uzmanları özelinde düşünüldüğünde vaka analizleri, sosyal inceleme raporları, proje ve dilekçe yazımları gibi pek çok farklı mesleki faaliyet yazı dili kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Yazı dilinin sosyal hizmet uzmanı tarafından doğru ve etkili kullanımı hem müracaatçıyla ilgili müdahale sürecinin farklı kaynaklara doğru aktarımını hem de sürecin doğru işleyebilmesi için müdahalenin doğru anlaşılmasını sağlayacaktır .

Yazılı Anlatım Türleri

Yazılı anlatım; duygu, düşünce, görüş, hayal, durum, olay ya da olguların yazı ile ifade edilmesidir. Yazı düşüncelerin belli bir sistemle ifade edilmesidir.

Yazılı anlatımda düşüncelerin düzenlenmesi sırasında iki önemli soru karşımıza çıkar bunlar: “Neden yazıyoruz?” ve “Kime yazıyoruz?” sorularıdır. İşte bu sorular yazı yazarken yazara rehberlik der. Sosyal hizmet uzmanları da meslek hayatlarında oluşturdukları yazılı metinleri mahkemeler, okullar, valilikler, sivil toplum kuruluşları, diğer sosyal hizmet uzmanları gibi farklı mercilere yazıyor olurlar. Bu yazıların konuları bazen çocuklar, bazen yaşlı ve engelli bireyler, bazen aileler bazen de toplum ve politikalar olabilir. Kime ve neden yazılmış olursa olsun yazılı anlatım için en öne mli unsur anlaşılır ve sistematik olmasıdır.

Bu bölümde duygu ve düşünceleri aktarıldığı daha çok edebî değer taşıyan deneme, makale, eleştiri, söyleşi gibi yazım türleri ile resmî bir nitelik taşıyan rapor, dilekçe, öz geçmiş gibi yazılı anlatım türleri üzerinde durulacaktır.

Makale: Bir konuyla ilgili görüş, düşünce, bilimsel bulguyu açıklamak için yazılan yazı türüdür. Gazetelerde, dergilerde, bilimsel dergilerde yayımlanan makaleler daha önce de bahsedildiği gibi yazarın düşüncelerini ya da bir konu hakkındaki araştırmalarını sistematik bir biçimde anlattığı düşünce yazı türlerindendir.

Eleştiri, deneme: Bir yapıtı farklı yönleriyle ele alan inceleyen yazı türüne eleştiri denir. Bu yapıt; bir resim, bir makale, bir roman, bir beste olabilir.

Yazarın okuyucularına bir konuyu inandırmak için kişi, eşya, eser ya da bir yerle ilgili olarak yaptığı incelemeleri, fotoğraflarla süsleyerek kendi görüşlerini de katarak yazdığı yazılara röportaj denir. Genellikle dergi ve gazetelerde yayımlanır.

Resmî Yazışmalar

Sosyal hizmet uzmanları resmî ya da özel kuruluşlarda çalışırken sıklıkla resmî yazışmalar yaparlar. Bu nedenle resmî yazışma türlerini biliyor olmak, sosyal hizmet uzmanı için oldukça önemlidir.

Türkiye Cumhuriyeti'ndeki tüm vatandaşlar bir isteği, bir şikayeti bildirmek veya herhangi bir konuda bilgi vermek için resmî veya özel kurum ve kuruluşlara, kişilere yazı yazabilirler. Bu yazılara dilekçe denir.

Özgeçmiş, kişi ile ilgili doğum, medeni durum, eğitim bilgileri, iş deneyimleri, ilgi alanları, sahip olduğu sertifikalar gibi bilgilerin sunulduğu, özellikle iş başvurularında kişinin kendisini tanıtabilmesi için hazırlamış olduğu bir yazı formudur.

Herhangi bir konu, olay, durum, süreç ile ilgili gerekli incelemeler yapıldıktan sonra bir üst makama sunulan tespit ve bilgilere rapor denir. Pek çok farklı konuda yazılabilen rapor bir kişi, birden fazla kişi ya da komisyon tarafından yazılabilir. Sosyal hizmet uzmanları farklı birçok konu hakkında sosyal inceleme raporu gibi rapor hazırlar ve sunarlar. Konuya bağlı olarak değişmekle birlikte genellikle kapak, başlık, giriş, gelişme, sonuç, kaynakça ve ekler başlıkları altında rapor hazırlanabilir.

Bir toplantı ile ilgili bilgilerin sonradan hatırlanması, kayıt altına alınması ya da bir başka makama, bireye kişiye sunulabilmesi için toplantı anında konuşulan konuların, alınan kararların, dilek ve temennilerin yazıldığı yazışma türüdür.

Yazım Kuralları

Sözlü anlatımlarda kişilere sözcüleri, cümleleri destekleyen beden dili, ses tonu yardımcı olabilmektedir. Yazılı anlatım ise beden dili olmadan karşıdakinin anlayıp anlayamadığı o anda kontrol edilemeden kuru lan bir iletişim şeklidir. Bu nedenle yazılı anlatımda bazı kurallara uymak, açık, net ve anlaşılır bir dil kullanmak oldukça önemlidir. Yazılı anlatımı destekleyen ona anlam katan, anlaşılırlığını arttıran yazım kurallarını bilmek ve yazılı anlatımda kullanmak yazılı ifadeyi güçlendirir.