Sosyal Psikoloji

Sosyal psikoloji: Sosyal psikoloji, insanların diğer insanlar hakkında nasıl düşündüklerinin, onları nasıl etkilediklerinin ve onlarla nasıl ilişki kurduklarının bilimsel bir biçimde çalışılmasıdır. Sosyal psikoloji alanında çalışmalar yapan bilim insanları, insanların neden birbirlerini etkilediklerini bulmaya çalışırlar. Bu noktada bilimsel gözlemler ve deneysel çalışmalar önemli araçlar olarak görülmektedir. Ayrıca sosyal psikoloji alanında toplumsal davranışın nedenlerinin neler olduğu üzerinde de durulmaktadır. Sosyal psikoloji, insanların birbirleriyle etkileşimleri üzerinde durmaktadır. İnsanların birbirleriyle etkileşimleri rastgele gerçekleşmemektedir. Bu nokta insanlar arasındaki etkileşimlerin birtakım ilkeler doğrultusunda gerçekleştiğini belirtmek gerekir. En önemli iki ilke aşağıda yer almaktadır: İnsanların birbirleriyle çeşitli açılardan etkileşime geçmelerinin nedenlerinden biri onların sahip oldukları bazı amaçları gerçekleştirmek istekleri ve içsel motivasyonları yatar. Toplumsal davranışın ortaya çıkmasında kişi ile durum etkileşimi önemlidir. Sosyal psikoloji alanı, diğer bilimsel disiplin alanlarından da etkilenir. İnsanın toplumsal davranışını açıklamada; antropoloji, fizyoloji, tarih, ekonomi, kimya, din ve coğrafya önemli disiplin alanlarıdır. Sosyal psikoloji çalışmaları bu bilimsel disiplin alanları için disiplinler arası bir köprü görevini üstlenir.

Sosyal psikolojide kuramlar: Sosyal psikoloji çalışmalarında temel kuramsal bakış açılarının başında davranışçı yaklaşım gelmektedir. Davranışçı yaklaşım, insanların davranışlarının çevre tarafından şekillendirildiğini savunur. Davranışçı yaklaşımın temsilcileri arasında Skinner, Pavlov, Watson gibi bilim insanları gelmektedir. Davranışın düzenlenmesinde pekiştirecin ve cezanın önemli olduğu savunulmaktadır. İkinci önemli yaklaşım ise bilişsel yaklaşımdır. Bilişsel yaklaşımın temsilcileri arasında Koffka, Köhler, Lewin, Heidiger gibi bilim insanları gelmektedir. Bilişsel yaklaşım, insanların dünyayı farklı bir şekilde yapılandırdıklarını savunur. İnsanların davranışlarını etkileyen en önemli faktör, sahip oldukları inançlarıdır. Üçüncü yaklaşım ise biyolojik yaklaşımdır. Biyolojik yaklaşım toplumsal davranışı, hücre ve organ düzeyinde ele alarak inceler. Toplumsal davranışın ortaya çıkmasında biyolojik süreçler etkilidir. Dördüncü önemli yaklaşım ise evrimsel yaklaşımdır. Evrimsel yaklaşım, uyum sağlayıcı davranışlar üzerinde durmaktadır. Bu yaklaşım, bireylerin yaşamda kalmalarını sağlayan davranışların devam ettirildiğini; öte yandan uyum sağlayıcı özelliği olmayan davranışların ise söndüğünü savunur.

Sosyal psikoloji konuları: Sosyal psikolojide ele alınan konular sosyal biliş, yakın ilişkiler, gözlemlenen davranışların nedenlerini bulmaya yönelik yüklemeler yapma, tutumlar, izlemenim oluşturma, özgecilik, saldırganlık, itaat, toplumsal gruplar ve liderlik şeklinde ele alınabilir. Sosyal psikolojinin ele aldığı konulardan biri de yakın ilişkilerdir. Anne ve babamızla, kardeşlerimizle, arkadaşlarımızla, eşimizle ve çocuklarımızla kurduğumuz ilişkilerin tümü yakın ilişkilere örnektir. Sosyal psikolojide ele alınan bir diğer konu ise saldırganlıktır. Saldırganlık, bilerek bir başkasına zarar verme olarak tanımlanmaktadır. Saldırganlık davranışsal olabileceği gibi lakap takma gibi sözel de olabilmektedir. Saldırganlık davranışları birden ortaya çıkabileceği gibi planlı bir şekilde de gerçekleşebilmektedir. Sosyal psikolojinin ele aldığı konulardan bir diğeri de toplumsal gruplar ve grup süreçlerindeki insan davranışlarıdır. Grup, ortak amaçları olan en az üç kişiden oluşan insan topluluğudur. Bireylerin bu insan topluluklarındaki davranışları ile tek başlarına kaldıklarında gösterdikleri davranışlar farklılaşmaktadır. Sosyal psikolojide bu durum toplumsal kolaylaştırma ve toplumsal ketleme olarak incelenmektedir.