Radyoda Yapım Süreci

Radyoda yapım süreci içerisinde birbiriyle ilişkili ve birbirini takip eden birçok aşamayı barındırmaktadır.Radyoda yapım süreci içerisinde birbiriyle ilişkili ve birbirini takip eden birçok aşamayı barındırmaktadır. Yayın sırasında herhangi bir hatanın ya da sorunun oluşmaması için programın türüne göre gerekli olan tüm aşamaların yapımcı tarafından çalışılmış olması gerekmektedir. Yapımcının aklında bir fikir oluştuktan sonra ya da fikir oluşmadan radyoda program yapmak isteyen biri yapım süreci aşamalarına hakim olmalıdır. Aksi halde istenilen nitelik ve kalitede bir yapım ortaya çıkmayacaktır

Yayının Tasarlanması Aşaması

Yapımcı ulaşmak istediği dinleyicilerin beklentilerini karşılayan programlar üretebilmesi için dinleyicilerini başka bir ifade ile hedef kitlesini tanımlaması ile işe başlamalıdır. Dinleyiciler ve yayın içeriklerinin birbiri ile sıkı sıkıya bağlı olması nedeniyle dinleyicilerin beklentilerine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Radyo programlarının oluşturulmasında başarıya ulaşabilmenin en önemli adımlarından biri dinleyiciyi tanımaktır. Bu amaçla hedef kitle ile ilgili araştırmalar yapılmalıdır.

Konu Belirleme Aşaması

Yapım sürecinde ilk aşama program konusunun belirlenmesidir. Konu bir anda ortaya çıkabildiği gibi, uzun bir düşünme sürecinin sonucunda da oluşabilir.(Milli eğitim) Program yapımcının kafasında fikir olarak belirebilir ya da radyo istasyonu, sponsorlar, reklam verenler gibi kaynaklardan ısmarlama olarak yapımcıya sunulabilir. Radyo programı yapımcısı genel olarak kendi programını önerir. Sonuç olarak program bir fikirle başlamakta, belirli süreçlerden geçtikten sonra yapıma dönüşmektedir.Programın konusunu ve biçimini büyük ölçüde radyonun yayın formatı belirlemektedir. Bu bağlamda yapımcı, radyo istasyonunun yayın formatını çok iyi bilmelidir. Çalıştığınız radyo istasyonunun, genel, ulusal, özel, konulu programlar mı yaptığının, gençlere mi, yetişkinlere mi hitap ettiğinin bilinmesinin büyük önemi vardır.

Program Biçimini ve Formatını Belirleme Aşaması

Radyo programlarında konu ve amaca bağlı olarak farklı biçimler uygulanabilmesi için programın konusuna göre biçim belirlenmektedir. Radyoda gerçekleşen bir yapımın sunuş tekniği o programın biçimini oluşturmaktadır. Programın biçimini belirlerken biçimin konuya ve amaca uygun olması sağlanmalıdır. Programın amacı eğlendirmek ise sunuş tekniği de bu doğrultuda sürdürülmelidir. Ciddi bir program içeriği eğlenceli öğelerle sunulmamalı ya da tam tersi olmamalıdır.

Araştırma Aşaması

Konu belirlendikten sonra araştırma sürecine başlanmalıdır. Bir radyo program yapımcısının, programın konusu ve türü ne olursa olsun, her programa başlamadan önce o konu hakkında derinlemesine bilgi sahibi olması gerekmektedir ve bu bilgiye sahip olmak için sıkı bir araştırma yapması programın başarılı bir şekilde gerçekleşebilmesi için zorunludur.

Öneri Aşaması

Program yapımında, programın yapılıp yapılmayacağının belirlendiği aşama öneri aşamasıdır. Bu aşamada hangi konunun nasıl, hangi izleyici kitlesi için ne zaman, ne kadar süre ile yapılacağı, programın maliyetinin ne olacağı gibi konular belirlenir ve ilgili yayıncı radyo istasyonuna program öneri formu şeklinde sunulur.

Planlama Aşaması

Program önerisi kabul edildikten sonra başlayan aşama planlama aşamasıdır. Bu aşamada yayın için gerekli planlama yapılır, iş bölümü gerçekleştirilir, telif hakları ile ilgili gerekli izinler alınır, resmi yazışmalar yapılır. Programda kullanılacak efekt, müzik gibi unsurlar bu aşamada belirlenir ve program türüne göre farklı planlama aşamaları gerçekleştirilir.

Materyal Toplama Aşaması

Program öneri formu kabul edilen bir program planlama aşamasından sonra materyal toplama aşamasına geçilir. Bu aşamada yazılı eserler, ses kayıtları, röportajlar, uzman görüşleri, müzik, efekt, konuk bilgisi gibi program için gerekli malzeme toplanır.

Metin Yazma Aşaması

Metin yazma aşaması programın konusu doğrultusunda program metnini yazıldığı aşamadır. Bu bağlamda bu aşama programın sürprizlere, esinlenmelerle değil belirli bir plan doğrultusunda metine bağlı kalarak sürdürülmesini sağlayan aşamadır.

Prova Aşaması

Program metni hazır olan radyo programının seslendirme aşamasına geçmeden önce denemesinin yapıldığı aşamadır.

Seslendirme Aşaması

Seslendirme aşaması, seslendirilmeye hazır metnin radyo ya da uygun ses stüdyolarında mikrofona okunarak kaydedilmesi işlemini kapsamaktadır.

Kurgu Aşaması

Seslendirilmesi yapılmış metnin, müzik, efekt, röportaj cıngıl gibi diğer program malzemeleriyle bir araya getirilerek yayına hazır şekilde oluşturulduğu aşama kurgu aşamasıdır.

Zamanlama Aşaması

Kurgu aşamasından sonra hazırlanan programın süresinin yayın akışında yer alması gereken, program öneri formunda belirtilen süreye uygun olup olmadığını kontrol edildiği ekleme, çıkarma, sürelerle oynama ve her bir materyalin ayarlanabildiği aşamaya zamanlama aşaması adı verilmektedir.

Denetim Aşaması

Programın yayın ilkelerin uygunluğu, teknik, içerik, biçim ve metin açısından değerlendirildiği aşama denetim aşamasıdır.

Yayın Aşaması

Yayın aşaması gerekli denetiminin yapılmasından sonra, yapımcının, program bandının içine tanıtma formunu (programın adı, yayın tarihi, yayın saati, yayın süresi, yayın postası, bant numarası ve programcının adı ve soyadının yer aldığı form) koyarak yayından sorumlu birime program bandının teslim edildiği aşamadır.

Yayın Sonrası Değerlendirme Aşaması

Yayın sonrası değerlendirme aşaması, programın dinleyici üzerindeki etkisinin ölçüldüğü ve değerlendirildiği aşamadır.