Tv’de Program Türleri
Televizyonda yayınlanan programın türü, genellikle programın içeriği kadar yapılış tekniği ve programa konu edilen olayın sunuluş şekliyle de ilgilidir. Konuların ele alınış şekli o günün şartları, teknik imkânlar, yayın politikası, bütçe başta olmak üzere birçok nedenle şekillenebilir. Hatta bir program türü birden fazla programın bir araya gelişiyle birlikte karma bir program niteliği de kazanabilir.
Yayın şekline göre televizyon programları, canlı veya banttan kayıt edilip işlendikten sonra yani istenmeyen görüntülerin çıkarılması, renklendirilmesi, kısacası belirli bir senaryo ya da metne göre düzenlenmesinden sonra yayın akışının kendilerine ayrılan zaman dilimi içerisinde yayına verilen programlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Literatürde bulunan birçok kaynakta farklı tasnifleri bulunan program türleri sizin için hazırlanan bu ünitede RTÜK’ün kullandığı sınıflandırma şu şekildedir.
- Haber Programları
- Güncel Programlar
- Kültür Programları
- Eğitim Programları
- Gerçek Yaşam Programları
- Drama Programları
- Eğlence Programları
- Çocuk Programları
- Ticari İletişim ve Tanıtım Programları
Haber Programları
Haber programlarının sergileme, öncelik, sunum ve görüntüleme olmak üzere dört ana özelliği bulunmaktadır. Televizyonlarda yer verilen haber programlarını RTÜK tarafından yapılan listeye göre; haber bültenleri, bir ya da birkaç konunun detaylı bir şekilde tartışıldığı haber programları, ekonomi bültenleri, hava ve yol durumları, spor bültenleri olmak üzere beş gruba ayrılmaktadır. Bu gruptaki programların çoğunluğu canlı yayınlanmaktadır.
Güncel Programlar
RTÜK tarafından “toplum ve insan yaşamında karşılaşılan çarpıcı ve genellikle münferit olayları konu alan program türü” şeklinde tanımlanan güncel programlara yayının saati, günü gündem gibi durumlar yön verebilmektedir. Devletle ilgili görüşmelerden, magazinsel olaylara kadar geniş bir yelpazeye sahip olmalarından ötürü izleyiciler tarafından ilgiyle takip edilen program türleridir. Bu programlar özellikle gündemdeki olaylar ya da kişiler üzerinden yürütülmektedir.
Kültür Programları
Kültür programlarının metinleri kadar görsellikleri de önemlidir. Toplumun kültürünün yansıtılması, toplumun kültürüne katkı sağlamak amacına yönelik üretilmektedirler.
Eğitim Programları
Televizyonun temel işlevlerinden biri olan eğitim işlevini gerçekleştirmek için hazırlanan programlar genel olarak eğitim programları olarak adlandırılmaktadır.Toplumun farklı kesimlerinden insanlara ulaşmak amacıyla hazırlanan bu programlar genel olarak eğitici özellikleri barındırmaktadır.
Gerçek Yaşam Programları
RTÜK’e göre “Bir anlatıcı aracılığı ile ekrana gelen gerçek hayat hikâyelerinden yola çıkılarak hazırlanan programların tümü” bu kategoride yer almaktadır. İnsanların yaşadıkları zor durumlar ya da felaketler bu programların konusunu oluşturmaktadır.
Drama Programları
Sinematografinin en yoğun şekilde kullanıldığı program türüdür. Bu program türünde işlenilen konu çok çeşitlilik göstermekle beraber konular oyunlaştırılarak oyuncular aracılığı ile seyirciye sunulur.
Eğlence Programları
Televizyonun eğlence özelliğinden hareketle üretilen program türüdür. Bu program türünde izleyicilerin neşeli ve hoşça vakit geçirmesi istenmektedir. Magazin programları, drama öğeleri içeren eğlence programları, müzik ağırlıklı programlar, müzik ağırlıklı programlar, müzik video klipleri, konser yayınları, beceri ve direnç yarışmaları, spor karşılaşmaları, Show ve gösteriler, talk Showlar, ve kuşak programları bu başlık altında olmaktadır.
Çocuk Programları
Televizyonların en hassas kitlesi olan çocuklara yönelik hazırlanan programlardır. Okul çağına girmemiş çocukların psiko -motor gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla hazırlanan okul öncesi çocuk programları, çizgi ve animasyon filmleri, çocukların gereksinimleri ya da zevklerine yönelik hazırlanan çocuk eğitim programları da bu sınıflandırmada yer almaktadır.
Ticari İletişim ve Tanıtım Programları
RTÜK tarafından “….. televizyon reklamları, program desteklemesi, tele - alışveriş ve ürün yerleştirmeyi de kapsamak üzere, ekonomik bir faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişinin, ürün, hizmet veya imajını, doğrudan veya dolaylı olarak tanıtmak amacıyla tasarlanmış sesli veya sessiz görüntülerin bir ücret veya benzeri bir karşılıkla ya da öz tanıtım amacıyla bir programla birlikte ya da bir program içine yerleştirilerek verilmesi” şeklinde tanımlanmaktadır .