Televizyon Yayın Teknikleri

Yapımın teknik olarak gerçekleşmesinde kullanılan kamera, ses, ışık, reji, kurgu sistemleri incelenerek canlı yayın, banttan yayın ve çoklu kamera çekimleri gibi farklı yayın teknikleri ile ilgili bilgi verilecektir.

Kamera

Dijital teknolojilerin gelişmesi ve sonucunda yaygınlaşması ile televizyon yayıncılığında kullanılan kameralar dijitalleşmiştir. Günümüzde dijital yayıncılığın gelişmesiyle SD (Standart Definition) kameralar yerini HD (High Definition) kameralara bırakmıştır. Bununla birlikte son yıllarda 4K kameralar yaygın bir şekilde üretilmeye başlamış, televizyon yayıncılığında 4K yayınlar bazı yayıncılar tarafından uygulanmaya başlamıştır. Dijital yayıncılıkla birlikte kameraların ve bunun doğal sonucu televizyon yayıncılığının çözünürlükleri de hızlı bir gelişme göstermektedir.

Kullanım Yerine Göre Kamera Çeşitleri

Kullanım yerine göre kameralar kameramanlık mesleğinde de uzmanlaşmayı, branşlaşmayı düzenleyen bir ayrımdır. Örneğin; bir kameraman çok iyi maç çekebilir; ama gidip çok iyi drama çekemeyebilir veya çok iyi drama çekebilen bir kameraman da çok iyi futbol maçı çekemeyebilir. Kullanım yerine göre kameralar çeşitlilik göstermektedir:

• Haber Kameraları
• Stüdyo Kameraları
• Dijital Sinema Kameraları
• PTZ Kameralar
• Dijital Fotoğraf Makineleri
• Drone Kameralar
• Aksiyon Kameraları
• Diğer Kameralar

Ses

Bir televizyon yayının başarıya ulaşabilmesi görsel açıdan kusursuz olmasının yanı sıra ses yönünden de kusursuz olmasıyla mümkündür. Mikrofonların, istenilen sesleri sağlıklı bir biçimde alabilmesi için seçilen ekipman ve yapılan gerekli düzenlemeler kameraların ve ışıkların düzenlenmesi kadar önemlidir.

Mikrofon Çeşitleri

Televizyon yayın tekniğinde işin görüntü kadar olmazsa olmazı sestir ve televizyon yayın sisteminin en önemli aygıtı mikrofonlardır. Televizyon yapımlarında çeşitli mikrofonlar kullanılmaktadır. Mikrofonun tercih nedeni genel olarak mikrofonun sesi alma yönleri ile ilgilidir.

Kullanım yerine ve şekline göre mikrofon çeşitleri: El Mikrofonu, Yaka Mikrofonu, Boom Mikrofon, Kulaklıklı Mikrofon, Masa Mikrofonu, Telsiz Mikrofonlar

Işık

Teknik yönden, kameraların belirli bir seçicilik ve nitelikte görüntü vermesini sağlayacak yoğunluktaki ışığın sağlanması ışık yapmanın, konuyu aydınlatmasının temel amacını oluşturmaktadır. Bununla birlikte ışık kullanımı televizyon yayın tekniğinde farklı amaçlarla da kullanılmaktadır.

Havuz Tekniği

Konu veya konuların etrafında, uygun açıyla ve belirli aralıklarda bir daire oluşturacak şekilde konulan yumuşak ışık veren projektörler ile yapılan ışık tekniğidir.

Üç Nokta Aydınlatma Tekniği

Bu ışık yöntemiyle konunun görülebilmesi, konturlarının, biçiminin an laşılması sağlanırken aynı zamanda bu aydınlatmayı sağlayan bir den fazla ışık kaynağı ve aydınlatma tanımlamasıyla iki boyutlu bir yüzey üzerinde oluşturulan görüntüde derinlik etkisi sağlanmaktadır.

Üç nokta aydınlatma tekniği içerisinde yer alan öğeler: Anahtar Işık, Dolgu Işığı, Geri Işığı

Reji

Televizyon yayınları banttan ve canlı olmak üzere iki şekilde yayınlanmaktadır. Banttan yayın daha önce stüdyoda ya da stüdyo dışında kaydedilerek hazırlanmış video kaydının (VTR) yayınlanmasıdır. Canlı yayınlar ise stüdyoda ya da stüdyo dışındaki programların anında yayınlanmasıdır. Canlı yayın sırasında daha önce hazırlanmış VTR’ler de girilerek program zenginleştirilebilir. Bazı programlar da canlı yayınlanıyormuş gibi banda kaydedilmektedir. Bu tür sona kaydedilen canlı kayıtların, canlı yayından tek farkı; programın anında yayına verilmesi yerine, başka bir zaman yayınlanmak amacıyla kaydedilmesidir. Programlar canlı ya da banttan yayınlansın, televizyon stüdyolarında çoklu kameralar çekimler rejide yönetilerek yayına gönderilmektedir. Resim seçici, yönetmenden aldığı talimatlarla hangi kaynağın (birden çok kamera, VTR) yayına gideceğini resim masası/mikserinden seçerek kayda ya da yayına göndermektedir.

Program sırasında alt yazı, logo ya da grafik girilmesi gerektiğinde rejiye bağlı alt yazı cihazından (KJ/Chracter generator), bu bir bilgisayar ya da başka bir donanım olabilir, yayına gönderilmesi, kayıt edilmesi sağlanabilir.

Dijital yayıncılıkla birlikte yayına gönderilen ya da gönderilmeyen tüm programlar televizyon yayın otomasyon sisteminde ingest ortamına aktarılmakta yani kaydedilmektedir. İngest sistemi yayın (broadcast) kalitesinde kayıt yapan sistemlerdir.

Çok Kameralı Çekimler

Stüdyoda çekilen bir program ve dış mekanda yapılan bir program olmak üzere iki farklı çok kameralı çekim türü bulunmaktadır. Ekibin oynadığı rol ve teknikler her ikisinde de çok benzerdir. Ekibin kalabalık olması ve planlamanın daha detaylı olması çok kameralı çekimlerin farklarını oluşturmaktadır.

Canlı Yayın

Televizyon yayıncılığının en önemi özelliği olayları canlı olarak olay yerinden aktarabilmesidir. Özellikle haber için canlı yayın vazgeçilmez bir durumdur. Canlı yayın için gerekli araç gereç ve insan kaynağı stüdyoda hazır bulunmaktadır; ancak dış çekimlerde programın türüne göre çok farklı araç gereçler ve planlamalar yapılması gerekmektedir.

Stüdyo dışında gerçekleştirilen canlı yayınların yöntemleri:

• Canlı Yayın Aracı
• 3G Sistemler
• Tooway Uydu Internet Çözümleri

Kurgu

Çekimlerin, yönetmenin istediği biçimde birleştirilerek görsel bütünlüğün oluşturulup yayına verilmesine kurgu (editing) adı verilir. Yönetmen tek tek çekimlerini plânladıktan sonra bu çekimleri bir bütün oluşturacak biçimde nasıl birleştireceğine karar vermek durumundadır. Bu birleştirme işlemine kurgu adı verilmektedir.

Günümüzde kurgu bilgisayar teknolojilerinin gelişmesiyle dijital ortamda doğrusal olmayan (non -linear) sistemlerle gerçekleştirilmektedir. Kamera ile çekilen görüntüler bilgisayara aktarılmakta ve aktarılan görüntüler istenilen sıra ile (Örneğin; en son çekilen yayın kopyasının en başında olabilir, kurguda ilk görüntü olarak kullanılabilir.) programlar aracılığıyla kurgulanmaktadır. Bu işlemi gerçekleştirmenin yani kurgunun iki yöntemi bulunmaktadır: Prova Kurgusu (Offline editing) ve Yayın Kurgusu (Online editing). Kurgu gerçekleştirilirken bir iş akışı ve çalışma düzeni oluşturulmalıdır.